Osmanlı Devletin de İltizam sistemi nedir?

İLTİZAM SİSTEMİ:

İltizam, Osmanlı devleti vergilerin bir bölümünün belli bir bedel karşılığında devlet tarafından kişilere devredilerek peşin olarak o kişiden ücret almasıdır.

Bir başka açıklama ile devlet bir bölgenin toprağının vergi toplama işini ihaleye çıkarır.Burada amaç en fazla vergi toplarım diyen kişiye ihaleyi vermekti. Kazanan kişi genellikle 3 yıllık ödemesini peşin yapardı. İhaleyi kazanan mültezim vergi toplamak için adamları ile beraber bölgeye giderdi.

• İltizam sistemi Osmanlı Devleti’nde duraklama ve gerileme döneminde sıkça kullanılan bir vergi toplama sistemi haline geldi. Osmanlı Devleti Yükselme döneminde ise iltizam sistemini merkezden uzak vilayetlerde, sıkı kontroller eşliğinde uygulanıyordu.
• İltizam sistemine Ortaçağ Avrupasındaki malikane sistemine de benzetebiliriz.
• İltizam alan kişilere mültezim denilirdi. Bu mültezimler günümüzde mütahitlere denk gelebilir. Bu mültezimler açık attırma usulü ile o bölgenin vergi toplama hakkını satın alırdı.Mültezim ihaleyi kazandığında devlete ödemesini yapardı.Daha sonra bölgesine gider yıl içinde halktan vergi toplar.
• İltizam sistemi Ortçağ Avrupasında Fransa ve Almanya’da uygulanmış bir sistemdir.
• 16 yüzyılda ticaret yolların değişmesi, uzun süren savaşlar sonucu Osmanlı Devleti ekonomik olarak zayıflamıştı. Nakit ihtiyacınız karşılamak amacıyla tımar sisteminden çıkarılan topraklar iltizam sistemine aktarılıyordu.

• Mültezimler devlete verdikleri parayı çıkarmak ve ayrıca kazançta sağlayabilmek için köylüleri çok sıkıştırdılar. Devletin gücü zayıfladıkça, köylülere yapılan baskı daha da arttır. İltizam sistemi zamanla daha da bozulunca modern vergi toplama yöntemlerine doğru geçiş yaşandı.
• Mültezimlere, dirlik sahibine tanınan haklar verilmiştir.
• İltizamlar genellikle 3 yıllığına verilirdi.
• Devlet bu sistem ile acil para ihtiyacınız karşılamış olurdu.
• İltizam sistemi iyi denetlenmediği sürece istismara açık bir uygulamadır.
• Baskı altında kalan köyler bulunduğu arazisi bırakıp gitmesine neden olmuştur.
• İltizamların genellikle o bölgedeki zengin ve güçlü kişiler olan AYAN lara verilmesiyle,  ayanlar daha da güçlenmiştir.Bildiğiniz gibi oldukça güçlenen ayanlar devletin son zamanlarında baş kaldırmışlardır.
• İltizam sisteminde ihaleyi kazanan mültezim zarar etmesi halinde zararları devlet tarafından giderilirdi
• İltizam almak isteyen kişiler kadıya veya mahallin mali yetkilisine yaptıkları yaptırırlardı.
• Kişi ödeyeceği para tutarının, ne kadarını peşin, ne kadarını kefillerine ait bir liste ile ve ayrıca kabulünü istediği şartlarla birlikte başvuruda teslim ederdi.
• Mültezim tek bir kişi olabileceği gibi bir ortaklıkta olabilirdi.

İltizam sistemi ne zaman kaldırıldı?

İltizam sistemi Osmanlı Devletinin zaman zamanlarına kadar devam etti. İltizam sistemi ne zaman kaldırıldı denirse aslında uzun savaşlar nedeni ile Osmanlı Devleti buradan gelecek nakit paraya ihtiyaç vardır. II.Mahmut

İltizam sistemini kim kaldırdı

İltizâm devlete ait bir gelirin ihale yoluyla şahıslara verilmesidir. 16. yüzyıldan sonra uygulamaya konulan bu sistemde devlete ait bir gelir genellikle 3 yıllık bir süre için açık artırmaya çıkarılır,en yüksek bedeli verene devredilirdi. Bu ihaleyi kazanan kişiye MÜLTEZİM denirdi.Mültezîmlere dirlik sahiplerine verilen haklar tanınmıştı.

NOT: Bu sistemin en önemli yararı devletin acil para ihtiyacını karşılamasıdır.

NOT: Zaman içinde tımar toprakların MUKATAA haline getirilip mültezime verilmesi yaygınlaşmışdır.

İltizam Sistemini İlk Uygulayan Padişah Kimdir sorusunun cevabı aşağıdadır.

İltizam sistemine Ortaçağ Avrupasındaki malikane sistemine de benzetebiliriz.

Tımarların mukataa haline getirilip mültezime verilmesinin sonuçları:

1)-Mültezîm baskısı altında kalan halkın vergisini ödeyememesine ve toprağını terk etmesine

2)-İltizamların genellikle o bölgedeki zengin ve güçlü kişilere (AYAN) verilmesiyle, taşradaki ayanlar güç kazanmaya başlamışlar ve devlete baş kaldırmışlardır

3)-Tımar toprakların iltizama verilmesiyle, valiler eskiden tımarlı sipahiye yaptırdıkları güvenlik ve askerlik hizmetini, SARICA SEKBAN denilen kapılarında besledikleri askerlere yaptırmaya başladılar. Barış döneminde veya beylerinin tayini çıktığında işşiz kalan ve LEVENT adını alan bu insanlar eşkiyâlık yaparak karınlarını doyurmaya başladılar.

NOT: İltizam sistemi Islahat fermanı ile kaldırılmıştır. İltizam sistemini kim kaldırıldı. Osmanlı Devletinde iltizam sistemini kalıdran kimdir : II.Mahmut

Müsadere sistemi nedir?

Osmanlı Devleti’nde iltizam sisteminde bazı kişiler daha çok para kazanmak için halktan çok fazla vergi toplamışlar.Bu durumu tespit eden devlet o iltizam sahibi kişinin bütün mallarını müsadere ederdir. Müsadere sistemi nedir derseniz kısacası yolsuzluk yapan kişinin mallarının halka yada devlete bedava verilmesi.El konulması.

İltizam Sistemini İlk Uygulayan Padişah Kimdir

Osmanlı Devletinde İltizam sistemi tanıtımı yapıldıktan sonra akıllara iltizam sistemini ilk uygulayan padişah kimdir? sorusu akıllara geliyor.

Fatih Sultan Mehmet Döneminde yeni topraklar kazanılması sonucu merkezden uzak bölgelerde iltizam sistemi uygulanmıştır.

İltizam sistemini kim kaldırdı yada iltizam sistemi ne zaman kaldırıldı

İltizam sistemini kim kaldırıldı. Osmanlı Devletinde iltizam sistemini kalıdran kimdir : II.Mahmut

İltizam sistemine Ortaçağ Avrupasındaki malikane sistemine de benzetebiliriz.

Not: İltizam sistemi zamanla malikane sistemine doğru kaydı.Artık vergi toplama hakkı o kişiye ömür boyu verilmeye başlandı.