NEM VE YAĞIŞ
Atmosfer içerisinde bulunan su buharına nem denir. Havadaki nem higrometre denilen bir alet ile ölçülür. Su buharı meteorolojik olaylar ve iklim açısından önemlidir.
Havadaki nem 3 şekilde ifade edilir.
a) Mutlak Nem: 1m3 hava içerinde bulunan su buharının gram olarak ağırlığına denir. Mutlak nem sıcaklık ve buharlaşmanın fazla olduğu ekvatoral bölgede, deniz ve okyanus kenarlarında fazla soğuk kutup bölgelerinde dağların yüksek kesimlerinde ve çöllerde azdır. Mutlak nem sıcaklıkla doğru orantılıdır.
b) Maksimum Nem: Belirli bir sıcaklıktaki havanın taşıyabileceği en yüksek nem miktarına denir Maksimum nem de sıcaklıkla doğru orantılıdır. Yani hava ısındıkça maksimum nem miktarı artar.Havadaki nem miktarı maksimum miktarını aştığı zaman yoğunlaşma yani yağış meydana gelir.
c) Bağıl Nem: Belli bir sıcaklıkta, havadaki mevcut su buharı ile bu sıcaklıkta taşıyabileceği en fazla nem miktarına oranına bağıl nem denir. Bağıl nem ile sıcaklık ters orantılıdır.
Mutlak Nem
Bağıl Nem=———————x 100
Maksimum Nem
YOĞUNLAŞMA: Bağıl nem %100 olduğu zaman hava nem bakımından doyuma noktasına gelmiş demektir. Buna aynı zamanda yoğuşma noktası denir. Havadaki nemin su zerrecikleri ya da buz kristalleri haline geçmesine yoğuşma denir.
Yoğunlaşma iki şekilde gerçekleşir.
a) BULUT: Yüksek kesimlerde, çok küçük su taneciklerinin bir araya gelmesiyle oluşan yoğunlaşmaya bulut denir. Bulutlar oluştukları yükseklikler dikkate alınarak üç gruba ayrılır.
1- Yüksek Bulutlar(sirus): Saçak, tüy ya da ince iplik şeklindeki bulutlardır. Yerden yaklaşık 7000 metre yukarıda oluşurlar. Yağmur meydana getirmezler.
2- Orta Yükseklikteki Bulutlar(Kümülüs): Pamuk yığınları şeklinde olan bulutlardır. 3000 ile 7000 metre arasında oluşurlar. Bu gruptaki bulutlar bazen sağanak yağış meydana getirirler.
3- Alçak Bulutlar(Stratüs) : Yer’in üstünde asılı duran gri renkli bulutlardır. Genellikle yağışlara neden olurlar.
Bulutluluk ise belirli bir anda gökyüzünün bulutlarla kaplı kısmının tüm gökyüzüne oranıdır. Bulutluluk oranı nefometre ile ölçülür.
b) Sis : Yeryüzüne çok yakın oluşmuş ya da yeryüzüne çökmüş bulutlara sis denir. Sıcak ve nemli bir havanın daha soğuk bir yerle temas etmesi sonucunda sis meydana gelir. Ayrıca sıcak ve soğuk hava kütlelerinin karşılaşması sonucu sis meydana gelir.
Başlıca sis oluşum şekilleri şunlardır.
1- Rüzgar ılık denizlerden soğuk karaya eserse karada sis oluşur.
2- Rüzgar , ılık denizlerden soğuk denizlere eserse
3- Serin denizler üzerinde alçalma hava hareketi olursa
4- Sıcak hava yüksek dağlara tırmanırsa