Osmanlı’yı Kurtarma Akımları

Osmanlı’yı Kurtarma Akımları

1. Osmanlıcılık:
   • Ülkede yaşayan herkesi din, dil, ırk ayrımı yapmaksızın eşit kabul ederek Osmanlı Devleti’nin dağılmasını önleme düşüncesidir.
   • Jön Türkler ve İttihatçılar tarafından desteklenmiştir.
   • 1908’de II. Abdülhamit’in Meşrutiyet’i ilan etmesiyle sonuçlanmıştır.
2. İslamcılık (Ümmetçilik):
   • Tüm Müslümanların halife liderliğinde bir araya gelmesi fikridir.
   • Mehmet Akif ve II. Abdülhamit gibi isimler tarafından desteklenmiştir.
3. Batıcılık:
   • Osmanlı Devleti’nin kurtuluşunun Batı’nın bilim, teknik ve yönetim anlayışını benimsemekten geçtiğini savunan bir akımdır.
   • Tevfik Fikret gibi aydınlarca desteklenmiş, Atatürk dönemindeki inkılaplarda etkili olmuştur.
4. Türkçülük (Turancılık):
   • Tüm Türkleri tek bir devlet ve bayrak altında birleştirme düşüncesidir.
   • Mehmet Emin Yurdakul ve Ziya Gökalp gibi aydınlar tarafından savunulmuştur.
   • Not: Kurtuluş Savaşı’nda en etkili olan akımdır.

Osmanlı’da Azınlık Hakları ve Meşrutiyet Süreci

1. Tanzimat ve Islahat Fermanları:
   • Tanzimat Fermanı (1839): Azınlıkların haklarını yasal güvence altına alarak devlete bağlılıklarını artırmayı amaçladı.
   • Islahat Fermanı (1856): Azınlıkların haklarını Müslümanlarla eşit hâle getirdi.
   • Ancak bu adımlar azınlık isyanlarını engelleyemedi.
2. Jön Türkler ve Meşrutiyet:
   • Jön Türkler, Padişah Abdülaziz’i tahttan indirerek II. Abdülhamit’i padişah yaptı.
   • II. Abdülhamit, Kanun-i Esasi adıyla Türk tarihinin ilk anayasasını hazırlattı (1876).
   • Anayasa gereği Mebusan Meclisi açıldı, azınlıklar da bu mecliste temsil edildi.
3. İttihat ve Terakki Cemiyeti:
   • Jön Türklerin etkisiyle 1889’da kurulan gizli bir cemiyet.
   • Meclisin yeniden açılmasını ve Meşrutiyet’in uygulanmasını amaçladı.
   • 1908’de II. Abdülhamit’in Meşrutiyet’i yeniden ilan etmesini sağladı (II. Meşrutiyet Dönemi).
4. 31 Mart Vakası (1909):
   • Meşrutiyet karşıtlarının İstanbul’da çıkardığı isyan.
   • Selanik’te kurulan Hareket Ordusu, Mustafa Kemal’in kurmay başkanlığında isyanı bastırdı.
   • II. Abdülhamit tahttan indirildi, yerine V. Mehmet Reşat getirildi.

Osmanlı’nın Son Dönemi ve Savaşlar

1. İttihat ve Terakki’nin Etkisi:
   • 31 Mart Vakası sonrası devlet yönetimini büyük ölçüde İttihat ve Terakki Cemiyeti kontrol etti.
2. Savaşlar:
   • Trablusgarp Savaşı (1911): İtalya’nın saldırısıyla başladı ve Osmanlı mağlubiyetiyle sonuçlandı.
   • Balkan Savaşları (1912-1913): Osmanlı, büyük toprak kayıpları yaşadı.
   • I. Dünya Savaşı (1914-1918): Osmanlı Devleti’nin son savaşı oldu ve yıkılış süreci hızlandı.