Cumhur başkanının görev ve yetkileri

[Sosyal Bilgiler1]

Cumhurbakanının görev ve yetkileri
Yasama ile ilgili olanlar:
· Yasama yılının ilk gününde, TBMM açılı konuması
yapmak.
· TBMM' yi toplantıya ça
ırmak.
· Kanunları 15 gün içinde yayınlamak veya tekrar
görüülmek üzere TBMM'ye iade etmek.
· Anayasa de
iiklikleri ile ilgili kanunları, gerekli
gördü
ü durumda halk oyuna sunmak (referandum).
· TBMM seçimlerinin yenilenmesine karar vermek.
· Kanunların, Kanun Hükmünde Kararnamelerin ve ç
Tüzüklerin anayasaya aykırılı
ı iddiası ile Anayasa
Mahkemesi'ne 60 gün içinde iptal davası açmak.
Yürütme ile ilgili olanlar:
· Babakanı atamak veya istifâsını kabûl etmek.
· Babakanın teklifi üzerine bakanları atamak veya
görevlerine son vermek.
· Gerekli gördü
ünde Bakanlar Kurulu'na bakanlık
etmek (bakanlı
ında toplanan Bakanlar Kurulu
kararıyla sıkıyönetim veya ola
anüstü hâl ilân edilip
Kanun Hükmünde Kararnâme çıkarılır).
· Yabancı devletlere temsilci göndermek, yabancı
temsilcileri kabul etmek.
· Genel Kurmay Bakanı'nı atamak.
· TBMM adına Türk Silâhlı Kuvvetlerinin Ba
Komutanlı
ını temsil etmek.
· Milletler arası antlamaları onaylamak ve
yayınlamak.
· Türk Silâhlı Kuvvetlerinin kullanılmasına karar
vermek (TBMM ile birlikte kullanır).
· YÖK üyeleri ve üniversite rektörlerini seçmek.
· Millî Güvenlik Kurulu'nu toplantıya ça
ırmak ve
bakanlık etmek.
· Devlet Denetleme Kurulu üyeleri ve bakanını
atamak (Kurul, 1982 Anayasası ile kurulmutur.
Silâhlı Kuvvetler ve yargı organları denetim alanı
dıındadır).
· Sürekli hastalık, sakatlık veya kocama sebebiyle
belirli kiilerin cezalarını hafifletmek veya kaldırmak.


776
HUKUK BLGLER VE ANAYASA
Yasama-Yürütme-Yargı Fonksiyonları
Yargı ile ilgili olanlar:
· Anayasa Mahkemesi üyelerini seçmek.
· Danıtay üyelerinin 1/4 ünü seçmek.
· Yargıtay Cumhuriyet Ba Savcısı ve Yargıtay
Cumhuriyet Ba Savcı Vekilini seçmek.
· Askerî Yargıtay üyelerini seçmek.
· Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulu üyelerini
seçmek (bu Kurul da, Yargıtay üyelerinin tamamı,
Danıtay üyelerinin 3/4 ünü seçer).
· Askerî Yüksek dare Mahkemesi üyelerini seçmek.
NOT:
· Cumhurba
kanının, Bakanlar Kurulu ile birlikte
yaptıı i
lemlerden Ba
bakan ve ilgili bakanlar
sorumludur. Buna, Kar
ı mza Kuralı denilir.
· Cumhurba
kanının tek ba
ına yapacaı i
lemlere
kar
ı yargı organlarına ba
vurulamaz.
· Cumhurba
kanına TBMM ba
kanı vekâlet eder.
· Cumhurba
kanlıı Genel Sekreterlii,
Cumhurba
kanlıı Kararnamesi ile düzenlenmi
tir
(bu hakkı ilk kez 1982 Anayasası vermi
tir).
Sekreterlik, Cumhurba
kanlıı adına inceleme ve
ara
tırma yapar.
C. YARGI
Hâkimlik Teminatı: 1982 Anayasası bu teminatın
içerisine savcıları da almıtır. Buna göre, hâkim ve
savcılar azlolunamaz (suç unsuru hariç), kendileri
istemedikçe, anayasada gösterilen yatan ( 65 ) önce
emekliye ayrılamazlar (olumsuz sa
lık koulları hariç).