Yeni Liderlik Yaklaşımları
1) KÜLTÜREL LİDERLİK : Kültürel lider; kültürü tüm öğeleriyle bilen ve değerlendiren, bir süreç olarak, kültürün yeniden şekillenmesi ve yaratılmasında geliştireceği vizyon ve ortaya koyacağı yeni değerlerle etkin rol oynayabilen kişidir. Bu nedenle lider, kültürel çevreye yeni anlamlar katan bir kültür öğesidir.
Gelişmiş örgütlerde kültür, liderin duygu ve düşüncelerini önemli bir biçimde etkilemektedir. Bu tür örgütlerde liderin kültürü kontrol etmesinden ziyade kültür lideri kontrol eder.
Kültürel modelde lider örgüt kültürünün oluşumundan doğrudan sorumludur. Liderden, örgütteki değer ve inançları bir koro gibi yönetmesi beklenir. Etkili liderliğin ölçütü olarak bu kabul edilir.
Kültürel lider, örgütün amaçları doğrultusunda karar var olan kültürün korunması ve güçlendirilmesi için çalışır.
v Bir liderin elindeki yönetsel gücü kullanma biçimi liderlik tipini de belirlemektedir. Lider otokratik, katılımcılığa önem veren ya da özgür bırakmayı esas alan bir yöntem belirleyebilir
OTOKRATİK LİDERLİK: Otokratik ya da yetkici liderler gücü kendilerinde merkezileştirmektedirler. Karar verme aşamasında baş aktörlerdir ve astlar sadece üstünün düşündüğü ve uygulama direktifi verdiği faaliyetleri yerine getirmekle yükümlüdürler. Otokratik liderler karar verme sürecinde astlarına danışmamakta, itirazlarını kabul etmemektedirler. Otokratik liderler astlarını bu şekilde idare ederken çoğunlukla ödül, ceza, yasal ve zorlayıcı güçlerden yararlanmaktadırlar. Bu türden liderler kesinlikle “işe yönelik” davranırlar ve organizasyonun verimliliğini birincil derecede gözetirler. Otoriter liderin aşırı derecede bencil davranması ve astlarının inancı veya duygularını yeterince dikkate almaması otokratik liderlik tarzının olumsuz yönüdür.
DEMOKRATİK/KATILIMCI LİDERLİK : Modern dünyada farklı değerleri, gelenekleri ve görüşleri koruyacak en güvenilir yol demokrasidir; çünkü bu yol, kurumlara ve bireylere devletin tanımadığı bir serbestlik tanır. Ancak, demokrasi kendi kendine gerçekleşmez, onu gerçekleştiren araç liderliktir.
Acil durumlarda bu tarz liderler başarılı olamamaktadır. Hem çalışana hem de işe önem veren bu tarz liderlikte lider, kararları grupla aldığı gibi kararlara katılımı da desteklemekte ve özendirmektedir.
Demokratik liderler, üyeler üzerinde otorite kurmada çaba sarf etmezler. Grup üyelerini destekler. Demokratik liderler tarafından yönetilen örgütlerde hata oranı en aza iner; çünkü kararlar yüksek katılımla alınmaktadır.
ÖZGÜRLÜKÇÜ LİDERLİK : Bu türden liderler astlarının verimliliği ile özgürce davranmaları arasında bir bağlantı olduğu kanaatindedirler. Böylelikle astlarına kendi planlarını ve çalışma programlarını mevcut imkanlar dahilinde yapmalarına fırsat tanırlar.
Organizasyonun başarısı daha çok astların performansına bağlıdır. Bu bakımdan kararlar daha çok astlar tarafından alınmakta ve prosedürel olarak da lider tarafından uygulatılmaktadır.
Özgürlükçü liderlerin olduğu gruplarda yaratıcılık seviyesi diğerlerine oranla çok daha yüksektir.
Özgürlükçü liderler demokratik liderliğin de ötesinde astlarına serbestlik tanıyan yöneticilerdir. Bu tarz liderler Bradford ve Lippitt tarafından “astlarını etkilememeye çalışan, kontrol ve yönetim fonksiyonlarını ihmal eden kişiler” olarak tanımlanmışlardır. Bunlar sürekli olarak evrakla uğraşırlar ve astlarından uzak durmakta, onlara kapasitelerinin üzerinde yetkiler vermektedirler.
kaynak:egitimhane