Etiket arşivi: harita

Harita çeşitleri, kullanım alanları ve özellikleri nelerdir

Bir Cevap Yazın

bos-turkiye-haritasi1 HARİTA VE ÖZELLİKLERİ

HARİTA NEDİR: Yeryüzünün tamamının ya da bir bölümünün kuş bakışı görüntüsünün belli bir oranda küçültülerek düzleme aktarılmasına harita denir. Harita bilimine kartoğrafya denir.

Herhangi bir çizimin harita olabilmesi için;

  • Kuş bakışı görünümü yansıtması,
  • Belli bir oran dâhilinde küçültülmesi (ölçeklendirilmesi),
  • Düzlem üzerine aktarılması gerekir.

Her Çizim Harita mıdır?

  • Bir çizim kabataslak çizilmiş ise (ölçeksiz) kroki,
  • Yandan görünümü yansıtıyorsa (kuş bakışı görünüm yoksa) profil,

Not: Haritalar gerçeği tam olarak yansıtmayan çizimlerdir. Gerçeğe yakın görünüm sergilerler. Harita çizimlerinde hatalar (alan, uzunluk ve şekil bozulmaları) meydana gelir.

HARİTA ELEMANLARI Okumaya devam et →

HARİTALAR VE KULLANIM ALANLARI-PROJEKSİYON TİPLERİ

1 Yanıt

HARİTALAR VE KULLANIM ALANLARI-PROJEKSİYON TİPLERİ

HARİTA: Yeryüzünün tamamının ya da bir bölümünün, kuşbakışı görünüşünün, belli bir ölçeğe göre küçültülerek, bir düzlem üzerine aktarılmasıyla elde edilen çizime harita denir. Haritacılıkla ilgili bilim dalına kartoğrafya adı verilir.

Bir çizimin harita özelliği taşıyabilmesi için gerekli olan koşullar şunlardır:

1- Kuşbakışı olarak(tam tepeden görünür şekilde) çizilmiş olması gerekir.

2- Belli bir ölçeğe göre çizilmiş olması gerekir.(Çünkü; ölçeksiz çizimler harita değil, kroki olur.)

3- Bir düzleme aktarılmış olması gerekir.

KROKİ: Herhangi bir yerin, kuşbakışı görünüşünün ölçeksiz ve kabataslak olarak bir düzleme aktarılmasına kroki denilmektedir.

Harita ile kroki arasındaki fark, krokinin ölçeksiz, haritanın ise ölçekli olmasıdır.

Bilgilerin Haritaya Aktarılmasında Kullanılan Yöntemler: Yeryüzüne ait unsurlar nokta, çizgi ve alanlar kullanılarak haritalara aktarılır. Bazı hususların haritaya aktarılmasında ise birden fazla yöntem kullanılabilir.
HARİTA ELEMANLARI(Harita Unsurları): Tüm haritalarda bulunması gereken 5 temel eleman vardır. Bunlar;

1- Başlık: Haritanın kullanım amacını belirtmeli, haritayı tanıtmaya yeterli, açık ve kısa olmalıdır.
2- Ölçek
3-Yön oku(Coğrafi koordinatların bulunduğu haritalarda yön okuna gerek yoktur.)
4- Harita Anahtarı (Lejant) : Haritada kullanılan özel işaretlerin ne anlama geldiğini gösteren bölümdür.
5-Coğrafi koordinatlar(Paralel ve Meridyenler)

ÖLÇEK: Haritalardaki küçültme oranına ölçek denir.

Ölçek iki şekilde gösterilir.
a. Kesir ölçek: Küçültme oranı kesirli sayılarla ifade edilen ölçeklerdir. 1/500, 1/5.000, 1/50.000, 1/500.000 gibi.
Kesir ölçeklerde pay her zaman 1 dir. Paydada yer alan sayı ise, haritası çizilen alanın kaç defa küçültüldüğünü gösterir. Paydadaki sayı büyüdükçe, ölçek küçülür.
b. Çizik (Grafik) Ölçek: Eşit dilimlere ayrılmış bir çizgi üzerinde küçültme oranının gösterildiği ölçeklerdir.

Kaynak: By Hunter

Ölçeklerine Göre Haritalar Kaça Ayrılır

9 Yanıt

II. Ölçeklerine Göre Haritalar

A) Büyük ölçekli Haritalar

Büyük ölçekli haritalarda, yeryüzü şekilleri daha az küçültülerek düzleme aktarıldıkların­dan daha fazla ayrıntı gösterirler.

B)  Orta Ölçekli Haritalar

1/200.000 ile 1/500.000 arasında değişen haritalardır. Duvar haritaları orta ölçekli haritalardır.

C)  Küçük Ölçekli Haritalar:

Ölçekleri 1/500.000’den daha küçük olan haritalardır. Atlaslar küçük ölçekli haritalardır.

Büyük ve Küçük ölçekli haritalar arasındaki fark

Büyük Ölçekli Haritalar Küçük Ölçekli Haritalar
Paydası küçüktür. Paydası büyüktür.
Küçültme oranı azdır. Küçültme oranı fazladır.
Ayrıntısı fazladır. Ayrıntısı azdır.
Hata oranı azdır. Hata oranı fazladır.
Daha küçük alanları gösterir. Daha geniş alanları gösterir.
Aynı alan çizildiğinde harita alanı daha büyük olur. Aynı alan çizildiğinde harita alanı daha küçük olur.

ÖLÇEK

Haritadaki küçültme oranına ölçek denir. Ölçek, harita uzunluğu ile gerçek uzunluğun birbi­rine oranıdır. Bir haritanın ölçeği iki şekilde göste­rilir

Kesir Ölçek

Haritalarda uygulanan küçültme oranı ke­sirle ifade edilir. Kesir ölçekte pay daima 1 ile gösterilir. 1/100 000, 1/2 000 000 gibi paydadaki sayı, çizimin ne kadar küçültüldüğünü ifade eder.

Kesir ölçeklerde, ölçek ile ölçek paydası arasında ters orantı vardır. Ölçeğin paydası bü­yüdükçe ölçek küçülür, ölçek paydası küçüldükçe ölçek büyür.

Çizgi Ölçek

Küçültme oranının çizgi şeklinde gösteril­diği ölçeklerdir. Eşit aralıklara bölünmüş olan çiz­gi üzerinde, aralıkların gerçekte ne kadar uzaklı­ğa eşit olduğu belirtilir.

20 0 20 40 60 80 km
1cm

ukarıda verilen ölçekte, haritadaki 1 cm’lik uzunluk, arazide 2 000 000 cm’yi yani 20 km’yi göstermektedir.

Haritalarda genellikle çizgi ve kesir ölçek birlikte kullanılır. Çizgi ölçek, kesir ölçeğe göre daha kullanışlıdır. Bunun nedeni harita, fotoğraf veya fotokopi ile küçültülüp büyütülse de çizgi öl­çeğin gösterdiği uzunlukların değişmemesidir. Çünkü bu işlem sırasında çizgi ölçek de aynı oranda küçültülmüş veya büyütülmüş olur.

ÖLÇEKLERİN DÖNÜŞÜMÜ

Kesir Ölçeğin Çizgi Ölçeğe Çevrilmesi

Kesir ölçeğin çizgi ölçeğe çevrilmesi için haritadaki 1 cm’nin gerçekte kaç km’yi gösterdiği­nin bulunması gerekir.

Örnek:

1/2 000 000 kesir ölçeğinin çizgi ölçek olarak ifadesi nedir?

Çözüm:

Haritadaki 1 cm gerçekte 2 000 000 cm’ye yani 20 km’ye eşittir.

Buna göre, 1 cm’nin 20 km olarak gösterildi­ği çizgi ölçek hazırlanır.

20 0 20 40 60 80 km
1cm

Çizgi Ölçeğin Kesir Ölçeğe Çevrilmesi

Çizgi ölçeğin boyu haritadaki uzunluğu verir. Çizgi ölçek üzerindeki tüm bölümlerin topla­mı gerçekteki uzunluğu ifade eder. Okumaya devam et →

Harita Nedir ve Haritada Bulunması Gereken Özellikler

27 Yanıt

HARİTA: Yerkürenin tamamının veya bir bölümünün, belli oranlarda küçültülerek, kuşbakışı görünüşü ile düzlem üzerine aktarılmasına harita denir.

Bir Çizimin Harita Olabilmesi İçin;

  1. Belli bir oranda küçültülmüş olmalı (Ölçek Olmalı)
  2. 2. Kuşbakışı görünüşü ile çizilmiş olmalı
  3. 3. Bir düzlem üzerine aktarılmış olmalı

KROKİ: Sadece kuşbakışı görünüşü ile bir düzlem üzerine aktarılan ölçeksiz kabataslak çizimlerdir.

ÖLÇEK: Yerkürenin veya bir parçasının belirli oranda küçültülmesine denir. İkiye ayrılır. Kesir Ölçek ve Çizik Ölçek.

Lejand: Haritalarda kullanılan sembol ve işaretlerin ne anlama geldiğini gösteren tablodur.

 

 

 

Haritalar çizilirken karşılaşılan güçlükleri üç bölümde ele almak mümkündür.

  1. Dünya’nın şeklinin küresel olmasından dolayı küresel yüzeyi düz zemin üzerine aktarmak zordur.
  2.  Yer şekillerinin engebeli olmasından dolayı yüzey şekilleri, tam alanları ve tam şekilleri ile düzlem üzerine aktarılamaz.
  3. Yerden yükseldikçe görüş alanının genişleyip şekillerin küçülmesi çizimi zorlaştırır.

HARİTA ÜZERİNDE BULUNMASI GEREKENLER:

  1. Haritanın çizim amacına uygun başlık.
  2. Haritanın küçültme oranını gösteren ölçek.
  3. Haritanın yönünün belirlenmesinde kullanılan yön oku.
  4. Harita anahtarı (Lejand)
  5. Paralel ve meridyenler.