Tarih öncesi ve tarihi çağlar

[Sosyal Bilgiler1]

                                                                       -----                                                               TARÝH                                                                                                                   
                                                                                                                                           Yazınınİcadı    Kavimler Göçü        İstanbul'un Fethi    Fransızİhtilali
      MÖ.600.000            8.000                       5.500                      2 .500               1.200           M.Ö.3500                375                            1453                       1789                        ... 
Yontmataş   Cilalıtaş   Maden Devri   Ãlkçağ   Ortaçağ   Yeniçağ   Yakınçağ
-En uzun çağdır.
-Dünyanın oluşumundan sonra ilk insanın ortaya çıkışı ile başlar.
-Yontmataş insanı mağara larda,ağaç kovuklarında yaşar,avcılık ve toplayıcılıkla geçinirler, Mağara duvarlarına resim çizerlerdi.
-Avlarının eti,derisi kemiği ve kılçığını kullanırdı.
-Silahları basit,kaba taş ve ağaç parçası idi.
-Gerek avlanma ve gerek se vahşi hayvanlardan korunma nedeniyle sık sık yer  değiştirmek zorunda kalırlardı.Bu nedenle Yontmataş insanı Göçebe bir yaşam tarzını benimse miştir.
-Devamlı olarak doğada var olanı (Av ve meyve) tükettiği için Yontma taş insanı Tüketici karakter dedir.
-Anadolu'da Yontma taş devri ile ilgili kalıntılar; Antalya-Karain,Burdur
Ýnsuyu ve Silivri mağaralarıdır.
-Dönemin sonlarına doğru ateş bulundu. Isınma,pişirme,aydın
lanma ve korunmak  için kullandılar.   -Ýnsanlar toplu olarak yaşamaya başladılar.
-Köyler kurdular.
-Evlerinin etrafını çitle çevirdiler.
"Mülkiyet"
-Birlikte iş yapmak      (Ýmece)ihtiyacı duydular.
-Hayvanları evcilleş- tirdi ler.
-Toprağı işlediler. Saban kullandılar.
-Ürettikleri malları değiş tiler."Değiş-Tokuş"
-Çeşitli işkolları doğdu
-Kentler kurdular.
-Aletler daha düzenli ve biçimli yapıldı.
-Menhir ve Dolmen denilen anıt taşlar dikildi.
-Cilalıtaş insanı Üretici karakterdedir.
-Anadoluda Cilalıtaş dönemi ile ilgili kalıntılar;
Diyarbakır-Çayönü, G.antep-Sakçagözü, Konya-Çatalhöyük'tedir.
            Bakır
-Cilalıtaş ile ilk maden olan Bakır'ın ortaya çıkışı ile iki dönem bir süre birlikte yaşandı. Bu döneme Bakırtaş, veya Kalkolitik dönem denir.Bu dö nem de tarım kül türü ileri seviyeye ulaşmış
Toprakana ve Bere- ket tanrısı Kibele kavramı doğmuştur.
-Kalkolitik döneme ait yerleşim merkezleri;
Burdur-Hacılar, Çanakkale-Truva, Yozgat-Alişar, Çorum-Alacahöyük' tür.
Bu merkezler Anadolu nun tarih öncesini aydınlatan önemli merkezlerdir.
-Bu dönemde Anadolu 'nun orta ve Doğu bölümlerin de Kafkaslar üzerinden geldikleri
sanılan Hatti kavimleri- nin kurduğu şehir devlet leri vardı
-Bakır çağının sonlarından itibaren Asur lu tüccarlar bu Hatti şehirleri ile ticaret yapmışlardır.        Tunç
-Asurlu tüccar
lar sayesinde
Anadolu Tunç çağına girdi.
-Kültepe Asur
ticaret kolonile
rinin merkezi idi. Bu dönemle ilgili tüm kaynaklar Kültepedeki tabletlerdi
-Bu dönemde
tekerlek bulun- du.        Demir
-Demir ilk önce Orta  Asya Türk leri tarafından bulundu
-Büyük göçler le Dünyanın  her tarafına yayıldı.
-Dönemin sonlarında Sümerler tarafından yazı bulununcaİlkçağ'a girilmiş oldu.
-Anadolu'ya yazı Asurlu tüccarlar vasıtasıyla girmiştir.
   -Yazı ile uygarlık alanında hızla ilerleme kaydedildi.
-Kültür gelişti.
-Ýlk yazı olan Çivi yazısı'nı Sümerler buldu. Daha sonra Mısırlılar Hiyeroglif
Fenikeliler Harf yazısı'nı  buldu.
-Önceleri şehir devletleri şeklindeki siyasi yapılar,Merkezi Krallıklara dönüştü.
-Sınıflı toplum yapısı egemen oldu. Halk genellikle Özgürler-Köleler  olmak üzere ikiye ayrıldı.
-Çok tanrılı inanç anlayışı yaygındı.
-Daha sonra Musevilik ve Hristıyanlık gibi tek tanrılı
inançlar ortaya çıktı.
-Bu çağda bilim ve teknikte temel gelişmeler sağlandı.
-Kara ve deniz
koloniciliği yaygın- laştı.
-Kavimler Göçü Avrupa ya yeni bir çehre kazandırdı.
   -Avrupa Ortaçağa Derebeylik ve Kilise ege -menliği ile girdi.
-Merkezi krallıklar yıkıldı.
-Kilise her konuda söz sahibi oldu.Skolastik düşünce sistemi egemen oldu.
-Sınıflı toplum yapısı devam etti.
-Ekonomik yapı toprağa  dayalı Feodalitedir.
-Musevilik ve Hristıyanlık hızla yayıldı.
-Ýslamiyet doğdu.Güçlüİslam,Türk-Ýslam devletleri kuruldu.
-Hrıstıyan dünyası Türk-Ýslam tehdidine karşı Haçlı Seferlerini yaptı.
-Haçlı Sefeferleri Skolastik düşüncenin sarsılmasına neden oldu.
-Hümanizma  ortaya çıktı
-Yeni buluşlar(Barut-pusula kağıt matbaa),
bir takım yeni gelişmeleri getirdi.
Barut,Derebeyliğin yıkılma sını;Coğrafya bilgisinin ilerlemesi ise Coğrafya
Keşiflerinin yapılmasını sağladı.
-Tüm bu son gelişmeler, YeniÇağa damgasını vuracak olan Rönesans ve Reform'a neden olacaktır.   -Rönesans ve Reform ile Avrupa büyük bir hamle de bulundu.
-Skolastik düşünce tamamen ortadan kalktı.
-Ýnsana verilen değer arttı.
-Merkezi krallıklar yeni den kuruldu.
-Ticaret ve sömürgeci lik  ekonomik yapıda  belirleyici oldu.
-Bu arada Osmanlılar Yeniçağa, Istanbul'u alarak Yükselme dönemine başlayarak girdi.
-Avrupa'ya sağlanan üstünlük kısa sürede kaybedildi Rönesans ile yükselen Avrupa devlet leri Osmanlılara karşı direnmeye ve üstün gelmeye başla- dı.
-Osmanlılar bu çağda Yükselme,Duraklama ve Gerileme dönemle rini yaşadı.
-Bilimsel gelişme, çağın sonlarına doğru Bilim Rönesansı-Aydınlanma Çağı ile doruğa ulaştı.
-Bu gelişmeler sonucu da Fransızİhtilali ve Sanayiİnkilabı  ortaya çıktı.   -Fransızİhtilali ve Sanayi inkilabı bu çağı belirleleyen olaylardır.
-Bu çağda Meşrutiyet  ve Cumhuriyet yönetimleri kuruldu.
-Ýhtilalin yaydığı fikirler ülke bütünlüklerini tehdit etti.Bağımsızlık amaçlı ayaklanmalar Osmanlı  devletini yıprattı.Bu dönemde Dağılma yaşandı.
-Sanayiİnkılabı ile geli- şen teknoloji;Ýşçi Sınıfı Sendika, Sosyalizm,Kapitalist,Emperyalist  modeller doğurdu.
-Ýnsana değer  ve haklar verildi.
-Laiklik,devlet ve toplum yaşamında etkili olmaya başladı.
-Sanayi'nin gelişimi,
hammadde-Pazar-Sömürgecilik  gibi Olaylara neden oldu.Bu bir yarış şek- line dönüşüp
I.Dünya Savaşı'yla sonuçlandı.
-Mondros ve Kurtuluş Savaşı gibi olaylardan sonra Türkiye Cumhuriyeti kuruldu.

[PeRi]

Ellerinize sağlık