Kategori arşivi: Biyografi

Türkiye ve dünyaca ünlü kişilerin hayat hikayeleri, eserleri hakkında bilgi içerir

Vasfi Rıza ZOBU

vasfi-riza-zobuVasfi Rıza ZOBU

(1902     ). Türk tiyatrosunda en uzun süre çalışan oyuncu ve yönetmen. Kuleli Askeri Lisesi’nde, Alman Ticaret Mektebi’nde, Sanayi-i Nefise Mektebi’nde okudu. Darülbedayi’de tiyatro kurslarını izlerken (1917) küçük rollere çıktı. Birtakım özel topluluklarda çalıştıktan sonra Darülbedayi’ye girdi (1923). Topluluğun adı İstanbul Şehir Tiyatrosu olunca da buradaki görevini sürdürdü ve 1975’te emekliye ayrılana kadar çok sayıda oyunda rol aldı, yönetmenlik yaptı. 197275’te İstanbul Şehir Tiyatroları’nın genel sanat yönetmenliğinde bulundu. 198084 arasında aynı görevi bir daha yürüttü. 1981’de Atatürk Sanat Armağanı’nı aldı. Sinemada da Bican Efendi Vekilharç (1921), Ateşten Gömlek (1923), Kocam Beni Aldatırsa (1933), Tosun Paşa (1939), Kızılırmak Karakoyun (1947), Edi ile Büdü (1953) vb. filmlerde oynadı. Tiyatro anılarını Öğünden Bugüne (1977) ve Uzun Hikâyenin Sonu (1990).adlı kitaplarında topladı.

 

Utku VARLIK

UTKU VARLIKUtku VARLIK

(1942     ). Yapıtlarında kendine özgü simgesel ve şiirli bir dünya yaratan ressam. Güzel Sanatlar Akademisi Resim Bölümü’ nü bitirdi (1966). Paris Güzel Sanatlar Yüksekokulundaki öğreniminden (197074) sonra çalışmalarını Paris’te sürdürdü. İstanbul ve Paris’te birçok sergi açtı; guaj ve yağlıboya tekniğiyle çalıştığı gibi litografiler de yaptı. Ustalıklı bir işçiliğe dayanan yapıtlarında şiirsel bir anlatımla, yaşam ile ölümü iç içe vererek fantastik bir düş dünyası kurdu.

Ulvi URAZ

ulvi-urazUlvi URAZ

(1921-1974). Türk tiyatrosuna katkılarda bulunan oyuncu ve yönetmen. Ankara Devlet Konservatuarı Tiyatro Bölümü’nü bitirdi. 194349’da bu kuruluşa bağlı Tatbikat Sahnesi’nde, 194953’te Ankara Devlet Tiyatrosu’nda birçok oyunda sahneye çıktı. 1953’te devletçe Fransa’ya gönderildi. Dönünce TKP üyesi olduğu gerekçesiyle tutuklandı. Cezaevinden çıktıktan sonra Dormen Tiyatrosu’nda çalışmaya başladı (1958). Aynı yıl Nina oyunundaki rolüyle İlhan İskender Armağanı’ın kazandı. Ertesi yıl Cengiz Han’ın Bisikleti’nde oynadı. 195960’ta Şehir Tiyatrosu’na geçti; Hamlet, Fazilet Eczanesi, Gazebo oyunlarında sahneye çıktı. 1960’da Dost Oyuncular adlı bir topluluk oluşturdu. Daha sonra Ulvi Uraz Tiyatrosu adını alan bu toplulukta birçok oyun yönetti, bunların hemen hemen hepsinde rol aldı. Haldun Taner’in Gözlerimi Kaparım Vazifemi Yaparım adlı oyunundaki rolüyle İlhan İskender Armağanı’nı ikinci kez kazandı. Topluluk, ölümünden kısa bir süre önce dağıldı. Başlangıçta karakter rollerine çıkan ve başarı kazanan Uraz, kendi topluluğunda komedilerde de oynadı ve aynı başarıyı gösterdi. Ayrıca birçok filmde (Denize İnen Sokak, Rüzgar Zehra, Yarın Bizimdir, Kısmetin En Güzeli, Murtaza, vb.) de rol aldı; 1964’te Antalya Altın Portakal Film Şenliği’nde En İyi Yardımcı Erkek Oyuncu Ödülü’ne değer görüldü. Ölümünden sonra eşinin koyduğu Ulvi Uraz Tiyatro Ödülü, her yıl En İyi Oyun, En İyi Yönetmen ve En İyi Oyuncu olmak üzere üç dalda veriliyor.

Turhan SELÇUK

turhan-selcukTurhan SELÇUK

(1922     ). Günümüz Türk karikatürünün başlıca ustalarından. İÜ Diş hekimliği Fakültesi’ndeki öğrenimi sırasında Akbaba dergisi kadrosuna alındı (1943). Hastalığı nedeniyle öğrenimini yarıda bıraktı ve yaşamını karikatüristlikle kazanmaya başladı. Tasvir gazetesinde (1945 – 48), Aydeste dergisinde (1948 – 49), Yeni İstanbul gazetesinde (1949 – 52) çalıştıktan sonra kardeşi İlhan Selçuk’la birlikte 41 Buçuk (1952) ve Dolmuş (1956 – 58) adlı haftalık mizah dergilerini yayımladı. Uzun yıllar Milliyet gazetesinde (1954 – 69), bir ara Yeni İstanbul (1969), Akşam (1969) ve Cumhuriyet (1972) gazetelerinde çalıştı. 1980’de Milliyet’e döndü. Çeşitli dönemlerde Tef, Akis, Yön, Devrim dergilerinde de çizen Selçuk, 1957’de Milliyet’te yayımlanmaya başladığı Abdülcanbaz adlı çizgi romanını uzun yıllar sürdürdü. Geniş ilgi gören bu çizgi roman 1971’de 12, 1983’te 34 kitaptan oluşan albümlerde toplandı. Yapıtlarından seçmeler Turhan Selçuk Karikatür Albümü, 140 Karikatür, Turhan 62, Hiyeroglif, Hal ve Gidiş Sıfır, Söz Çizginin başlıklı albümlerinde, Alpay Kabacah’nın TÜYAP için hazırladığı Turhan Selçuk adlı kitapta yayımlandı. Yurt içinde ve dışında birçok kişisel sergi açan, toplu sergilere katılan Selçuk’un karikatürleri dünyada az sayıda bulunan karikatür müzelerine alındı. Gazeteciler Cemiyeti’nin düzenlediği yarışmalarda

Turgut ZAİM

turgut-zaimTurgut ZAİM

(1906-1974). Anadolu halkının yaşamını konu alan özgün yapıtlarıyla tanınan ressam. Sanayi-i Nefise Mektebi’nde öğrenimini yanda bırakarak Paris’e gitti. Birkaç ay sonra geri döndü; bir yıl kadar Konya’da geçici resim öğretmenliğinde bulundu. Sanayi-i Nefise’deki öğrenimini 1930’da tamamladı. Sivas Öğretmen Okulu’nda öğretmenlik, İstanbul Telefon Şirketi’nde memurluk, Ordu Film Merkezi’nde ressamlık, Nafia Vekâleti (Bayındırlık Bakanlığı) Neşriyat Dairesi’nde memurluk gibi görevlerde bulunduktan sonra uzun yıllar Devlet Tiyatrosu’nda dekoratörlük yaptı ve buradan emekliye ayrıldı. Müstakil Ressamlar ve Heykeltıraşlar Birliği’ne ve D Grubu’na giren Zaim, Devlet Resim ve Heykel sergilerinde ikincilik (1939-1957) ve birincilik (1958) ödülleri aldı. Köylülerin ve göçerlerin günlük yaşamını konu alan, minyatür geleneğiyle halk resimlerinden esinlenen figürlü kompozisyonlarında kendine özgü bir üsluba ulaştı.

TONGUÇ

tongucTONGUÇ

(1932     ), Karikatürcü, çizgi film sanatçısı. Tam adı Tonguç Yaşar’dır. Ortaokuldan ayrıldı ve 1950’lerde Akbaba, Dolmuş, Tef, Taş Karikatür dergilerinde çizdi. 1960’tan sonra Yön, Özgür İnsan, Toplum, Yeni Ortam, Vatan vb. gazete ve dergilerde göründü. 1969’da çizgi film alanında çalışmaya başladı. Aynı yıl Sezer Tansuğ’la birlikte yaptıkları Amentü Gemisi Nasıl Yürüdü, 1970 Adana Altın Koza Film Şenliğinde Özel Ödünü kazandı; 1973’te 9. Annecy Çizgi Film Şenliği’nde ön elemeyi geçip gösterilmeye değer bulunan filmlerden biri oldu. Don Kişot adlı filmiyle TRT Bilim Kültür Sanat Ödülleri yarışmasında(1970) ödül kazandı. Nasreddin Hoca fıkralarından yola çıkan filmleri de birçok ödül aldı. Sülüname(1969) ve Tonguç (1983) adlı albümleri yayımladı. Mizah öğesini yalın çizgilerine yükleyen yapıtlarıyla 1950 kuşağının başarılı karikatürcülerinden biri oldu.

Turgut PURA

turgut-puraTurgut PURA

(1922-1979). Değişik anlayışlarda çalışan heykeltıraş. Güzel Sanatlar Akademisi Heykel Bölümü’nü bitirdi (1948). Önce İzmir Devlet Güzel Sanatlar Galerisi’nde, uzun yıllarda İzmir Resim ve Heykel Müzesi’nde müdürlük yaptı. Kumaş, alçı, tel gibi gereçler kullanarak soyut heykeller gerçekleştirdiği gibi, büstler ve anıt heykeller (İzmir’deki ilk Kurşun ya da Gazeteci Hasan Tahsin Anıtı) de yaptı. 1970 Devlet Resim ve Heykel Sergisi’nde birincilik, 1971 TRT Resim Heykel Yarışması’nda başarı ödülü kazandı. Ölümünden sonra İzmir Resim ve Heykel Müzesi’nce adına heykel yarışması düzenlenmeye başlandı.

TINTORETTO

tintorettoTINTORETTO

(1519-1594). Rönesans döneminde Venedik Resim Okulu’nun önde gelen temsilcilerinden. Asıl adı Jakopo Robusti’dir. Renk ve ışık ustalığım doruğuna çıkardı. Başta doğduğu kent Venedik olmak üzere birçok kentte çalıştı, özellikle din ve tarih konularım işleyen yapıtlarındaki dramatik anlatım bakımından Tiziano Vecelii o’dan sonraki en etkili ressam olarak ün kazandı.

Timur SELÇUK

timurselcukTimur SELÇUK

(1946     ). Besteci, orkestra yöneticisi. Münir Nurettin Selçuk’un oğludur. İstanbul Belediye Konservatuarında ve Paris’te Müzik Öğretmen Okulu’nda öğrenim gördü. Türkiye’ye dönünce (1969) Cahit Sıtkı, Orhan Veli ve Ümit Yaşar’ın kimi şiirlerini besteleyerek bir plak hazırladı. Daha sonra Nazım Hikmet ve Atilla İlhan’ın şiirlerini besteledi, konserlerinde piyano eşliğinde bu şarkıları okudu. 1977’de kurduğu İstanbul Oda Orkestrası topluluğuyla kendi bestelerini ve Türk müziğinden kimi yapıtların çoksesli düzenlemelerini seslendirdi. Oyun (Nereye Payidar, Sakıncalı Piyade, Rumuz Goncagül, vb.) ve film (Üç İstanbul, Hakkari’de Bir Mevsim, vb.) müzikleri de yapan Timur Selçuk’un oda müziği alanındaki Şan ve Piyano İçin Çağdaş Türk Şairlerinden Şarkılar Albümü, Divan ve Halk Müziğinden Düzenlemeler, Saksağan (yaylılar için) vb. yapıtlarının yanı sıra Tarih Merdiveni ve Mevlana adlı iki bale süiti vardır. Bestelerinde geleneksel Türk müziği ile çağdaş Batı müziğini bir bireşime ulaştırma çabası içinde olduğu görülür.

TAVIANI KARDEŞLER

taviani-kardesler-TAVIANI KARDEŞLER

Vittorio ( 1929 ) ve Paolo ( 1931 )’dan oluşan İtalyan sinema yönetmeni kardeşler. Sanat yaşamına tiyatro, sinemaya ise kısa filmlerle başladılar. Özelikle politik ağırlıklı filmlerde elde ettikleri başarılarla birçok ödül kazandılar. Filmlerinin hemen tümünü birlikte yazıp yönettiler ve böylece sinema tarihine ilginç bir ikili olarak geçtiler. Önemli filmlerinden bazıları şunlardır Yakılacak Adam, Evlilik Yasa dışıları, Bozguncular, Akrep Burcu Altında, Haydi Çocuklar, Babam ve Ustam, Çayır, San Lorenzo Gecesi.