SANAYİ
Ülkemizde ve tüm dünyada sanayi faaliÂyetleri bazı koşullara bağlıdır.
Bu koşullardan bazıları şunlardır:
Hammadde
• Sermaye
• Enerji
• İş gücü
• Ulaşım -İşletme
• Teknoloji
• Pazarlama
Yer şekillerinin elverişliliği
Örneğin; ülkemizin tahıl ambarı olarak biÂlinen Konya ve civarında un, makarna ve bisküvi fabrikalarının yaygın olduğu görülmektedir. AyrıÂca Kocaeli, Bursa ve İstanbul'da ağır sanayi faaÂliyetleri yapılmaktadır. Buradaki sanayi ürünleri İstanbul üzerinden deniz ve hava yolu ile tüm dünya pazarlarına ulaşmaktadır. Hayvancılık faaÂliyetlerinin daha çok yapıldığı Erzurum ve Kars giÂbi illerimizde ise süt ve süt ürünlerine ait yatırımÂların yapıldığını görmekteyiz.
Ekonomiye Yön Verenler
Bazı kurum ve kuruluşlar ülke ekonomisiÂnin gelişmesi için bir araya gelmiştir. Bu kurum ve kuruluşlar oluşturdukları iş sahalarıyla ülkedeki işsizlik oranının düşmesini sağlamaktadır.
Ayrıca bu kurum ve kuruluşlar ürettikleri ürünleri dış pazarlara satarak ülkemize döviz kaÂzandırmakta, böylece ekonomiye katkı sağlamaktadırlar.
Bu kuruluşlar sanayi ve ticaret odaları olarak ayrılabilir.
Sanayi Odalarının Sorumlulukları
• Sanayinin gelişmesine hizmet etmek,
• Sanayiyle ilgili araştırma ve inceleme yapmak,
• Başlıca sanayi ham madde ürünlerinin fiÂyatlarını yayınlamak,
• Organize sanayi siteleri kurulmasını ve idaresini sağlamaktır.
Ticaret Odalarının Sorumlulukları
• MeslekĞ® ahlak ve dayanışmayı korumak,
• Ticaret ve sanayiyle ilgili incelemeler yapÂmak,
• Bulunduğu yerin ticari örf, adet ve kurallaÂrını tespit etmek,
• MeslekĞ® konularda bakanlıklara, illere ve belediyelere teklif ve isteklerde bulunmaktır.
ÖNEMLİ TİCARET VE SANAYİ ODALARINDAN BAZILARI İSTANBUL TİCARET ODASI (İTO)
Sanayi ve ticaretin birbirini destekleyerek hızla gelişmeye başlaması Coğrafi Keşifler ve Sanayi İnkılabı’ndan sonra oldu. Avrupa'da sanaÂyi ve ticaret gelişirken, Osmanlı Devleti'nde kuruÂlan loncalar Batı'nın sanayi atılımı ve gelişmiş tiÂcaretinin de etkisiyle işlevlerini yerine getiremeyerek çöktü.
Yaşanan gelişmeler, farklı bir anlayış ve yaklaşımla üretimin ve ticaretin yeniden örgütlenÂmesini gerektiriyordu. Bu nedenle Osmanlı Devleti'nin son zamanlarında farklı isimle faaliyet gösteren oda, 1952 yılında İstanbul Ticaret OdaÂsı adını aldı.
TÜRK SANAYİCİLERİ VE İŞ ADAMLARI DERNEĞİ (TÜSİAD)
Derneğin merkezi İstanbul'dur ve TürkiÂye'de başka şubesi yoktur.
Türk Sanayicileri ve İş Adamları Derneğinin Amaçları
• Atatürk'ün çağdaş uygarlık hedefine ve ilÂkelerine sadık toplumsal yapının gelişmesine ve demokratik sivil toplum ve laik hukuk devleti anlaÂyışının yerleşmesine yardımcı olmak,
• Türkiye'de serbest ekonomi kurallarının yerleşmesinin yanı sıra ülkenin insan ve doğal kaynaklarının teknolojik yönden desteklenerek en etkin biçimde kullanımını, verimlilik ve kalite yükÂselişini sürekli kılacak ortamın sağlanması yoluyÂla rekabetin arttırılmasını hedef alan politikaları desteklemek.
TÜRKİYE'DEKİ SANAYİ KOLLARI
1. Besin (Gıda) Sanayisi
Hammaddesi tarım ve hayvansal ürünlere dayalı olan sanayidir. Sanayi kolları içerisinde ikinci sıraÂyı alır. Besin sanayisi, tarım ürünlerinin yoğun olaÂrak yetiştirildiği merkezlere yakın yerlerde kurulÂmuştur.
Önemli besin sanayi kolları;
- Şeker fabrikalar (Karadeniz kıyısı hariç her yerde),
- Çay fabrikaları (Rize),
- Un fabrikaları, makarna ve bisküvi fabrikaları (özellikle İç Anadolu),
- Zeytin yağı fabrikaları (Ege ve Güney MarmaÂra'da),
- Ayçiçek yağı fabrikaları (Trakya'da),
- Tütün fabrikaları (İstanbul, İzmir, Bitlis, SamÂsun, Tokat vb.),
- İçki fabrikaları (İstanbul, Tekirdağ),
- Konserve ve salça fabrikaları (Marmara, Ege, Akdeniz bölgeleri),
- Süt ürünleri fabrikaları (İzmir, Edirne, Kars, İstanbul).
2. Dokuma, Tekstil ve Deri Sanayisi
Türkiye'de en gelişmiş sanayi koludur. En fazla işçi bu sektörde çalışır. Üretimin çoğu ihraç edilir.
- Pamuklu dokuma; Adana, Antalya, İzmir, AyÂdın, Nazilli, Manisa, Kayseri, Malatya, İstanbul ve Bursa. Bursa'da ipekli dokuma, Gemlik'te suni ipek fabrikası vardır.
- Yünlü dokuma; İstanbul, Hereke, Bursa, İzÂmir, Uşak.
- Halıcılık; Isparta, Uşak, Gördes, Kayseri, SiÂmav.
- Deri ve kösele işleme; İstanbul, İzmir, Bolu ve Uşak.
3. Maden Sanayisi
- Demir - Çelik; Karabük, Ereğli, İskenderun, KıÂrıkkale, Sivas, İzmir.
- Alüminyum; Konya-Seydişehir.
- Bakır işleme fabrikaları; Samsun, Murgul.(Artvin)
4. Makine Sanayisi
Bursa, İstanbul, İzmit, Adapazarı, Konya, Adana'da otomobil, kamyon ve otobüs fabrikaları. EsÂkişehir ve Adapazarı'nda lokomotif ve vagon fabriÂkaları bulunmaktadır. İstanbul, Tuzla, Pendik, GölÂcük ve İzmir'de gemi tersaneleri bulunmaktadır. Kırıkkale ise savaş sanayinin merkezidir
5. Kimya Sanayisi
- Petrokimya; Batman, İzmit (İpraş), Mersin (Ataş), İzmir (Aliağa), Kırıkkale (Orta AnadoÂlu Rafinesi) bulunmaktadır.
- İlaç fabrikaları; İstanbul, İzmir, Ankara, AdaÂpazarı.
- Lastik fabrikaları; İzmit, Adapazarı, Kırşehir.
- Gübre fabrikaları; Mersin, Bandırma, Elazığ, Kütahya, Tekirdağ ve İskenderun.
6. Orman Ürünleri Sanayisi
En fazla Karadeniz Bölgesi'nde gelişme göstermişÂtir. Kağıt ihtiyacımızın bir kısmını ithal etmekteyiz.
- Kağıt fabrikaları; İzmit, Balıkesir, Çaycuma (Zonguldak), Taşköprü (Kastamonu), Taşucu (İçel), Dalaman (Muğla), Aksu (Giresun), Çay (Afyon) da bulunur.
- Mobilya sanayi; Adapazarı, Ankara, İnegöl, İstanbul, İzmir, Kayseri.
7. Çimento, Cam, Seramik Sanayisi
Hammaddesi taşa, toprağa bağlıdır.
- Çimento fabrikaları; Türkiye'nin her bölgesine dağılmıştır. İhraç ürünlerimizdendir. İstanbul, İzmit, Adana, İzmir, Denizli, Ordu, Elazığ.
- Cam fabrikaları; İstanbul, Denizli, Mersin, Kırklareli, Sinop.
- Seramik fabrikaları; Çanakkale, Bilecik, KüÂtahya, İstanbul, İzmir
ALINTIDIR