Toplumsal, Ekonomik, Sanayi ve Bayındırlık alanında yapılan inkilaplar

TOPLUMSAL ALANDA YAPILAN İNKILÂPLAR
1-TEKKE VE ZAVİYELERİN KAPATILMASI( 2 Eylül 1925)
NOT:Buna dair unvanların (Şeyhlik,dervişlik,müritlik,emirlik vb.) kaldırılması ( 30 Kasım 1925)
AMAÇ:Toplumun laikleşmesinin önündeki engelleri kaldırmak.
NOT:Devlet düzeninin laikleşme aşamalarındandır.
2-KILIK KIYAFET İNKILABI ( 25 Kasım 1925)
AMAÇ: -Topluma batılı görünüm kazandırmak – Eskiyi anımsatan simgeleri ortadan kaldırmak
NOT:İlk defa Kastamonu’da gerçekleştirmiştir.
3-TAKVİM-SAAT VE ÖLÇÜLERDE DEĞİŞİKLİK
AMAÇ:Batılı devletlerle ilişkileri geliştirmek
*1925 yılında Hicri ve Rumi takvim yerine Miladi Takvim kabul edildi.
*Güneşin batışına göre ayarlanan Alaturka saat yerine çağdaş dünyanın saat sistemi kabul edildi.
*1931 yılında Okka,Arşın,Endaze,Kile vb. ölçü birimleri yerine Metre,Kilo ve Litre gibi ölçü birimleri kabul edildi.
*Avrupalı devletlerle ticareti kolaylaştırmak için hafta tatili 1935’te Cuma gününden Pazar gününe alındı.
4-TÜRK KADININA SİYASİ HAKLARIN TANINMASI
*30 Nisan 1930 Belediye seçimlerine katılma hakkı
*26 ekim 1933 Muhtarlık seçimlerine katılma hakkı.
*5 Aralık 1934 Milletvekili seçimlerinde seçme ve seçilme hakkı tanınmıştır.

EKONOMİ ALANINDA YAPILAN İNKILAPLAR
1-MİLLİ EKONOMİNİN KURULMASI:
• 17 Şubat 1923 ‘de “İzmir İktisat Kongresi” toplandı. Milli ekonominin hedefleri belirlendi.
İzmir İktisat Kongresinde Alınan Karalar
*Yatırım yapacak şirketlere kolaylık sağlanacağı,
*Milli bankanın kurulacağı,
*Demiryolu yapımına önem verileceği,
*Yerli malı kullanımı teşvik edileceği belirtilmiştir.
NOT: Ayrıca kongrede “Misak-ı İktisadi” (Ekonomi Andı) ilan edildi. Buna göre ekonomik kararlar uygulanırken ekonomik bağımsızlığın titizlikle korunması kararlaştırıldı.
• Özel teşebbüsün yetersiz olmasından yani Sermaye yetersizliğinden dolayı 1930’dan itibaren “Devletçi” bir ekonomi politikası uygulanmaya başlanmıştır.
• 1933 yılında “İlk Beş Yıllık Kalkınma Planı” hazırlandı ve başarıyla uygulandı.
TARIM ALANINDAKİ GELİŞMELER
1- Aşar vergisi 1925‘te kaldırıldı. Böylece Köylünün üzerindeki ekonomik yük kalkmış oldu.
2-Ziraat Bankasının çiftçiye verdiği Kredi miktarı arttırıldı.
3-Çiftçinin tarımda makine, iyi tohum, gübre ve ilaç kullanması teşvik edildi.
4-Çiftçiye tohum, fidan, damızlık hayvan ve borç para verildi.
5-Tarım Kredi kooperatifleri kuruldu(1929)
SANAYİ ALANINDAKİ GELİŞMELER
1- Sanayi ve Maadin bankası kuruldu (1925 – Osmanlı döneminden kalan yıpranmış tesisleri onarmak ve işletmek amacıyla kuruldu.)
2- Teşvik-i Sanayi Kanunu çıkarıldı (1927 – Özel Teşebbüsü, yatırımı desteklemek için çıkarıldı. Ancak Sermaye yetersizliğinden Devletçilik politikası uygulandı)
3- 1933 ‘te Birinci Beş yıllık Sanayi Planı hazırlandı.
4-Sümerbank kuruldu(1933- Ayrıca dokuma, maden, selüloz, seramik ve kimya fabrikalarının kurulması görevi Sümerbank’a verildi)
5-1938’de İkinci Beş Yıllık Kalkınma Planı hazırlandı. Ancak 2. Dünya savaşının çıkmasından dolayı uygulanamadı.
6-1935’te Maden Tetkik Arma Enstitüsü kuruldu.(Madenleri arayıp bulmak için kuruldu)Bulunan madenleri işlemek amacıyla da ETİBANK kuruldu.
7-1939’da Türkiye’nin ilk Demir çelik Fabrikası olan Karabük Demir Çelik Fabrikası kuruldu.
TİCARET ALANINDAKİ GELİŞMELER
1-Lozan Barış antlaşmasıyla Kapitülasyonlar kaldırıldı.
2-İş sahiplerine Kredi vermek amacıyla 1924’te İş bankası kuruldu.
3- Kabotaj Kanunu (1 Temmuz 1926) kabulü ile Türk karasularında yolcu ve yük taşıma hakkı yalnızca Türk gemilerine verildi.
Ayrıca Denizbank’ın kurulmasıyla denizcilik alanındaki faaliyetler artmıştır.
BAYINDIRLIK ALANINDA GELİŞMELER
• Demiryolları yabancı şirketlerin elinden alınarak devletleştirildi. Yeni demiryolları yapıldı. Cumhuriyetin ilanından 1938 yılına kadar 3360 km demiryolu yapılmıştır.
• Osmanlı Devleti’nden 18335 km kalan karayolu 1948 yılında 45000 km’ ye çıkmıştır.
• Denizcilik alanında Kabotaj Kanunu çıkarılmış ve yeni liman ve iskeleler yapılmıştır.
• Pek çok yeni şehir ve kasaba inşa edilerek modern bir görünüm almıştır.
ATATÜRK İNKILÂPLARININ AMAÇLARI
1-Türkiye’yi çağdaş medeniyetler seviyesine çıkarmak
2- Modern Avrupa devletleriyle Türkiye’yi bütünleştirmek
3-Türk Milletinin refah seviyesini yükseltmek
4- Türkiye’nin demokratikleşmesini sağlamak
5-Milli Egemenlik ilkesini yerleştirmek
6-Modern Toplumlara ait değer yargılarını Türkiye’de yerleştirmek
ATATÜRK DÖNEMİNDE DIŞ POLİTİKA
Dış politikada ilke “Yurtta sulh Cihanda Sulh” olmuştur.
A-MUSUL MESELESİ:
Bu mesele İngiltere ile Türkiye’nin 5 Haziran 1926’da Ankara Antlaşmasını imzalamasıyla çözülebilmiştir.
Ankara Antlaşmasına Göre;
a)Musul, Kerkük ve Süleymaniye bölgeleri İngiltere’nin mandası Irak’a bırakıldı.Böylece Bu günkü Türkiye-Irak sınırı çizilmiş oldu.
b)Buna karşılık Türkiye’nin, Musul petrollerinin gelirinden 25 yıl süreyle %10 pay alması karalaştırılmıştır.
B-BOĞALAR SORUNU VE MONTRÖ BOĞAZLAR SÖZLEŞMESİ ( 20 TEMMUZ 1936)
Boğazlar üzerindeki egemenlik hakkımız tam olarak Montrö Boğazlar Sözleşmesiyle gerçekleşmiştir.
Bu Sözleşmeye göre;
a)Boğazlar Komisyonu kaldırılarak, komisyonun görevi Türkiye’ye verildi.
b)Boğazların her iki yakasındaki askersiz alan kaldırıldı.Türkiye’nin buralarda asker bulundurması kabul edildi.
c)Yabancı Ticaret gemilerinin boğazlardan geçişi serbest bırakıldı.
d)Savaş durumunda ise,Türkiye savaşın dışında ise Boğazlar savaşan tarafın gemilerine kapalı olacaktı.Eğer Türkiye savaşın içinde veya savaş tehlikesi içindeyse Boğazları istediği gibi açıp kapatma yetkisine sahip olacaktı.
MONTRÖ BOĞAZLAR SÖZLEŞMESİNİN YORUMU:
*Boğazlar meselesi kesin olarak halledildi. *Boğazların yönetimi Türkiye’ye bırakıldı.
C-BALKAN ANTANTI (9 ŞUBAT 1934)
İtalya ve Almanya tehdidine karşılık Türkiye- Yunanistan-Yugoslovya Romanya arasında imzalandı.
Böylece Türkiye batı sınırının güvenliğini sağladı
NOT: Bulgaristan 2. Balkan savaşında kaybettiği toprakları geri alma düşüncesinde olduğundan Balkan Antantına katılmamıştır.
D- SADABAT PAKTI (8 TEMMUZ 1937)
İtalya’nın Akdeniz’deki saldırgan tavrına karşılık Türkiye-İran-Irak ve Afganistan arasında imzalandı.
Böylece; Türkiye, Doğu ve Güneydoğu sınırını güvence altına aldı.
E- HATAY SORUNU: (29 haziran 1939)
Fransa’nın 1936’da Suriye üzerindeki manda yönetimini kaldırması üzerine Türkiye Milletler Cemiyetine başvurarak Hatay’ın geleceğine Hataylıların karar vermesi ile ilgili bir öneri sundu. Bu öneri kabul edilerek 2 Eylül 1938’de Hatay Devleti kuruldu.
Daha sonra Fransa Hatay’ın Türkiye’ye bağlanmasına sıcak baktığını açıkladı. Nihayet 29 Haziran 1939’da Hatay Türkiye’ye bağlandı. Böylece Misak-ı millide tespit edilen bir hedefe ulaşılmış oldu

II. T.B.M.M’NİN AÇILMASI ( 11 Ağustos 1923 )
• II. T.B.M.M inkılapçı bir meclistir.
• Yaptığı ilk iş Lozan Barış Antlaşmasını onaylamak olmuştur.
• 13 Ekim 1923’te Ankara Başkent Olmuştur.
DEVLETİN LAİKLEŞME AŞAMALARI
1- Saltanatın Kaldırılması ( 1 Kasım 1922 )
2- Halifeliğin Kaldırılması ( 3 Mart 1924 )
3- Şer’iye ve Evkaf Vekaletinin Kaldırılması ( 3 Mart 1924 )
4- Tevhid-i Tedrisat Kanunu ( 3 Mart 1924 )
5- Tekke ve Zaviyelerin Kaldırılması (30 Kasım 1925 )
6- Medeni Kanunun Kabulü ( 17 Şubat 1926 )