Diriliş: Sakarya
TBMM, Kütahya-Eskişehir Muharebelerindeki mağlubiyetin ardından Mustafa Kemal’e başkomutanlık görevini teklif etti. Sakarya Meydan Muharebesi Detaylı Bilgi
M.Kemal, meclisin yetkilerinin üç aylığına kendisine devredilmesi şartıyla görevi kabul edeceğini belirtti. TBMM, uzun tartışmalardan sonra(?) M. Kemal’in isteğini kabul etti. Böylece M. Kemal’in savaşla ilgili alacağı kararlar; emir niteliğinde kanun olacak, hızla uygulanacak ve uymayanlar kendi kontrolünde yargılanabilecekti.
Hangi kararı alıp, uygulatacaktır? Sakarya Meydan Muharebesi Detaylı Bilgi
Tekalif-i Milliye
* Sakarya Savaşı’nın hemen öncesini düşündüğünüzde, ordumuzun en çok nelere ihtiyacı olduğunu söyleyebilirsiniz? Sakarya Meydan Muharebesi Detaylı Bilgi
silah-cephane, yiyecek, kıyafet, yük hayvanı-kamyon, ilaç, moral-inanç, …
Yunan Ordusuna göre Türk ordusu, cephane ve erzak açısından oldukça fakirdi.
Yunan ordusu kısa süre içinde, Türklerin toparlanmasına da zaman tanımadan, son bir saldırı ile Türk Ordusunu imha edip, Ankara’yı almayı, böylece Sevr’i zorla kabulünü sağlamayı amaçlıyordu.
TBMM savaşı finanse edecek kaynağa muhtaçtı, önce tarım ve gümrük vergilerini artırmak düşünüldü, ancak bazı topraklar zaten işgal altında olması, köylünün de geçim sıkıntısı içinde olması, İstanbul, İzmir, Mersin ve İskenderun gibi ticaret limanlarının da işgal altında olması nedeniyle kabul görmedi.
Bu ortamda, TBMM tarafından Başkomutan olarak atanan ve 3 aylığına TBMM’nin yetkileri(?) kendisine devredilen, Mustafa Kemal, ordumuzun ihtiyaçlarının halktan karşılanmasını öngören Tekalif-i Milliye Emirleri yayımlandı. Amaç halkın orduya yiyecek, giyecek sağlanması ve cephane taşınması ile ilgili sorumlu olmasıdır.
1- Her ilçede bir tane Tekalif-i Milliye Komisyonu kurulacak.
2- Halk, elindeki silah ve cephaneyi 3 gün içinde orduya teslim edecek.
3- Her aile bir askeri giydirecek.
4- Yiyecek ve giyecek maddelerinin %40’ına el konacak ve bunların karşılığı daha sonra geri ödenecek.
5- Ticaret adamlarının elindeki her türlü giyim eşyasının %40’ına el konacak ve bunların karşılığı daha sonra geri ödenecek.
7- Halkın elindeki binek hayvanlarının ve taşıt araçlarının %20’sine el konacak. Neden?
Silah-cephane ve diğer ihtiyaçların cepheye taşınması için
10- Taşıt sahipleri, ayda bir defa 100 km. askeri ulaşım yapacaklar.
Sakarya Meydan Muharebesi Detaylı Bilgi
* Resimde Türk ulusunun hangi özellikleri yansıtılmıştır?
Vatanseverlik, dayanışma, birlik-beraberlik, fedakârlık…
Komisyonlar bu eşyaları, bedelleri daha sonra ödenmek üzere kaydedip-aldılar. Türk halkı ise böyle bir beklenti içinde değildi.
Türk kadını, özellikle İnebolulu kayıkçıların getirdiği cephaneyi kağnılarla cepheye taşınmasında gösterdiği fedakârlıkla tarihimizdeki yerini almıştır.(?)
İstiklâl Yolu, İnebolu sahilinden başlayıp Kastamonu ve Çankırı üzerinden Ankara’ya uzanan bir yoldur.
Kurtuluş Savaşı boyunca İnebolu’ya deniz yoluyla gelen cephanelerin kağnılarla cepheye ulaştırılmasında 340 km’lik bu yol kullanılmıştır.
Tekalif-i Milliye Emirlerini uygulamak istemeyenler ve milli mücadele aleyhinde bozgunculuk yapanları yargılamak üzere İstiklal Mahkemeleri kurulmuştur.
Mahkeme yargıçları da TBMM mebusları arasından seçildi. Neyi kanıtlar?
TBMM’nin sadece yasama-yürütme değil yargı yetkisinin de olduğu
İstiklal Mahkemeleri sayesinde, Anadolu’da TBMM otoritesi ve asayiş sağlandı. Asker kaçakları orduya kazandırıldı, ayaklanmaların bastırılması da kolaylaştı.
Er Tüfek Makineli Tüfek Top Kamyon Uçak
Türk
Ordusu 96,326 54,572 825 196 240 2
Yunan Ordusu 120,000 57,000 2768 386 600 18
*Tabloya göre, hangi ordunun savaşı kazanması beklenir?
* Krokiye göre, Mustafa Kemal Paşa’nın Türk Ordusunu Sakarya Nehrinin doğusuna çekmesinin sebebi nedir?
Kütahya – Eskişehir muharebelerinde yenilip-dağılan Türk ordusunun tamamen imha edilmesini engellemek için Yunan ordusu ile türk ordusu arasında doğal bir engel olacaktı. Böylece orduyu yeniden toparlamak için zaman kazanılacaktı. Sakarya Meydan Muharebesi Detaylı Bilgi
Sakarya’nın doğusuna geçerek saldırıya geçen Yunan ordusu ile Türk Ordusu arasında 22 gün- 22 gece sürecek savaş yapıldı. Tarihteki en uzun meydan savaşıdır.
M. Kemal Savaş sırasında askerlerine “Hattı müdafaa yoktur, sathı müdafaa vardır, o satıh tüm vatandır. Vatanın her karış toprağı milletin kanıyla ıslanmadıkça terk edilemez.” emrini vererek, ordunun o zamana dek yaptığı çizgi savunmasından vazgeçerek, yanındaki birliğin çekilmeye mecbur olduğunu gören birlikler, ona tabi olmayacak, bulunduğu yerde sonuna kadar dayanacaktır. Bu savaş taktiği, Yunan ordusunun Sakarya nehrinin batısına çekilmeye, Türk ordusunun savaştan zaferle çıkmasını sağlamıştır.
Bu taktik sonucu, savaşın kazanılması, Gazi’nin askeri deha özelliğini göstermektedir.
Sakarya Meydan Muharebesi, Kurtuluş Savaşı’ndaki en önemli mücadele haline gelmiştir. Çünkü, Yunan ordusunun ilerleyişi durdurulmuş. Sakarya Meydan Muharebesi Detaylı Bilgi