COĞRAFİ KONUM
Dünya üzerinde her hangi bir yerin bulunduğu alana coğrafi konum denir. Özel Konum ve Matematik Konum
- Coğrafi konum ikiye ayrılır:
– Özel Konum (Jeopolitik Konum)
– Matematik Konum
a) Özel Konum (Jeopolitik Konum)
- Yeryüzündeki her hangi bir yerin kıtalara, denizlere, boğazlara, sınır komşularına, önemli ticaret merkezlerine, yer altı ve yer üstü zenginliklerine göre bulunduğu konuma özel konum (jeopolitik konum) denir.
Türkiye’nin Özel Konumu ve Sonuçları
- Asya ve Avrupa kıtaları arasında köprü konumundadır.
Türkiye’nin iki kıta da toprakları vardır.
- %97’si Asya kıtasındadır. Bu topraklara Anadolu denilir.
- %3’ü Avrupa kıtasındadır. Bu topraklara Trakya denilir.
- Üç tarafı denizle çevrili yarımada niteliğindedir.§ Kuzeyinde = Karadeniz
- Kuzeybatısında = Marmara Denizi (İç Deniz)
- Batısında = Ege Denizi
- Güneyinde = Akdeniz
- Asya ve Avrupa kıtalarını birbirinden ayıran ve birbirine bağlayan iki boğaza sahiptir.
- İstanbul Boğazı
- Çanakkale Boğazı
- § Sekiz devlet ile sınır komşusudur.
- Kuzeybatısında = Yunanistan ve Bulgaristan
- Kuzeydoğusunda = Gürcistan
- Doğusunda = Ermenistan, Nahçivan ve İran
- Güneydoğusunda = Irak
- Güneyinde = Suriye
- Orta Doğu’daki zengin petrol kaynaklarına sahip ülkelere (ticaret merkezlerine) yakındır.
- Ortalama yükseltisi 1132m’dir. Batı’dan – Doğu’ya gidildikçe rakım artar.
- Bor Minerali rezervlerinin %75’ine sahiptir.
- § Ayrıca demir, bakır, krom gibi zengin yer altı kaynaklarına sahiptir.
b) Matematik Konum
- Yeryüzündeki her hangi bir yerin paralel ve meridyen değerlerine göre bulunduğu konuma matematik konum denir.
- Bir diğer ifade ile ekvator ve greenwich’e göre konumudur.
Türkiye’nin Matematik Konumu ve Sonuçları
- 26 – 45° Doğu Meridyenleri ile 36 – 42° Kuzey Paralelleri arasında yer alır.
- Buna göre:
- Ekvator’un kuzeyinde yer alır. Ekvator’a uzaklığı 111 x 36 = 3996 km’dir.
- Greenwich’in doğusunda yer alır.
- Kuzey Yarım Küre’de ılıman iklim kuşağındadır.
- Dört mevsim belirgin olarak yaşanır.
(orta kuşakta olduğunu gösterir)
- Güneş ışınları hiçbir zaman dik açı (90°) ile düşmez.
- Gölge boyu yılın hiçbir dönemi sıfır (0) olmaz.
- Yurdumuzda bir cismin gölgesi bütün yıl kuzeye düşer.
(kuzey yarım kürede olduğunu gösterir)
- Güney kıyılarımız, kuzey kıyılarımızdan yıllık ortalamada 7 – 8°C daha sıcaktır.
(kuzey yarım kürede olduğunu gösterir)
- Akdeniz’in tuzluluk oranı Karadeniz’den daha yüksektir.
(kuzey yarım kürede olduğunu gösterir)
- Kuzeyden esen rüzgârlar sıcaklığı düşürürken, güneyden esenler artırır.
(kuzey yarım kürede olduğunu gösterir)
- Deniz turizmi en erken Akdeniz Bölgesi’nde başlar.
(kuzey yarım kürede olduğunu gösterir)
- Yıl içinde en uzun gündüz ve gece yurdumuzun kuzeyinde yaşanır.
(kuzey yarım kürede olduğunu gösterir)
- Doğusu ile batısı arasında 19°’lik boylam farkı vardır.
Bunun sonucu olarak 76 dakikalık yerel saat farkı vardır.
45 – 26 = 19 meridyen
19 x 4 = 76 dakika