Performans Görevi Nasıl Değerlendirilir

PERFORMANS DEĞERLENDİRME

Öğrencilerin bilgi ve becerilerini ortaya koyarak oluşturdukları çalışma, ürün ya da etkinliklerin değerlendirilmesi süreci, performans değerlendirme olarak ifade edilebilir. Performans değerlendirmede öğrenciler, gerçek yaşam durumlarında akademik bilgilerini uygularlar ve öğrendiklerini gerçek durumlarda gösterirler (Airasian, 1994).

Öğretmenler performans değerlendirmede oluşturacakları durumlar/verecekleri görevler ile öğrencilerin yaptıkları analizleri, verdikleri kararları, arkadaşları ile iş birliği içindeki çalışmalarını, sözel sunumlarını ve bir ürünü oluşturmalarını doğrudan gözlemleyebilir ve onlara not verebilirler. Performans değerlendirme süreç içine yayılmıştır. Öğrencinin yeni bilgiyi yapılandırmasını gerektirir.

1. Performans Görevi: Performans görevleri, öğrencinin sahip olduğu bilgi ve becerilerini günlük yaşamla da ilişkilendirerek ortaya koymasını gerektiren kısa dönemli çalışmalardır. Öğrencinin gerçekleştirdiği ya da tamamladığı ve belirli performans ölçütlerine göre öğretmen, ya da arkadaşları tarafından değerlendirilen etkinlik ya da görevden oluşur. Performans görevlerinde, tek bir cevap yoktur. Görevi tamamlamak için değişik yollar bulunmaktadır. Bu nedenle iyi tanımlanmış ölçütlerle değerlendirilmelidir. Başarılı bir değerlendirme yapmak için her bir performans görevi bir dereceli puanlama anahtarı ile eşleştirilmelidir. Öğrenciler, performans göreviyle dereceli puanlama anahtarının bir örneğini alırlar. Böylece değerlendirme sürecinde kendilerinden ne beklendiğini bilerek çalışmalarını ona göre yönlendirirler.

Performans görevi, öğrencilerin bilgi ve becerilerini gerçek yaşam durumları bağlamında kullanmalarını gerektirir. Çok çeşitli konularda performans görevi verilebilir. Programda öngörülen öğrencinin bilişsel, duyuşsal ve psikomotor alandaki becerilerini aynı anda kullanmasını, geliştirmesini ve bir ürünü ortaya koymasını gerektiren çalışmalardır. Performans Görevlerinin Özellikleri

• Öğrenciler ürün dosyasına eklenecek performans görevlerini hazırlarken yönergeler doğrultusunda, çözüm yollarına giden kuralları öğrenirler.
• Performans görev konuları öğrenciler tarafından seçilmeli, tanımlanmalı ve öğretmen rehberliğinde çözüm yollarına ulaşılmalıdır.
• İyi yapılandırılmış performans görevleri bütün sınıfa hitap etmeli ve farklı seviyelerdeki öğrencilerin fikir üretmesine fırsat vermelidir. Bu süreçte performans görev içerikleri gerçek hayattan alınmalıdır.

Ölçme ve değerlendirmede gerçek dünya ile ilgili ve açık uçlu problemlerin önemli bir değeri vardır. Bunlara genellikle “otantik değerlendirme” denir. Yapılandırmacı yaklaşımda otantik değerlendirmelerin önemli bir yeri vardır. Öğrenciler için açık uçlu problemler çok ilginç olabilir. Ancak güncel yaşamda öğrencinin sınıfta öğrendiği bilgileri sınıf düzeyine göre dengelemek gerekir. Örneğin anaokulu çocuğu için iletişimle ilgili öğrendiğini “günaydın” diyerek uygulaması anlamlıyken ilköğretim düzeyinde bir öğrenci için çok basit düzeyde kalır. Bundan dolayı performans görevlerinin önemi, günlük hayatla ilişkilendirilerek Türkiye Cumhuriyeti İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük dersi kazanımlarını ne kadar kompleks olarak kapsamasından kaynaklanır. Bu şekilde öğrenci yeni bilgiyi yapılandırma fırsatı bulur. Dereceli Puanlama Araçları ve Yeterlik Düzeyleri

Dereceli puanlama araçları, öğrenci performans sürecine veya ürününe özgü puanlamada kullanılan formlardır. Bu nedenle en faydalı dereceli puanlama anahtarı, kendi yaptıklarınızda.

Dereceli puanlama araçlarının iki türü vardır: Bunlar, bütünsel ve analitik puanlama araçlarıdır. Bütünsel dereceli puanlama anahtarı, ürün veya sürecin bütün olarak puanlamasını gerektirir. Buna karşılık analitik dereceli puanlama anahtarı, ayrı ayrı performansın veya ürünün her bir parçasından alınan toplam puanın bulunmasını gerektirir. Bütünsel dereceli puanlama anahtarının amacı, belirli bir kapsamı anlama ve becerilerin bir bütün olarak tüm yeterlilik seviyesinde değerlendirilmesine dayanır. Aynı zamanda boyutlandırılmamış düzeylerde değerlendirmeyi gerektirir.

Bütünsel dereceli puanlama anahtarı, analitik dereceli puanlama anahtarına göre çok daha çabuk puanlanır. Bu, öğrencinin performans ve ürünün bütününde ne kadar başarılı olduğunu görmesine yardım eder. Ancak bütünsel dereceli puanlama anahtarı, bu anlamda performans ödevinin sonucunda öğrenciye performans parçalarına ait kısıtlı bir geri bildirim sağlar.

Analitik dereceli puanlama anahtarı, ardışık olarak yavaş gelişen süreci puanlamak için kullanılır. Çünkü çeşitli türdeki beceriler veya bazen ürün özelliklerin parçasal olarak değerlendirmesi gerekir. Bu durum, dereceli puanlama anahtarının kullanımında oldukça fazla zaman gerektirir. Bununla birlikte öğretmenin öğrenciye verdiği geri bildirimin anlamlı olması analitik dereceli puanlama anahtarının avantajıdır. Analitik dereceli puanlama anahtarı, öğrencinin zayıf ya da güçlü yanlarının profilinin oluşturulmasını sağlar.

Öncelikle ödeve özgü bir dereceli puanlama anahtarı hazırlamak için, öğretmenin ürün ya da performansın bütünsel veya analitik olarak puanlanıp puanlanmayacağına karar vermesi gerekir. Hangisi kullanılırsa kullanılsın, belli bir performans ölçütü ve gözlenebilir yeterlilik düzeyleri adım adım tanımlanmalıdır. Puanlamada bütünsel ve analitik dereceli puanlama anahtarı kullanılmasına karar vermek için çeşitli nedenler olabilir. Bunların en önemlisi, öğretmenin sonuçları nasıl kullanacağına göre değişir. Tüm sonucu kullanacaksa bütünsel dereceli puanlama anahtarı kullanılır. Bunun aksine, sürece yönelik geri bildirim amaçlanıyorsa analitik dereceli puanlama anahtarı kullanılmalıdır. Bu dereceli puanlama anahtarı türü, süreci değerlendirmede diğer dereceli puanlama anahtarından daha üstündür. Diğer bir özelliği de zaman gerektirmesidir. Gözlenmek istenen belli bir performansın ölçütü ve doğası buna neden olur.

KAynak: 2011 Meb Yayınları 8.sınıf inkılap tarihi öğretmen kılavuz kitabı