Sosyal Bilgiler 6.Sınıf – Ülkemizin Kaynakları – Madencilik

MADENCİLİK

Yer altında kendiliğinden oluşan doğal kaynaklara maden denir.Madenin yeraltında bulunan miktarına REZERV denir.Madenler yeraltından çıkarıldığı gibi kullanılamaz işlemlerden geçirilirler.Ülkemiz zengin yer altı kaynaklarına sahiptir.Atatürk tarafından madenleri araştırmak amacıyla ‘’Maden Tetkik Arama Enstitüsü’’ kurulmuştur.Türkiye Maden üretiminde dünya 28.,Çeşitliliğinde dünya 10. dur.Dünyada bulunan 90 madenin 77 tanesi Türkiye’de vardır.

Ülkemizin kaynakları

Yaşamı kolaylaştıran birçok eşya(kaşık,Tv,bilgisayar otomobil vb) madenlerden yapılır.Ülkelerin gelişmelerini sağlar.Madene dayalı sanayi ile büyük gelir elde edilir.Başka ülkelere satılarak gelir sağlanır.Madenciliğin Türkiye’ye katkısı % 1,2’dir.

Başlıca Madenler:

Bor: En çok Türkiye’dedir.Bigadiç, Susurluk (Balıkesir)Seyitgazi(Eskişehir), Emet ( Kütahya) da çıkarılır. Jet ve roket yakıtı, cam, elyaf, porselen, lehim, fotoğrafçılık ve deterjan gibi birçok alanda kullanılır.

Krom:Fethiye, Köyceğiz, Milas (Muğla)Guleman (Elazığ) da çıkarılır. Demir çelik sanayinde çeliğin sertleştirilmesinde ve paslanmaz çelik üretiminde kullanılır.

Bakır: Murgul ( Artvin) Küre (Kastamonu) de çıkarılır. Elektrik ve elektronik sanayinin ham maddesidir. Çıkarılan bakır Samsun ve Murgul bakır işletmelerinde işlenmektedir.

Demir:Hekimhan(Malatya), Divriği (Sivas), Eymir (Balıkesir), Simav( Kütahya) çıkarılır. Demir çelik sanayinin ham maddesidir. Buralarda çıkarılan demirler İskenderun, Ereğli ve Karabük demir-çelik fabrikalarında işlenir.

Boksit: Alüminyumun hammaddesidir. Çıkarılan boksit Konya Seydişehir Alüminyum tesislerinde işlenir.

Civa: Ödemiş(İzmir) de çıkarılır. Sıvı halde bulunan tek madendir. Eczacılıkta kullanılır.

Enerji Veren Madenler. 

a)Taşkömürü:Zonguldak ve çevresinde çıkarılır.Evlerde ve sanayide  ve elektrik üretiminde kullanılır.

b)Linyit: Ülkemizde çok bulunur.Ama enerjisi azdır.Ege bölgesinde çoktur.Daha çok termik santrallerde elektrik üretiminde kullanılır.

c)Petrol: Dünyanın en önemli enerji kaynağıdır.Ülkemizde çok az vardır.Güneydoğuda Batman,Siirt ve Adıyaman’da çıkarılır.Sanayide,Elektrik üretiminde,plastik sanayinde,otomobillerde kullanılır.Ülkemizde 5 tane rafineri (petrol arıtma ) vardır.İzmir(Aliağa),Mersin (Ataş),Kırıkkale(Orta Anadolu),İzmit(İpraş),Batman(Batman) petrol rafinerileri vardır.

d)Doğalgaz: Ülkemizde neredeyse hiç yoktur.Sadece Kırklareli’nde az çıkarılır.Evlerde ısınma,Sanayide,Elektrik üretiminde kullanılır

e)Uranyum:Nükleer enerjide kullanılır.

  Enerji Türleri

1-Termik Enerji:Petrol,kömür,linyit veya doğalgazın yakılarak elde edilen enerjiye denir.

2-Hidroelektrik enerji:Su üzerine kurulan barajlardan elde edilen enerjidir.Ülkemiz bu enerjide zengindir.Bir çok barajımız vardır.

3-Nükleer Enerji:Uranyumun parçalanması ile elde edilir.Çok güçlü bir enerji kaynağıdır.Türkiye’de henüz Nükleer santral yoktur.

4-Güneş Enerjisi:Temiz ve çevreye zararlı değildir.Özellikle Akdeniz bölgesinde bu enerji çoktur.

5-Rüzgar Enerjisi:Ülkemizde rüzgarın çok olduğu deniz kenarlarında çoktur.Temizdir.

6-Jeotermal Enerji:Yeraltında bulunan sıcak suyun kullanılması ile elde edilir.Ege bölgesinde yaygındır.

Kaynak:mehmetsevimulusal.k12.tr