Etiket arşivi: dıvan

Divan Teşkilatı

34 Yanıt

Divan Teşkilatı

1-Divan Teşkilatı devlet yönetiminin başıdır.Devlet işlerinde son kararı vermek, orduya komuta etmek, büyük rütbeli devlet adamlarını atamak, savaş ve barışa karar vermek, halkın huzur ve mutluluğunu sağlamak padişahın görevleri arasındadır. Divan Teşkilatı

2- Divan Teşkilatının verdiği emirlere “ferman” adı verilirdi.

3-Fatih Sultan Mehmet’ten sonra Divan’a Sadrazamlar (Vezir-i Azam) başkanlık etmeye başlamışlardır.

4-Divan Teşkilatı Osmanlı Devleti’deki en büyük, en yetkili yönetim oluşumudur.

5-Divan Teşkilatı Orhan Bey zamanında kuruldu ve Tanzimattan sonra adını nazırlık (Bakanlar Kurulu) olarak değişti.

6-  Divan Teşkilatı için en belirgin bulgular II Beyazıt zamanında rastlanmaktadır.

7- Divan Teşkilatı her gün sabah toplanırdı. Divan Teşkilatı

Divan Teşkilatı

Divan Teşkilatı

8- Fatih Sultan Mehmet zamanında Divanı Teşkilatı bir kanunname ile tekrar düzenlendi ve artık divanı hümayuna Veziriazam başkanlık yaptı.Padişah kulları ile toplantıya katılmıyordu. Bu durumda padişahın otoritesinin güçlendiğinin kanıtıdır. Padişah Divanı hümayun toplantılarını salonun üst tarafında yer alan bir kafesten istediğinde dinleyebiliyordu. Divan Teşkilatı

9- 16 yüzyıla kadar divanı Teşkilatı haftanın 5 günü toplanıyordu. Daha sonra ise cumartesi, pazar, pazartesi ve salı günleri toplanmaya başladı.

10- 17 yüzyıldan sonra Divanı Teşkilatı etkisi azalmaya başladı.

11- O dönemlerde Divanı Hümayun kubbe altı olarak biliniyordu.

12- Divanı Hümayuna bütün halkın başvurması açıktı. Halk başvurusu kabul ediliyordu.

13- Divanı Teşkilatında devlet işlerinin yanında büyük davalara da bakılırdı.

14- Divanı Teşkilatında   alınan kararlar “Mühimme Defterleri”ne yazılırdı.

Divan Teşkilatı

Divan Teşkilatı

Divan-ı Hümayun üyeleri, üç kısımdır.

1.Seyfiye

(Sadrazam, vezirler, Kazasker, Nişancı, Defterdar, Yeniçeri ağası, Kaptan-ı derya)

2.İlmiye

(Müftü, Şeyhülislam, kadılar, müderrisler)

3.Kalemiye

(Defterdar ve Nişancı’ya bağlı kâtipler ve kalemler)

VEZİR-İ AZAM  (SADRAZAM) :   → BAŞBAKANv

1-Padişahtan sonra en yetkili ve en yüksek devlet memurudur.

2-Devlet memurlarını atama ve görevden alma sadrazamın işidir.

3-Padişahın mührünü özel bir kese içinde taşırdı.

4-Padişah sefere çıkmadığı zaman Serdar-ı Ekrem ünvanıyla orduya komuta ederdi.

5- Padişahın katıldığı divan toplantılarında konuşma yetkisi vardı. Ayrıca alınmaya çalışılan kararlarda oy verme yetkisine sahipti. Divan Teşkilatı

VEZİRLER :       → DEVLET BAKANLARI

1-      Devlet işlerinin yürütülmesinde sadrazama yardımcı olurlardı.Sınırların genişlemesiyle sayıları artmıştır.

KAZASKERLER :      → ADALET BAKANI

1-Divan-ı Hümayunda büyük davalara bakarlardı.

2-Kadıların ve Müderrislerin atamalarına ve görevden almalarına bakarlardı.

3-Divan teşkilatında vezirlerin arkasında yer alırdı. Divan Teşkilatı

DEFTERDARLAR :          → MALİYE BAKANI

1-Devletin maliye işlerine bakarlardı. devletin gelir ve giderlerini belirleyerek yıllık bütçeyi ayarlarlardı.

2-Padişahının malının temsilcisidir.

3-Katiplerle toplantıya katılırdı.

4-Salı günü toplantısında kendi dairesi hakkında geniş bir sunum yapardı.

5-Kadıaskerin arkasında divan teşkilatında yerini alırdı. Divan Teşkilatı

NİŞANCI :

1-      Devlet kanunlarını çok iyi bilirdi.

2-      Yabancı devletlere gönderilecek mektuplara ve Divan kararlarına padişahın tuğrasını çekerdi.

3- Fethedilen toprakları deftere kaydeder.gelirlerine göre devlet görevlilerine dağıtımını yapardı.

ŞEYHÜLİSLAM   ( MÜFTÜ )

1-      Devlet işlerinin İslam dininin esaslarına göre yürütülmesini sağlar ve yürütülecek işler için fetva verirdi. Divan’a Kanuni devrinde katılmış ve Sadrazamla eşit tutulmuştur.

KAPTAN-I DERYA         → DONANMA KOMUTANI ( AMİRAL)

1-      Deniz kuvvetleri komutanıdır.Yükselme döneminde Divan’a katılmıştır.

  • Osmanlı Divan Teşkilatı İlhanlılar divan teşkilat örnek alınarak uygulanmıştır.
  • Divan Teşkilatı sabah namazından sonra çok erken saatlerde toplanıyordu.
  • Divan çeşitleri arasında ayak divanı da vardır. Ayak divanında askeri meseleler konuşulurdu.
  • Galebe divanında elçiler kabul edilirdi.
  • Sefer Divanı. Veziriazam sefere çıkmadan önce topladığı divandır.
  • Ulufe divanı: Bu divan yeniçereilere ulufe denilen maaş verilmeden önce toplanılırdı.
  • İkindi Divanı: Bu divan sabahki divanda bitmeyen işler için yapılırdı.
  • İslamiyette ilk divan teşkilatı benzeri divanı Hz Ömer toplamıştır.
  • Divanda görüşülen ve alınan kararlar “Mühimme Defterleri”ne yazılırdı.
  • Reisülküttap: Divan’da ki katiplerin başıdır. Nişancı altında görev yapmaktadır.
  • Divan teşkilatındaki toplantılarda protokol kurallarına son derece dikkat edilirdi.
  • Divan Teşkilatındaki görevlilerin yerlerini alması ile toplantı başlardı. Son derece disiplinli bir yapısı vardı. Divan Teşkilatı

SERKAN SERT      SOSYAL BİLG. ÖĞRETMENİ

Osmanlı Yöneticileri (Divan-ı Hümayun)

131 Yanıt

Osmanlı Devlet Yönetimi

Osmanlı Devleti mutlak monarşi ile yönetilirdi. Devletin başında Osmanlı soyundan gelen bir padişah bulunurdu.
Hükümdarlık babadan oğla geçerdi.
Osmanlı hükümdarları; Bey, Padişah, Gazi, Han, Hakan, Sultan, Hünkâr, Hüdavendigar gibi unvanlar kullanırlardı.
Padişahlar, Yavuz Sultan Selim’den itibaren “halife” unvanını da kullanmaya başladılar.
Padişah çocuklarına “çelebi” veya “şehzade” denilirdi.
Şehzadeler sancaklara atanır ve yanlarına “lala” adı verilen bir öğretmen verilirdi.
Hükümdarlık alameti; adına hutbe okutmak ve para bastırmaktı.

Yorumlar:
Görevlilerin sınıfını da yazsaydınız daha etkili olabilirdi. Yanlış düzelene kadar:
*Seyfiye Sınıfı : Sadrazam, Kubbealtı Vezirleri, Yeniçeri Ağası, Kaptanı-ı Derya
*İlmiye Sınıfı : Şeyhülislam, Kazasker, Kadılar, Müderrisler, Müftüler, Nakibüleşraf, Hekimler, İmamlar, Müezzinler, Müneccimler, Şeyhler ve Şerifler.
*Kalemiye Sınıfı : Defterdar, Nişancı, Reisülküttab ve katiplerdir

 

Divan-Hümayun (Divan): Osmanlı Yöneticileri (Divan-ı Hümayun)

Devletin önemli işlerinin görüşülüp karara bağlandığı kuruldur. Divan bir danışma organıdır, yani son söz padişaha aittir. Divan’ın başkanı padişahtı. Divan’a Fatih Sultan Mehmet Dönemi’nden itibaren sadrazamlar (Veziriazam) başkanlık etmiştir. Divan Orhan Bey döneminde kurulmuş, II. Mahmut tarafından kaldırılarak yerine nazırlıklar (bakanlıklar) kurulmuştur. Divan bugünkü Bakanlar Kurulu gibi çalışırdı. Osmanlı Yöneticileri (Divan-ı Hümayun)

Osmanlı Yöneticileri (Divan-ı Hümayun)

Divan Üyeleri

Sadrazam (Veziriazam)

  1. Padişahtan sonra en yetkili devlet adamı, padişahın vekilidir.
  2. Büyük devlet memurlarını atama, ilerletme, görevden alma yetkisine sahiptir.
  3. Padişah sefere çıkmadığı zamanlarda orduya komuta ederdi.
  4. Padişahın mührünü taşırdı.
  5. Padişah adına sözlü ve yazılı emirler verirdi.
  6. Sadrazam bugünkü “başbakan”ın görevini yürütürdü. Osmanlı Yöneticileri (Divan-ı Hümayun)

Vezirler

  1. Bilgili ve değerli devlet adamlarıyla komutanlar arasından seçilirdi.
  2. Sadrazamın verdiği görevleri yerine getirirlerdi.
  3. Sadrazamdan sonra en yetkili kişilerdi.
  4. Bugünkü “milletvekilleri” nin (Devlet Bakanı) görevini yürütürlerdi. Osmanlı Yöneticileri (Divan-ı Hümayun)

Kazaskerler

  1. Adalet işlerine bakarlar, kadıların ve müderrislerin atama, ilerletme ve görevden alma işlerini yaparlardı.
  2. Adalet, eğitim, kültür ve din işlerinden sorumlu Divan üyesiydi. Askeri davalara bakarlardı.
  3. Anadolu ve Rumeli olmak üzere iki kazasker bulunuyordu. Rumeli Kazaskeri yetki bakımından daha üstündü.
  4. Bugünkü “yargı” görevini yürütürlerdi.
  5. Günümüzde “Adalet, Milli Eğitim ve Kültür Bakanı” karşılığındadır. Osmanlı Yöneticileri (Divan-ı Hümayun)

Defterdarlar

  1. Maliye işlerine bakar, bütçeyi hazırlarlardı, devletin gelir ve giderlerini denetlerdi.
  2. Anadolu ve Rumeli Defterdarı olmak üzere iki defterdar vardı. Rumeli’deki defterdar baş defterdardı.
  3. Bugünkü “Maliye Bakanı” görevini yürütürlerdi. Osmanlı Yöneticileri (Divan-ı Hümayun)

Nişancı

  1. Kanunları iyi bilir, gerektiğinde Divan’da açıklamalarda bulunurdu, eski ve yeni yasaların farklarını incelerdi.
  2. Fethedilen toprakları gelirlerine göre ilgili defterlere kaydederdi.
  3. Devletlerarası yazışmaları sağlardı.
  4. Dirlikleri kaydeder ve dağıtımını yapardı.
  5. Tapu ve kadastro işlerine bakardı, ele geçirilen toprakları tapu defterine geçerdi.
  6. Yazışmalarda, ayrıca padişah ferman ve beratlarına padişahın “Tuğra” sını (imzasını) çekerdi.Osmanlı
  7. Yöneticileri (Divan-ı Hümayun)

Şeyhülislam

  1. Ülkedeki din adamlarının, din işlerinin, medresenin ve ulemanın (bilim adamlarının) başı kabul edilirdi.
  2. Devlet işlerinin, Divan’da verilen savaş, barış ve idam kararlarının, İslam dinine uygun olup olmadığına karar verirdi. Verdiği bu karara “fetva” denirdi.
  3. Padişahlar ve sadrazamlar yapacakları işler için şeyhülislamdan fetva alırlardı.
  4. Kuruluş döneminde Divan’ın asli üyesi olmayan şeyhülislam, Kanuni Dönemi’nde Divan’ın asli üyesi haline geldi.
  5. I. Mahmut dönemine kadar, müftü diye anılmıştır. Osmanlı Yöneticileri (Divan-ı Hümayun)

Kaptan-ı Derya

  1. Deniz kuvvetlerinin başkomutanı idi.
  2. Donanma ve denizcilikle ilgili işlerden sorumluydu.
  3. Yükselme döneminde Divan’ın asli üyesi oldu.
  4. İstanbul’da kaldığı zamanlarda Divan toplantılarına katılırdı.
  5. Günümüzde “Deniz Kuvvetleri Komutanı” karşılığıdır. Osmanlı Yöneticileri (Divan-ı Hümayun)

Yeniçeri Ağası

  1. Yeniçerilerin komutanıydı. Divan’ın doğal üyesi sayılır ve görüşmelere katılırdı.
  2. Yeniçeri Ağası, arz günü padişahın huzuruna çıkar ve yeniçeri ocağı hakkında bilgi verirdi.
  3. İstanbul’un güvenliğinden sorumlu idi. Osmanlı Yöneticileri (Divan-ı Hümayun)

Reisü’l Küttap

  1. Dışişlerinden sorumlu divan üyesidir.
  2. Önceleri Nişancı’ya bağlı devlet memuru idi.
  3. Günümüzde “Dışişleri Bakanı” karşılığıdır. Osmanlı Yöneticileri (Divan-ı Hümayun)