İLK MÜSLÜMAN-TÜRK DEVLETLERİ
- KARAHANLILAR (840-1212)
Kurucusu : Karluk, Yağma ve Çiğil Türklerinin birleşmesiyle :Bilge Kül Kadir Han
Müslümanlığı kimin zamanında kabul ettiler: Satuk Buğra Han. Başkent: Balasagun
En güçlü dönem: Yusuf Kadir Han
Orta Asya’da Uygurların yaşadığı bölgede Doğu Türkistan’da kuruldu.
Önemli şehirleri :Kaşgar,Semerkant , Buhara,Taşkent,Balasagun
***İLK MÜSLÜMAN TÜRK DEVLETİDİR.
- Türkçeyi resmi dil kabul eden ilk Türk devletidir.
- 1042 yılında Doğu Karahanlılar ve Batı Karahanlılar olmak üzere 2’ye ayrıldılar.
- Karahanlı Devleti bir süre sonra Büyük Selçuklulara bağlandı. Daha sonra Karahitaylar’a bağlandı.
- 1212 de Karahitaylar ve Harzemşahlar tarafından yıkıldı
ÖNEMLİ ESERLER
Divanı Lügatİt Türk: Kaşgarlı Mahmut( Türk dilinin ilk sözlüğü)
Araplara Türkçe’yi öğretmek ve Türk Dili’nin zengin bir olduğunu anlatmak için yazılmıştır.
Örnekler:
Korkmuş kişiye koy başı koş görünür. ( Türkçesi: Korkmuş kişiye koyunun başı çift görünür
Kanıg kan bile yumas ( Türkçesi: Kanı kanla yıkamazlar)
Tarıçı: tarımcı üğitici: öğütücü etçi: kasap koy sakuci: koyun sağıcı
- Kaşgarlı Mahmut ayrıca bir Dünya haritası da çizmiştir.
KUTADGU BİLİG( Mutluluk Veren bilgi): Yusuf Has Hacip
İyi bir devlet adamının ülkesini nasıl yönetmesi gerektiği konusunda hükümdara tavsiyelerde
bulunmasını anlatır. Mutlu yaşama yollarını anlatır.
- Yusuf Has Hacip bu eserini hükümdar Tabgaç Buğra Han’a sunmuştur.
RİBAT( kervansaray) BİMARHANE: Hastane
Sınır boylarında kurulan karakol
Ve ticaret yerleri
Kaynak:Uzeyir Uzer