Zaferin ve Bağımsızlığın Tescili

[Sosyal Bilgiler1]

KONU 2: ZAFERÝN VE BAÐIMSIZLIÐIN TESCÝLÝ
Lozan Barış Antlaşması: (23 Temmuz 1923)
20 Kasım 1922 yılındaİtilaf devletlerin daveti üzerine Lozan'da barış görüşmeleri başlamıştır. Atatürk barış görüşmelerininİzmir'de olmasını istemiştir. Fakat o dönemde barış antlaşmalarının tarafsız bir ülkede yapılması gelenek olduğu için barış görüşmeleriİsviçre'nin Lozan kentinde başlamıştır. Görüşmeler bir ara kesintiye uğramış,İsmet paşa yurda dönmek zorunda kalmıştır. Daha sonra görüşmeler tekrar başlamış, 24 Temmuz 1923 yılında taraf ülkeler arasında Lozan Antlaşması imzalanmıştır.
Sınırlar
• Türkiye Suriye sınırı, Fransızlarla imzalanan Ankara Antlaşması'na göre kabul ediliyor.
• Irak sınırı: Musul üzerinde antlaşma sağlanamadığı için bu konudaİngiltere ve Türk Hükümeti kendi aralarında görüşüp anlaşacaklardı.
• Türk-Yunan sınırı Mudanya Ateşkes Antlaşması'nda belirlenen şekliyle kabul edilmiştir. Meriç Nehri'nin batısındaki Karaağaç istasyonu Yunanistan'ın Batı Anadolu'da yaptığı tahribata karşılık alınacak savaş tazminatına karşılık elde edilmiştir. Ayrıca Gökçeada ile Bozcaada bizde, diğer Ege adaları Yunanistan'da kaldı. Yunanistan, Türk sınırına yakın olan adalarda asker bulundurmayacaktı.
• Kapitülasyonlar: Tamamen kaldırıldı. (En büyük siyasi başarı)
• Azınlıklar: Tüm azınlıklar Türk uyruklu kabul edilerek hiçbir şekilde ayrıcalık tanınmayacaktı. Batı Trakya'daki Türklerleİstanbul'daki Rumlar dışında Anadolu ve Doğu Trakya'daki Rumlar ve Yunanistan'daki Türkler mübadele edileceklerdi.
• Savaş Tazminatları: I.Dünya Savaşı nedeniyle istenen savaş giderlerinden kurtulunmuştur.
• Devlet Borçları: Osmanlı borçları, Osmanlıİmparatorluğu'ndan ayrılan devletlere bölüşüldü. Türklere düşen bölüm taksitlendirme ile kâğıt paraya göre ödenecekti. Düyun-u Umumiye de böylece tarihe karışmaktadır.
• Boğazlar: Boğazlar, üzerinde en çok tartışılan konudur. Sonunda geçici bir çözüm getirilmiştir. Buna göre askeri olmayan gemi ve uçaklar barış zamanında boğazlardan geçebilecekti. Boğazların her iki yakası askersizleştirilip, geçişi sağlamak amacıyla uluslararası bir kurul oluşturulmasına ve bu düzenlemelerin Milletler Cemiyeti'nin güvencesi altında sürdürülmesi kararı alınmıştır.(Montrö Boğazlar Sözleşmesi'nde değiştirilmiştir.)
• Musul, Boğazlar ve Hatay, Kıbrıs ve Ege adaları sorunları Lozan'da çözülemeyen sorunlardır.
Önemi:
•   I. Dünya Savaşını bitiren son antlaşmadır.
•   Türk Devletinin bağımsızlığı bütün dünya devletlerince resmen tanındı.
•   Türkiye'de yapılması düşünülen inkılâplar için uygun ortam oluşturuldu.
•   Ãtilaf devletleri bu antlaşmayla Misakı Milliyi tanımış oldu.
•   Sömürge altında yaşayan başka milletlere örnek oldu.
ALINTI