Milli Mücedele Döneminde Cemiyetler ve Kuva-i Milliye Konu Özeti

[velikz]

CEMİYETLER VE KUVA-YI MİLLİYE
❖ Kuva-yı Milliye (Milli Kuvvetler): Yurdun düşman işgaline uğramasından dolayı Türk halkının bağımsız yaşama arzusunun ve vatanseverlik duygusunun eseri olarak ortaya çıkan direniş hareketine "Kuvâ-yı Millîye '' denir.
-Kuva-yı Milliye'nin Kurulma Nedenleri
• Osmanlı ordusunun dağıtılması,
• Yurdun dört bir yandan işgal
edilmesi,
• Osmanlı hükümetinin işgallere
karşı sessiz kalması,
• Türk halkının bağımsız yaşama
duygusu etkili olmuştur.
-Kuva-yı Milliye'nin Olumlu Yönleri
• Düşmanın ilerleyişini yavaşlatmışlardır.
• Düzenli orduya zaman kazandırılmıştır.
• Bulundukları bölgenin işgalini engellemişlerdir.
• Büyük Millet Meclisine karşı çıkan ayaklanmaları bastırmışlar.
• Ermeni ve Rum çetelerine karşı halkı korumuşlardır.Millî bir bilinç ve dayanışma duygusunun gelişmesine önemli katkılar sağlamışlardır.

**Kuva-yı Milliye'nin Olumsuz Yönleri**:
- Düzenli orduya benzer özellikler taşımamaları,
- Bölgesel olarak hareket etmeleri ve disiplin eksiklikleri,
- İhtiyaçlarını karşılamak amacıyla halka karşı baskı uygulamaları,
- Bazı Kuva-yı Milliyecilerin, Çerkez Ethem ve Demirci Mehmet Efe gibi, BMM otoritesine ve düzenli orduya katılmayı reddederek isyan etmeleri,
- Kendi kurallarına göre halkı yargılamaları.

**Not**: Kuva-yı Milliye birlikleri düşman işgalini yavaşlatmayı başarmış ancak tamamen durduramamıştır. Düzenli ordu kurulduktan sonra Kuva-yı Milliye hareketi sona ermiştir.

**Cemiyetler** 
Türk halkı, işgalcilere karşı silahlı mücadeleye devam ederken, aynı zamanda millî cemiyetler kurarak haklarını savunmak ve sesini dünyaya duyurmak istemiştir.

**Yararlı Cemiyetler ve Özellikleri**:
- Bölgesel savunma amacı güden cemiyetlerdir.
- Genellikle basın ve yayın yoluyla mücadele etmişlerdir.
- Azınlık cemiyetlerinin zararlı faaliyetlerine ve işgalci güçlere karşı direnmişlerdir.

**Yararlı Cemiyetler**:
1. Trakya - Paşaeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti
2. İzmir Müdafaa-i Hukuk-u Osmaniye Cemiyeti
3. Doğu Anadolu (Şark Vilayetleri) Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti
4. Trabzon Muhafaza-i Hukuk-u Cemiyeti
5. Kilikyalılar Cemiyeti
6. Millî Kongre Cemiyeti
7. Anadolu Kadınları Müdafaa-i Vatan Cemiyeti
8. Reddi İlhak Cemiyeti

**Azınlıklar Tarafından Kurulan Millî Varlığa Düşman Cemiyetler**:
1. Mavri Mira Cemiyeti
2. Etnik-i Eterya Cemiyeti
3. Pontus Rum Cemiyeti
4. Hınçak ve Taşnak Cemiyetleri
5. Makabi ve Alyans-İsrailit Cemiyetleri

**Zararlı Cemiyetler**:
1. İngiliz Muhipleri Cemiyeti
2. İslam Teali Cemiyeti
3. Hürriyet ve İtilaf Fırkası
4. Sulh ve Selamet Fırkası
5. Kürt Teali Cemiyeti
6. Wilson İlkeleri CemiyetiMerkezi bir otoritenin yokluğu, bu cemiyetlerin etkili bir şekilde çalışmalarını engellemiştir.

1. **Trakya - Paşaeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti**: İlk kurulan yararlı cemiyetlerden biridir. Trakya'nın Yunanlara verilmesini engellemeye çalışmıştır.
2. **İzmir Müdafaai Hukuku Osmaniye Cemiyeti**: İzmir'in işgalini ve Batı Anadolu'nun Yunanlara verilmesini engellemek amacıyla kurulmuştur.
3. **Doğu Anadolu (Şark Vilayetleri) Müdafaai Hukuk Cemiyeti**: Doğu Anadolu'yu işgallerden koruyarak Ermeni devletinin kurulmasına engel olmayı hedeflemiştir. Ayrıca Erzurum Kongresi'nin toplanmasına yönelik çalışmalar yapmıştır.
4. **Trabzon Muhafaza-i Hukuk Cemiyeti**: Trabzon ve çevresinde Pontus Devleti kurmayı amaçlayan Rumlara karşı, bölgenin savunulmasını sağlamak için kurulmuştur.
5. **Kilikyalılar Cemiyeti**: Çukurova (Adana) ve çevresinin Fransız ve Ermeni işgalinden kurtarılması amacıyla oluşturulmuştur.
6. **Millî Kongre Cemiyeti**: Millî Mücadele'nin haklılığını dünya kamuoyuna duyurmayı basın yoluyla amaçlayan bu cemiyet, silahlı direnişi tercih etmemiştir.
7. **Anadolu Kadınları Müdafaa-i Vatan Cemiyeti**: Sivas'ta kurulan bu cemiyet, vatansever Türk kadınlarını harekete geçirerek Millî Mücadele'ye destek sağlamayı amaçlamaktadır.
8. **Reddi İlhak Cemiyeti**: İzmir'in Yunanlara verilmesini engellemek ve buranın ilhakını önlemek amacıyla kurulmuştur.

**Azınlıklar Tarafından Kurulan Millî Varlığa Düşman Cemiyetlerin Özellikleri**:
- Millî Mücadele hareketine karşı düşmanca bir tavır sergilemişlerdir.
- Bağımsız bir devlet kurma amacı güdülmüştür.
- Bulundukları bölgelerde Türk halkının can ve mal güvenliğine zarar vererek onları göçe zorlamışlar ve böylece nüfus üstünlüğünü elde etmeye çalışmışlardır.
- İşgalci devletlerden yardım ve destek almışlardır.
- Güvenliği bozarak Mondros'un 7. maddesinin uygulanmasına zemin hazırlamışlardır.

[velikz]