İBRAHİM BEYTER FARKLI TARİH
2014 LİSE ve ÖNLİSANS KPSS SON TEKRAR VE ÖNERİLER
1-İSLAMİYET ÖNCESİ’nde 1 soru gelmektedir.
-Uygurların özelliklerine dikkat ederek Kut ve Kurultay özeliklerini göz önünde bulundurunuz.
– Attila(Etzel), Mete(Oğuz Kağan), Alp Er Tunga(Afrasyab), Bayan Han, Baga Tarkan, Bögü Kağan,
Moyençur, Bilge Kağan, Tonyukuk, Kutluk, Teoman(Tuman) gibi Türk hükümdarlarının faaliyetlerini birer
cümle ile göz önüne alınız.
2- TÜRK-İSLAM TARİHİ’nden 2 soru gelmektedir.
– Birinci soru büyük ihtimalle Büyük Selçuklulardan gelecektir. Ancak yinede diğer devletlerin kuruluş yerleri ve
kurucularını birer cümle ile aklınızda bulundurun.
– Talas Savaşı, Dandanakan Savaşı, Nesa Savaşı, Pasinler Savaşı, Malazgirt Savaşı, Katvan Savaşı, Ayn Calut
Savaşı, Yassı Çimen Savaşı, Kösedağ Savaşı, Miryokefalon(Denizli/Çivril) Savaşı, Otrar Faciası, Otlukbeli
Savaşı… olayları birer cümle ile göz önüne alınız.
– Bilgevar(Almış) Han, Abdulkerim Satuk Buğra Han, Yusuf Kadir Han, Gazneli Mahmut, Tuğrul ve Çağrı
Beyler, Alp Arslan, Melikşah, Sancar, Baybars, Selahaddin Eyyubi, Babür Şah, Şah Cihan, Şah Ekber, Şah
İsmail, Uzun Hasan, Celaleddin Harzemşah, Süleyman Şah, I. Alaeddin Keykubad gibi Türk Hükümdarlarının
yaptığı bir faaliyeti kime ait olduğunu sorabilir.
– Kaşgarlı Mahmut, Yusuf Has Hacib, Hoca Ahmet Yesevi, Biruni, Harezmi, İbn Sina, Gazali, İbn Rüşt,
Farabi, Ömer Hayyam, Nizamülmülk, Ali Şir Nevai, Uluğ Bey, İbn Battuta, İbn Fadlan, Mevlana, Hacı Bektaş,
Yunus Emre, Ahi Evren(Nasrettin Hoca)… gibi yazar ve bilim adamlarının en önemli eserini göz önünde
bulundurun.
– İkinci Soru ise Türkiye tarihinden gelmektedir. Bu kısımda Anadolu’da hakim olan ilk beyliklerin şehirlerini göz
önüne alarak mimari eserlere dikkat ediniz. Ancak benim beklentim Mengüceklere ait olup Anadolu’nun ilk
külliyesi olan Divriği Külliyesi’ne dikkat ediniz.
3- OSMANLI TARİHİ’nden 7-9 arası soru gelmektedir.
– En başta söyleyeyim Osmanlı Siyasi tarih yani savaş ve barış konularından soru gelme ihtimali çok düşüktür.
Bir Soru: Osmanlı Devleti Kuruluş Devrinden çıkması muhtemeldir. Ancak Osmanlı’nın büyümesini
sağlayan etmenler, fetihlerin kalıcılığını sağlayan etmenler ve dönemin padişahları olan Osman Bey, Orhan
Gazi, Sultan Murat Hüdavendigar, Sultan-ı İklim-i Rum Yıldırım Bayezid, İkinci Kurucu Çelebi Mehmet,
Koca Sultan II. Murat dönemi devlet teşkilatlanması için yapılan faaliyetlere lütfen dikkat.
Bir Soru: Duraklama Devri ıslahatçıları olan TOKMAK faaliyetlerini birer cümle ile dikkat ediniz.
Bir Soru: Gerileme Devrinde ise özellikle Lale Devri’nde meydana gelen Gelişmeler olan ÇİMENLİK
faaliyetleri ile bu dönemde ıslahat yapan devlet adamlarının isimlerine dikkat ediniz.
Osmanlı Kültür Medeniyetinden takriben 3-5 soru gelecektir.
– Özellikle Osmanlı Saray ve Divan-ı Hümayun teşkilatı Üyelerine dikkat ediniz.
– Bunun yanında Osmanlı Toprak Sistemi olan Dirlik(Has, Zeamet ve Timar), Mukataa ve Arpalık toprak
sitemleri, Osmanlı Vergi Sistemi olan Bac, Ağnam, İspenc, Mücerred, Bennak, Avarız, Çiftbozan, Derbent gibi
vergi çeşitleri, Osmanlı Asker Sitemi kavramlarının hepsine dikkat ediniz.
– İltizam, Mültezim, Muhassıl, Esham, AHİLİK(Lonca) kavramları olan Narh, Gedik, Ehl-i Hibre, Ehl-i Hirfet,
Arasta, Bedestan, Mekkari, Menzil gibi kavramlara dikkat ediniz.
OSMANLI DAĞILMA’dan 3 Soru gelmektedir.
– Nizam-ı Cedid ve II. Mahmut Dönemi faaliyetleri ayrıntısıyla tekrar edin.
– Tanzimat Döneminde Tanzimat ve Islahat Fermanı benzerlikler ve farklılıklara dikkat ediniz.
– Meşrutiyet Döneminde, Meşrutiyetin İlan nedenleri ve kaldırılmasındaki gelişmelere dikkat ediniz.
– Bunun Dışında, Cezzar Ahmet Paşa, Yusuf Agah Efendi, Alemdar Mustafa Paşa, Kavalalı Mehmet Ali
Paşa, Mustafa Reşit Paşa, Sadrazam Ali Paşa, Mithat Paşa, Ziya Paşa, Ahmet Cevdet Paşa, Gazi Osman
Paşa, Gazi Muhtar Paşa, Şinasi, Namık Kemal, Ali Suavi, Nene Hatun ve Florance Nightingale gibi isimlere
dikkat ediniz.
4- İNKILÂP TARİHİ’nden 10-12 Soru gelecektir.
– Kurtuluş Savaşı Döneminde yaşanan ilklere dikkat ediniz.İi
-2-
İBRAHİM BEYTER FARKLI TARİH
– Kurtuluş Savaşı hazırlık dönemi kongreler ve genelgelerin getirdiği ilkler ile gazeteleri, I. TBMM Dönemi
özellikleri I. İnönü ve Sakarya Savaşlarının sonuçları ile TBMM’nin varlığını tanıyan ilk devletlere dikkat
ediniz.
– Kurtuluş Savaşı Döneminde antlaşmalar olan Gümrü, Moskova, Kars, Ankara, Mudanya Anlaşmalarının
özelliklerine ve Lozan’daki konulara dikkat ediniz.
– Kurtuluş Savaşına katılan Fevzi Çakmak, İsmet İnönü, Refet Bele, Rauf Orbay, Ali Fuat Cebesoy, Ali Fethi
Okyar, Kazım Karbekir, Celal Bayar, Fahreddin Paşa gibi isimlerin cumhuriyet öncesi ve sonrası faaliyetleri ile
yazdığı kitaplara dikkat ediniz.
– Özellikle Halide Edip Adıvar ve Yakup Kadri Karaosmanoğlu olmak üzere Falih Rıfkı Atay gibi dönemin
yazarların eserlerine dikkat ediniz.
– Atatürk Dönemi yaşanan bilimsel, edebi ve kurumsal gelişmelere dikkat ederek bu kurumların ilk başkanlarını
özellikle biliniz.
– Atatürk Dönemi Kadın haklarındaki gelişmeler, meslek gruplarında ilk önce görev yapan kadınların isimlerine
dikkat ediniz.
5-ÇAĞDAŞ TÜRK VE DÜNYA TARİHİ’nden 3-5 Soru gelmektedir.
– SSCB’nin kuruluşu ve Basmacı harekatı ile ilgili olan Enver Paşa, Korbaşı Ergaş, Yusuf Akçura, Zeki Velidi
Togan ve İsmail Gaspıralı’nın faaliyetleri ve yazdığı kitaplara dikkat ediniz.
– Kara Perşembe ve Türkiye’ye etkilerine dikkat ediniz.
– Mussolini, Hitler ve Meiji dönemi gelişmelere dikkat ediniz.
– II. Dünya Savaşı sırasında meydana gelen Maginott Hattı, Barbarossa Harekatı, Normandiya Çıkarması gibi
olaylar ile Yalta, Cazabalanca, San Francisco gibi konferanslara dikkat ediniz.
– Milli Şef(İnönü) Dönemi İle Beyaz Devrim(Menderes) Dönemi gelişmelere dikkat ediniz.
– Soğuk Savaş Dönemi Türkiye’yi ilgilendiren konulara dikkat ediniz.
– Yumuşama Döneminde Türkiye’yi ilgilendiren konulara, özellikle 50. Yıl dolayısıyla KIBRIS MESELESİ ve
hatta CENGİZ TOPEL ismine dikkat ediniz.
– Türkiye’nin Yunanistan ile yaşadığı sorunlar olan Karasuları, Fırr Hattı, Ege Adalarının Silahlandırılması,
Kıtasahanlığı, Patrikhane ve Kardak Kayalıkları sorunlarına dikkat ediniz.
– AB aşamaları ve Türkiye ilişkilerine dikkat ediniz.
– İsrail’in kurulması ve onu ilk tanıyan ülkeler ile Yaser Arafat’ın ortaya attığı İntifada kavramına dikkat ederek
günümüzdeki Türk-İsrail İlişkilerin gerginleşmesine neden olan “Mavi Marmara” olayını göz önünde
bulundurunuz.
– Keşmir, Dağlık Karabağ Sorunu ve ASALA’nın faaliyetlerine dikkat ediniz.
– Avrasya Askeri Statülü Kolluk Kuvvetleri Teşkilatı (TAKM), Kalkınma İçin Bölgesel İşbirliği (RCD), Türk
Kurultayı, Ekonomik İşbirliği Teşkilatı (EİT), D-8 (Gelişmekte Olan 8 Ülke), Orta Asya İşbirliği Teşkilatı
(CACO), Türk Dili Konuşan Ülkeler Zirvesi (TÜRK KONSEYİ), Türk Kültürü Ve Sanatları Ortak Yönetimi
(TÜRKSOY), Karadeniz Ekonomik İş Birliği Teşkilâtı (KEİ), Türk İşbirliği Ve Kalkınma Ajansı (TİKA),
Bağımsız Devletler Topluluğu/Almaata Zirvesi (BDT), İslâm Konferansı Örgütü (İKÖ) Şanghay Beşlisi, Kyoto
Protokolü, Türkiye Bilimler Akademisi (TÜBA), Helsinki Nihai Senedi (AGİK), Avrupa Konseyi gibi kurum ve
kuruluşlara dikkat ediniz.
SON OLARAK
– 1774 – Küçük Kaynarca Antlaşması ve Ruslar’a Karadeniz’de seyrüsefer hakkı tanınması,
– 1784 – Osmanlı Devleti’nin Rusya’nın Kırım’ı ilhakını bir “sened” ile resmen tanıması
– 1804 – Sırp isyanlarının başlaması (Şubat)
– 1854 – İlk dış Borç ve Kırım Savaşı: Borçlanma devrinin ve alışkanlığının başlaması
– 1864 – Darü’ş-Şafaka kurulması; Saint Joseph okulunun kurulması; İlk basılmış nazariyat kitabı (Haşim Bey’in
Mecmu’atü’l-Makamat’ı)
– 1864 – Nizamiye mahkemelerinin kuruluşu
– 1864 – Vilayet Nizamnamesi’nin kabulüİi
-3-
İBRAHİM BEYTER FARKLI TARİH
– 1904 – Haydarpaşa Rıhtımı’nın tamamlanarak işletmeye açılması
– 1914 – Avusturya-Macaristan veliahdı Arşidük Franz Ferdinand Saraybosna’da öldürülmesi
– 1914 – Almanya’nın Fransa’ya, İngiltere’nin Almanya’ya savaş ilanı: I. Dünya Savaşı’nın başlaması
– 1914 – Alman savaş gemilerinin (Yavuz ve Midilli) Boğazlardan geçmelerine izin verilmesi
– 1914 – 1 Ekim tarihinden geçerli olmak üzere kapitülasyonların kaldırılması
– 1914 – Karadeniz’e açılan Osmanlı filosunun Rus limanlarını topa tutması
– 1914 – Enver Paşa kumandasındaki Osmanlı kuvvetlerinin Sarıkamış Harekâtı
– 1914 – Cihad-ı Ekber ilanı
– 1914 – Mısır’ın İngiltere himayesinde bir “krallık” haline getirilmesi, Osmanlı Devleti’nin hukukuna son
verilmesi
– 1924- Hilafetin kaldırılması, öğrenimin birleştirilmesi, Şer’iyeve Evkaf Vekaletiyle (Bakanlığıyla),
Erkanıharbiyei Umumiye Vekaletinin kaldırılması hakkındaki yasaların Büyük Millet Meclisi’nce kabul edilmesi.
1924- Türkiye Cumhuriyeti Teşkilatı Esasiye (Anayasa) Kanunu’nun kabul edilmesi.
– 1924- Osmanlı hanedanı üyelerinin yurt dışına çıkarılmasının kararlaştırılması
– 1924- Medreselerin kapatılması
– 1924- Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası’nın kurulması
– 1924- Topkapı Sarayı’nın müze haline getirilmesi
– 1924- İlk özel banka olan Türkiye İş Bankası’nın kurulması
– 1924- Türkiye Tütüncüler Bankası’nın kurulması
– 1924- Cumhurbaşkanlığı Orkestrası’nın kurulması
– 1924- Ankara’da Musiki Muallim Mektebi’nin kurulması
– 1924- Türk Ocakları’nın yeniden kurulması (ilk kuruluş 1912)
– 1924- Hakkâri’de Nasturi Ayaklanması’nın çıkması
– 1924- Musul Sorunu ile ilgili görüşmeler yapmak için İstanbul’da Haliç Konferansı’nın toplanması
– 1934- Kadınlara milletvekili seçme ve seçilme hakkının verilmesi
– 1934- Soyadı Kanunu’nun kabul edilmesi (1935’te yürürlüğe girmiştir)
– 1934- TBMM tarafından Mustafa Kemal’e “Atatürk” soyadının verilmesi
– 1934- Bazı Kisvelerin Giyilemeyeceğine Dair Kanun’un kabul edilmesi
– 1934- Seçmen yaşının 18’den 22’ye çıkarılması
– 1934- İstanbul’da II. Türk Dil Kurultayı’nın toplanması
– 1934- Balkan Antantı’nın kurulması (Türkiye – Yunanistan – Yugoslavya – Romanya)
– 1944- Genelkurmay Başkanı Mareşal Fevzi Çakmak emekliye ayrıldı. Yerine, 2. Bşk. Gen. Kazım Orbay atandı.
– 1944-1854 yılında ilk dış borcun alınmasıyla 1881’den beri devam eden ‘Düyunu Umumiyye’ tarihe karıştı.
– 1954- Cumhurbaşkanı Celal Bayar Kayseri’de Türkiye’nin ilk İşçi Bankasını açtı.
– 1954- Türkiye Vakıflar Bankası kuruldu.
1954- Yabancı Sermayeyi Teşvik Kanunu kabul edildi.
– 1954- Köy Enstitüleri kaldırıldı.
– 1954- Millet Partisi kapandı.
– 1954- Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü kuruldu.
– 1954- Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı kuruldu.
– 1964- Başbakan İnönü’ye ‘Mesut Suna’ adlı bir kişi tarafından suikast yapıldı.
– 1964- Türk Hükümeti’nin KIBRIS’a müdahale karan üzerine Amerika Başkanı Johnson’dan mektup muhtemel
Sovyet müdahalesine ve yardımdan alınan silahların kullanılmasının kabul edilemeyeceğine dair (5 Haziran 1964)
tarihli mektubu.
– 1964- Kıbrıs’ta Rumlar genel hücuma geçince, Türk Hava Kuvvetleri’ne bağlı jet uçakları Kıbrıs üzerinde
uçmaya ve askerî hedefleri bombalamaya başladı. Bir uçağımız düştü ve pilotu Yzb. Cengiz Topel şehit oldu.
– 20 Temmuz 1974-: ‘AYŞE TATİLE ÇIKTI’: Türkiye, Kıbrıs için yoğun diplomatik temaslardan bir sonuç
alamayınca, bu parola ile ‘Kıbrıs Barış Harekatı’na başladı. Günün erken saatlerinde, Türk Ordusunun Kara, Deniz
ve Hava Kuvvetleri Kıbrıs’a havadan indirme ve denizden çıkarma yapmaya başladı.
KAYNAK:İBRAHİM BEYTER