Erzurum Kongresi sosyal bilgiler ders notu

[Sosyal Bilgiler1]

D-ERZURUM  KONGRESÝ
(23 TEMMUZ-7 AÐUSTOS 1919)
  Erzurum Kongresi Doğu Anadolu Müdafa-i Hu-kuk Cemiyeti ile Trabzon Muhafaza-i Hukuk-ı Mil-liye Cemiyeti tarafından Rum ve Ermenilere karşı Doğu Anadolu ve Karadeniz Bölgesinin bütünlüğü-nün korunması için toplanmıştır.
Kongrede Alınan Kararlar:
1-Milli sınırlar içinde vatan bir bütündür bölünemez
Açıklama:
1-Bu madde Sivas Kongresi ve Misak-ı Milli karar-larının da ilk maddesidir.
2-Bölgesel amaçlı olarak toplanan kongre bütünü ilgilendiren karar almıştır.
3-Bütün bölücülere tepki gösterilmiştir.
2-Her türlü yabancı müdahalesine karşı millet, bir-lik olarak kendisini müdafa edecektir.
3-Vatanın ve istiklalin muhafaza ve teminineİstan¬bul Hükümeti muk¬tedir olamadığı takdirde; gayeyi temin için Ana¬dolu’da geçici bir hükümet kurula¬caktır. Hükümeti milli kongre seçecektir. Kongre toplantı halinde değilse; bu işi temsil heyeti yapa-caktır.
Açıklama:
1-Ýlk defa geçici hükümetten bahsedildi
2-Ýlk defa açıkça yeni bir devletten bahsedildi.
4-Kuva-yı Milliyeyi âmil, irade-i milliyeyi hakim kılmak esastır.
Açıklama:
1-Ýlk defa millet iradesinden açıkça bahsedildi.
5-Hıristiyan azınlığa siyasi hakimiyetimizi zedele-yici ve sosyal dengemizi bozucu ayrıcalıklar veri-lemez.
6-Manda ve himaye kabul edilemez
Açıklamalar:
1-Bağımsızlığın koşulsuz olarak sağlanacağı vur-gulanmıştır.
2-Mandacılığa ilk defa tepki gösterilmiştir.
7-Milli meclisin derhal toplanmasına ve hükümet işlerinin meclisin denetimi altında yürütülmesine çalışılacaktır.
Açıklamalar:
1-Ýlk defa meclis-i mebusanın toplanması istenmiş-tir.
2-Tutarsız davranışlar içinde olan Damat Ferit Paşa hükümeti kontrol altına alınmaya çalışılmıştır.
8-Ulusal irade padişah ve halifeyi de kurtaracaktır.
Açıklama:
1-Mustafa Kemal birlik ve beraberliğin devamı için böyle bir kararı da kongrede almıştır.
9-Milletimiz insani ve asri gayeleri tebcil; sınai ve iktisadi hal ve ihtiyacımızı takdir eder.
Açıklama:
1-Dışarıdan gelebilecek yardımların insani amaç-larla olması durumunda kabul edilebileceği vurgu-lanmıştır.

Kongrenin Önemi:
1-Erzurum Kongresi toplanış amacı ve katılımı yönüyle bölgeseldir. Fakat Mustafa Kemal kong-reye katıldığı için kongrede ulusal kararlar da alın-mıştır.
2-Ýstanbul’un muhalefetine karşı toplandığından ve aldığı karalardan dolayı ihtilalci bir kongredir.
3-Tam bağımsızlık ve milli egemenlik fikirleri a-çıkça vurgulandı.
4-Mustafa Kemal başkanlığında, dokuz kişiden olu-şan ve Doğu illerini temsil eden temsil heyeti ku-ruldu.
5-Ýlk defa ulusal sınırlardan bahsedildi
6-Doğu Anadolu’daki cemiyetler ve Trabzon Mu-ha¬faza-i Hukuk-ı Milliye Cemiyeti, Doğu Ana¬dolu Müdafa-i Hukuk-ı Milliye Cemiyetinin çatısı al-tında birleştirildi.
7-Azınlık haklarına ilk defa tepki gösterildi
8-Sivil bir vatandaş olan Mustafa Kemal’in, kong-reye ve temsil heyetine başkan seçilmesi, Mustafa Kemal’in yetki problemini ortadan kaldırdı.
9-Ýstanbul hükümeti Mustafa Kemal, Rauf Orbay ve Refet Bele için tutuklama kararı çıkardı(30 Temmuz 1919). 9 Ağustos 1919’da ise Mustafa Kemal askerlikten ihraç edildi.
10-Ulusal güçlerin birleştirilmesi için ilk adım atıldı
11-Ermenilere karşı takip edilecek yol belirlendi
12-Bağımsızlık, dış politika ilkesi olarak benim-sendi.
13-Sivas Kongresi ve Misak-ı Milli Kararlarına ze-min hazırlandı.

Açıklamalar:
1-Gücün tüm yurttan alınması için Sivas Kongresi-nin toplanma¬sına da gerek duyuldu
2-Mustafa Kemal ilk defa sivil bir vatandaş olarak Erzurum Kongresinde görev almıştır.
3-Erzurum Kongresinde dış işlerle de ilgili kararlar alınması, kongrenin meclis gibi hareket ettiğini gösterir.
4-Askeri yetkileri alınan Mustafa Kemal’in emrine Kazım Karabekir’in gönüllü olarak girmesi Mustafa Kemal’in liderlik sorunun çözülmesinde etkili ol¬duğu gibi örgütlenme döneminde Mustafa Kemal’in işini de kolaylaştırmıştır.
5-Mustafa Kemal bölge dışından olduğu için ilk anda Erzurum Kongresine alınmak istenmedi. Kongreden Kazım Bey ve Cevat Dursun’un istifa etmesi sonucunda Mustafa Kemal ve Rauf Orbay kongreye alındı.
6-Kongreye 56 delege katıldı.İstanbul’un baskıları sonucunda Elazığ valisi Ali Galip Elazığ, Mardin ve Diyarbakır delegeleri¬nin kongreye katılmasını engelledi.
Maltepe dersanesi