II. MEŞRUTİYET ve ÖZELLİKLERİ

II. MEŞRUTİYET

2. meşrutiyet özellikleri 1908 Haziranında İngiliz ve Rus hükümdarlarının Reval de buluşmalarıyla Osmanlıda bir takım olaylar çıktı. İki hükümdarın Osmanlıyı paylaşmaya karar verdiğini bu sebeple kararın geçersiz sayılması icap ediyordu. Bunun yoluda Abdülhamit’i meşruti idareye zorlamak biçiminde alındı. II. MEŞRUTİYET ve ÖZELLİKLERİ

II.Abdülhamit’in İstibdad devrine son vermek isteyen aydınlar ve yüksek okullu geçler gizlice 1889 da Terakki ve İttihat adıyla siyasal bir parti kurarak Meşrutiyet ‘in ilanı için çalışmalara başladılar. 2. meşrutiyet özellikleri

Harp akademisinden mezun olduktan sonra Şam kurmaylığına atanan Mustafa Kemal arkadaşları ile birlikte Vatan ve Hürriyet adıyla gizli bir cemiyet kurdu. Yafa ‘da , Selanik’te cemiyetin şubesini açtı. Selanik’te bu iki cemiyet birleşerek İttihat ve Terakki cemiyetini kurdular.

Aynı zamanda yurt dışında bir çok aydın II. Abdülhamit aleyhinde yazılar yazlıyordu. Böylece Avrupa kamuoyu Osmanlının durumundan haberdar oluyordu. Bu dönemde Makedonya ayaklanması gündeme gelmiş , İngiltere ,Rusya Reval görüşmelerini gerçekleştirerek Makedonya’nın bağımsızlığı, Osmanlı uyruğunda bulunan Hristiyanların haklarını elde etmek için mücadele kararı alınca İttihat ve Terakki hemen harekete geçmiş Avrupa’nın Osmanlıyı yıkmasını engellemek amacıyla ayaklanmışlardır.1908 de Kolağası Niyazi bey Manastır dolaylarında , Binbaşı Enver bey ise Selanik taraflarında isyan ettiler. Ayaklanmanın büyümesinden çekinen II. Abdülhamit  23Temmuz 1908 de Genç Türkler ( Jön Türkler ) ihtilali ile II. Abdülhamit Kanun-ı Esasi’nin tekrar yürürlüğe girmesini kabul etmiştir. Yapılan seçimleri İttihat ve Terakki listeleri kazanmıştı. Ancak meclise giren adayların bir çoğu gerçekte ittihatçı olmayan kişilerdi. 17 Aralık 1908 günü meclis açıldı. Bu arada İttihat ve Terakki gizli bir cemiyet olmaktan çıkıp siyasi programını yayınlayarak parti oldu. Buna rağmen İttihatçıların komiteci özellikleri devam ediyordu. Kendilerine karşı fikir istemiyorlardı. Bu yüzden Serbesti gazetesi başyazarı Hasan Fehmi Bey öldürüldü. Ancak bunun üzerinden bir yıl geçmeden Nisan 1909 da ( 31 Martta ) müthiş bir irtica olayı olmuş Harekat ordusu tarafından bastırılan bu irtica sonunda Abdülhamit bu olayı hazırlamakla suçlanarak tahttan indirilmiştir.

ÖZELLİKLERİ

Kanun-ı Esasi de önemli değişiklikler yapılarak padişahın yetkileri sınırlandırılmış , meclis üstünlüğüne dayanan bir sistem kurulmuştur.ancak daha sonra yapılan değişiklikle meclis karşısında hükümetin yetkileri genişletilmiştir. Anayasada yapılan değişikliğe göre devlet yine teokratik ve monarşikti. Ancak meşruti bir idarenin özelliklerini temin eden değişikliklerde yapılmıştır.Fertlerin hürriyetleri ile ilgili olmak üzere 1876 da dikkate alınmayan toplanma ve cemiyet kurma hakları kabul edilmiş hak ve hürriyetler bakımından tehlikeli maddeler anayasadan çıkarılmıştır. Fikri ve fiili bir reaksiyonun eseri olan 1876 Anayasasındaki değişiklikler , hukuki ve siyasi düzenin normal esaslar içinde işlemesini mümkün kılmamıştır. Bunda meşruti idarenin kuruluşundan sonra yönetime gelen İttihat ve Terakki’nin tenkit ve muhalefete imkan vermeyecek her şeyde kendi nüfuz ve hakimiyetini mümkün kılacak her şeyi kendi tekeli altına alacak tarzda davranışı etkili olmuştur. II. Meşrutiyet ‘de 1908 de meclis yeniden açılmış ancak  II. Mecliste de I. meclis sorunları tekrar gündeme gelmiştir. Hükümetle meclis uyum içinde kararlar alamayınca imparatorluk çöküntüye doğru adım atmıştır.

1908 Meşrutiyeti tam demokratik ve laik bir anayasa getirememiş önemsiz değişikliklerle eski yapıyı devam ettirmiştir. Dıştan gelen felaket ve sıkıntılar ayrıca milli bünyede partiler arası mücadelenin soysuzlaşmış olması bu inkılabı amacına bile ulaştırmamıştır.Trablusgarp ,Balkan ve I. Dünya savaşları ile sona ermiştir. Talat, Enver ve Cemal paşalar meclise ve Bab-ı Aliye hüküm yetkisini vermeyip ,Osmanlıyı istenmeyen bir savaşa sürüklemişlerdi. Türkçülük fikrini savunan ittihat ve terakki partisi II. Meşrutiyet dönemi iktidar partisi olmuştur. Bu parti Alman yanlısı bir politika izlemiştir.

www.sosyalbilgiler.org

alıntı