Dünya Savaşı Öncesi Genel Durum

[velikz]

   Dünya Savaşı Öncesi Genel Durum
Birinci Dünya Savaşı başladığı sırada Avrupa (1914)
   Genel Nedenler
   Fransızİhtilali sonrasında milliyetçilik akımının yayılması
   Sanayiİnkılabı’nı gerçekleştiren ülkelerin ham madde ve pazar arayışına yönelmesi
   Devletler arası rekabet, bloklaşma ve silahlanma yarışının hızlanması

   Özel Nedenler
   Ãngiltere ve Almanya arasında; ekonomik rekabetin artması
   Fransa ile Almanya arasında; Alsa- Loren sorununun olması
   Rusya ile Avusturya- Macaristanİmparatorluğu arasında; Panslavizm- Pangermenizm rekabetinin yaşanması
   Rusya’nın sıcak denizlere inme isteği

   Savaşın Görünürdeki Nedeni
   Sırplı bir öğrenci olan Gavrilo Princip’in Avusturya- Macaristan veliahdını öldürmesi,
   Bu durum karşısında Avusturya- Macaristan, Sırbistan’a savaş ilan etti. Bu olay 1. Dünya Savaşı’nı başlatan kıvılcım oldu.
Uyarı: Savaşın en önemli gerekçesinin sömürgecilik, ham madde ve pazar arayışı olması, daha çok ekonomik çıkarlar yüzünden çıktığının kanıtıdır.
Uyarı: 1. Dünya Savaşı’na 1914- 1918 yılları arasında birçok devlet doğrudan ya da dolaylı olarak katılmıştır. Bu nedenle bu savaşa dünya savaşı denilmiştir.
   Savaşa Katılan Devletlerin Osmanlı’ya Yönelik Amaçları
Ýngiltere: 19. Yüzyıldan itibaren Osmanlı Devleti’nin toprak bütünlüğü koruma politikasından vazgeçmiştir. Arapları ayaklandırarak devletin parçalanmasını hızlandırmıştır.
Fransa: Osmanlı Devleti sınırları içerisinde yaşayan gayrımüslimleri kullanarak Osmanlı Devleti üzerindeki siyasi baskısını artırmış, Osmanlı toprakları üzerinde hak iddia etmiştir.
Rusya: Osmanlı Devleti’nde yaşayan Ortodoksları isyana teşvik etmiştir. Boğazları alarak sıcak denizlere inmeyi ve merkeziİstanbul olan bir Slavİmparatorluğu kurmayı hedeflemiştir.
Almanya: Balkan devletlerini ve Osmanlı Devleti’ni kullanarak Orta Doğu’da etkinlik kurmayı amaçlamıştır. Yatırımlar yaparak Osmanlı Devleti üzerinde ekonomik nüfuza sahip olmak istemiştir.
Avusturya- Macaristan: Osmanlı Devleti’ni tamamen Avrupa’dan çıkarmayı, Balkanlardan kendi hâkimiyetini kurmayı ve Ege Denizi’ne ulaşmayı hedeflemiştir.
Ýtalya: Osmanlı’nın Kuzey Afrika’daki son toprak parçası olan Trablusgarp’ı ele geçirmiştir. Büyük devletlerin yardımıyla Osmanlı Devleti’nden daha fazla toprak koparmayı amaçlamıştır.
ABD: Osmanlı Devleti’nde kurduğu okul, hastane, ve matbaa gibi kurumlar aracılığıyla kısa sürede siyasi ve ekonomik nüfuz kurmayı amaçlamıştır.
Mehmet ÇELÝK