ERZURUM KONGRESİ (23 Temmuz – 7 Ağustos 1919):
- Erzurum 15. Kolordu Komutanı K. Karabekir
- K.Karabekir’e İstanbul hükümetinden M. Kemal için tutuklama emri geliyor. Fakat Kazım Paşa M. Kemal’e emrindeyim diyor ve onun saflarına katılıyor.
- D.Anadolu Müdafaa-i Hukuk cemiyetinin düzenlemiş olduğu bir kongredir.
- M. Kemal’in bu kongrenin toplanmasında bir etkisi yoktur. M. Kemal buraya sivil geliyor, Doğu delegelerinden birinin istifası ile delege seçiliyor ve kongreye katılıyor.
ÖNEMİ:
- Toplanması bakımından bölgesel, alınan kararlar bakımından ulusal bir kongredir. ( M. Kemal’in bu kongreye başkanlık etmesinden dolayı)
- Misak-ı Milli kararlarının temelleri bu kongrede atılmıştır. Kurtuluş Savaşının programı belirlenmiştir.
ALINAN ULUSAL KARARLAR:
1) Ulusal sınırlar içinde vatan bir bütündür, bölünemez.(İlk kez ulusal sınırlardan bahsediliyor. Misak-ı Milli)( Ulusal bağımsızlıkla ilgili)
2) Manda ve Himaye kabul edilemez.(Manda ve himaye fikri ilk kez reddediliyor)(Ulusal bağımsızlıkla ilgili)
3) Sosyal, Siyasal, Ekonomik, Adli dengemizi bozan kapitülasyonlar kaldırılmalıdır.(Ulusal bağımsızlıkla ilgili)
4) Azınlıklara sosyal dengemizi bozacak haklar tanınamaz. (Ulusal bağımsızlıkla ilgili)
5) Ulusal güçleri etkin, ulusal iradeyi egemen kılmak esastır. (Ulusal bağımsızlıkla ilgili)
6) Padişahlık ve halifelik makamı kurtarılacaktır.(Halkın desteğini almak amaçlı) (Ulusal bağımsızlıkla ilgili, fakat ulusal egemenlikle çelişir)
7) İstanbul hükümeti görevini yapamazsa geçici bir hükümet kurulmalıdır.( ilk defa hükümet dışında ayrı bir hükümet kurma kararı alınıyor.) (Ulusal bağımsızlıkla ilgili)
8) Sömürge amacı taşımaksızın dış yardım alınabilir. (Ulusal bağımsızlıkla ilgili)
9) Mebuslar meclisi derhal toplanmalıdır. (Ulusal bağımsızlıkla ilgili)
ð TBMM’nin açılmasının nedeni; alınan kararların resmi olmasını sağlamaktır.
ALINAN BÖLGESEL KARARLAR:
1) Doğu Anadolu’dan hiçbir şekilde göç edilmeyecek.(Amaç; Ermenilerin nüfus yoğunluğunun fazla olduğu bu bölgede Wilson ilkelerine dayanarak devlet kurmalarını önlemek)(bölgesel bir karardır)
2) Doğu Anadolu’daki cemiyetler, Doğu Anadolu Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti adı altında birleştirilecek.
3) Doğu Anadolu’yu temsil edecek Heyet-i Temsil oluşturulmalıdır.(Bölgesel olarak 9 kişiden oluşan Temsil Heyeti M. Kemal başkanlığında Bölgesel Olarak Kuruluyor.)