Büyük Taarruz(?)
Başkumandan(Dumlupınar) Meydan Muharebesi
Büyük Taarruz Özet Öte yandan Gazi’nin başkomutanlık süresi dolmak üzereydi, TBMM ona duyduğu güveni göstermek için ‘Başkomutanlık’ yetkisi süresiz olarak uzattı.
* Büyük Taarruz için, Sakarya Zaferi’nden sonra bir yıl beklenmesini nasıl açıklarsınız?
Ordumuzun asker sayısı ve silah-cephane açısından taarruz edecek güçte olmaması, askerlerimize taarruz eğitimlerinin verilmesi gerekiyordu. Büyük Taarruz Özet
Kış da yaklaşmakta idi.
Büyük Taarruz Özet
Sakarya’da ağır bir yenilgiye uğrayan Yunanlılar, Eskişehir, Kütahya ve Afyon’un doğusunda büyük bir savunma hattı oluşturdular. Büyük Taarruz Özet
Yaklaşık 1 yıl süren taarruz hazırlıkları, TBMM’de eleştirilere de neden olmaktaydı.
Doğu ve Güney cephesindeki birlikler batıya kaydırıldı. S.Rusya -Fransa ve İtalya’dan silah-cephane satın alındı. İşgal altındaki İstanbul’daki depolardan silah-cephane kaçırıldı. Tüm yurtta seferberlik ilan edildi. Evlerde kurulan atölyelerde kadınlar-erkekler silah cephane ürettiler.
Türk Ordusu, Yunanlıları Anadolu’dan atmak üzere saldırıya geçti. Öncelikle Afyon’u ele geçiren Türk ordusu, Afyon-İzmir demiryolunu keserek, düşmanı arkadan çevirmişti
* Bu durumun Türk Ordusuna kazancı ne olabilir?
Yunan ordusuna İzmir’den demiryolu ile ulaştırılan yardım-destek kesilmiş olacaktır.
26 Ağustos 1922’de başlayıp, tarihe ‘Başkumandan Meydan Muharebesi’ olarak da geçen mücadele, 30 Ağustos 1922’de zaferle noktalandı. Yunan Ordusu imha edildi. Yunan başkomutanı Trikopis’in de esir alınması, Yunanlıların direncini-moralini tamamen kırdı. Büyük Taarruz Özet
* Büyük Taarruz’un zaferle sonuçlanmasında Mustafa Kemal Paşa’nın hangi çalışmaları ve kişilik özellikleri etkili olmuştur?
Sabırlı ve planlı hareket etmesi, askeri dehası
Gazi, 1 Eylül’de “Ordular ilk hedefiniz Akdeniz’dir, ileri” emrini verdi, 9 Eylül’de Türk Ordusu, İzmir’e girdi. Yunanlılar, hızla geri çekilerek Anadolu’yu terk ettiler. Büyük Taarruz Özet
Sonuç olarak;
Kurtuluş Savaşının askeri safhası sona erdi, siyasi-diplomatik mücadele safhası başladı.
Batı Anadolu-Ege Bölgesi, Yunan işgalinden kurtarıldı.
İtilaf Devletleri, ateşkes(?) teklif etti.
Bunun üzerine Mudanya Ateşkes Antlaşması imzalanacaktır.
Anadolu’nun kesin olarak Türk vatanı olduğu tüm dünyaya ispatlandı. (?)
Mudanya Mütarekesi
Büyük Taarruz ile elde edilen zafer sonrasında Batı Anadolu Yunan birliklerinden temizlenmişti. Ancak İstanbul, Marmara bölgesi hâlâ İtilaf Devletleri-Yunan işgali altındaydı. İngilizler ise Türk ordusunun Boğazlar bölgesine girmesi durumunda savaşacaklarını söylediler. Büyük Taarruz Özet
İsmet Paşa’nın büyük bir kararlılıkla orduya, Çanakkale üzerine taarruz emri vermesi, İngilizleri telaşlandırdı. Ne müttefiklerinden ne sömürgelerinden ne de İngiliz kamuoyundan gerekli desteği alamayan İngiltere’de ateşkese razı oldu. (özellikle Hindistan’da büyük tepki vardı) Büyük Taarruz Özet
İtilaf Devletleri, Büyük Taarruz’un ardından Yunanlılara güvenlerini yitirmiş ve Sevr’i zorla kabul ettiremeyeceklerini anlamışlardı. Kurtuluş Savaşı’ndaki Türk zaferi üzerine TBMM’yi ateşkes yapmaya davet ettiler. Mütareke görüşmelerinde TBMM’yi İsmet Paşa temsil etti. Mütarekede Yunan tarafı temsil edilmedi, İngilizlerce temsil edildi. sosyal bilgiler
* Neyi kanıtlar?
Yunanlıların arkasında İngilizlerin olduğunu,
11 Ekim 1922’de imzalanan Mütareke sonucunda;
— İstanbul, Boğazlar ve Doğu Trakya; savaş yapılmadan kurtarıldı. …………….. başarı
* İstanbul’un (İstanbul Hükümeti’ne değil) TBMM’ye bırakılması ne anlama gelir?
Osmanlı devleti’nin hukuken-siyasi olarak sona erdiğini göstermektedir.
— Mudanya Mütarekesi, Lozan Barış Antlaşmasına da zemin hazırladı.
Sanat ve Edebiyat Eserlerinde Kurtuluş Savaşımız
Kurtuluş savaşımız, dönemin yazar, şair, heykeltraş ve ressamlarına ilham kaynağı olmuştur. Onlarda ortaya koyduğu eserlerde Türk milletinin bağımsızlık ve vatan sevgisi uğruna sergiledikleri büyük fedakârlıkları işlemişlerdir. Büyük Taarruz Özet
* Kurtuluş savaşını anlatan eserlerden hangilerini biliyorsunuz?
Şu Çilgın Türkler Turgut Özakman
Ateşten Gömlek – Halide Edip Adıvar
Türk’ün Ateşle İmtihanı – Halide Edip Adıvar
Esir Şehrin İnsanları – Kemal Tahir
Tarık Buğra – Küçük Ağa
Y.Kadri Karaosmanoğlu – Yaban
Falih Rıfkı Atay – Çankaya
Bu eserlerin okunması-izlenmesi genç kuşaklarda tarih bilinci ve vatan sevgisinin oluşmasını, bağımsızlık duygusunun gelişmesinde etkili olmaktadır. Büyük Taarruz Özet
Lozan Barış Antlaşması
(Yeni Türk Devleti’nin Doğum Belgesi) 24 Tem.1923
Mudanya Mütarekesi’nin ardından sıra barış görüşmelerine gelmişti.
* İtilaf devletleri, Lozan’a neden hem İstanbul hem de TBMM hükümetini davet etmiş olabilir?
Türk tarafında ikilik yaratarak, antlaşma masasında kararların istedikleri gibi çıkmasını sağlamak, TBMM bu adıma karşı Saltanatı kaldırarak, Türk tarafının gerçek ve tek temsilcisinin TBMM olduğunu göstermiştir.
Devletteki iki başlılık ortadan kaldırıldı. Büyük Taarruz Özet
Lozan’da, TBMM’yi diplomasi alanında deneyimsiz ama Mudanya Mütarekesi’nde başarılı olan(?) İsmet Paşa başkanlığındaki bir heyet temsil etti.
20 Kasım 1922’de başlayan konferansa Türkiye ve İtilaf devletleri katıldı, Boğazlar konusunda Bulgaristan ve Sovyet Rusya’da görüşmelere katılmıştır.
Türk heyeti konferansa gitmeden önce Ankara’da yapılan toplantılarda Kapitülasyonlar ve Misak-ı Milli sınırları, Doğuda bir Ermeni devleti konularında asla taviz verilmemesi kararlaştırıldı.
Bazı konularda anlaşma sağlanamayınca konferans dağıldı. Hangi konularda anlaşmazlık çıkmış olabilir?
Kapitülasyonlar, Musul-Kerkük(Irak sınırı), Osmanlı devletinin dış borçları, Boğazlar
İsmet Paşa’nın konferans açılışında söylediği “Bütün medeni milletler gibi hürriyet ve istiklal istiyoruz.” sözü, Türk tarafının ne beklediğini açıkça ortaya koydu. Büyük Taarruz Özet
İngilizler, savaş için Fr. ve İtalya’dan destek göremeyince; görüşmeler yeniden başladı.
Lozan Barış Antlaşma’sına göre
Sınırlar; Suriye sınırı, Fransa ile yapılan Ankara Antlaşması’ndaki gibi, Irak sınırı; Musul-Kerkük konusunda anlaşma sağlanamayınca, konu Tr.-İng arasında ikili görüşmelerde 9 ay içinde çözülecek. Batı sınırı, Mudanya Ant.daki gibi Meriç nehri sınır kabul edildi. Batı Trakya Yunanistan’a, Doğu Trakya Türkiye’ye bırakıldı.
Adalar; Gökçeada ve Bozcaada Türkiye’ye, Oniki ada İtalya’ya, diğer Ege adaları Yunanistan’a verildi. Yunanistan, Türkiye sınırına yakın adaları silahsızlandıracaktı.
Boğazlar; Boğazların yönetimi, Türkiye başkanlığındaki bir uluslararası komisyon tarafından yapılacak. Boğazların iki yakasında da, Türk askeri bulunmayacak(?) barış zamanı askeri nitelik taşımayan gemi-uçaklar serbestçe geçebilecek, savaş zamanı, Türkiye istediği gibi davranabilecekti. bu madde ne anlama gelir?
Türkiye’nin Boğazlar üzerindeki egemenliği sınırlandırılmış, Boğazlar yine savunmasız halde kalmıştır.
Türkiye’de yaşayan Rumlar ile Yunanistan topraklarında yaşayan Türkler nüfus değişimi(mübadele) edilecek. (1 milyon 200 bin Rum ⇄ 400 bin Türk) (Batı Trakya’daki Türkler ile İstanbul Rumları mübadele dışı tutuldu.)
Sevr’e göre; Doğu Anadolu’da kurulması planlanan Ermeni Devleti isteğinden vazgeçildi.
Yabancıların Osmanlı borçlarını tahsil etmek için kurdukları Duyun-u Umumiye kaldırılıp, borçlar Osmanlı’dan ayrılan devletlere paylaştırıldı, Türkiye üzerine düşen kısmı ödenmeyi kabul etti. Bu neyin kanıtıdır?
Yeni Türk devletinin Osmanlı Devleti’nin devamı olduğunu kanıtlamaktadır.
yabancı okullar; Milli Eğitim Bakanlığının esaslarına göre ve MEB denetimi dâhilinde eğitim yapabilecek. bu neyin kanıtıdır?
Bağımsızlığımızdan ödün verilmek istenmediğini, Eğitim-öğretim birliği sağlanmak istendiğini
Azınlıklar; tüm azınlıklar, Türk vatandaşı kabul edildi. Kanun önünde Türk vatandaşları ile eşit haklara sahip olacaktır. bu madde neyi hedefliyor?
Ülkede birlik-beraberliğin sağlanmak istendiğini, yabancı devletlerin azınlıkları bahane ederek içişlerimize karışması önlemek. Büyük Taarruz Özet
Kapitülasyonlar kaldırıldı. bu madde ne anlama gelir?
Ekonomik bağımsızlığın gerçekleştirildiğini
Yunanistan savaş tazminatı olarak Karaağaç’ı Türkiye’ye verdi. (Yunanistan savaş suçu işlediğini kabul etmiş oluyor.)
Bu antlaşma ile Yeni Türk Devleti’nin varlığı, bağımsızlığı ve Misak-ı Milli sınırları; İtilaf devletleri tarafından tanınmıştır.
* Lozan Antlaşması’nda hangi konular Türkiye’nin istediği şekilde çözülememiştir?
Boğazlar, Musul-Kerkük(Irak sınırı) Büyük Taarruz Özet
Sevr = ölüm Lozan= doğum
* Hangi madde ile Yunanistan savaş suçu işlediğini kabul etmiştir?
Yunanistan’ın Türkiye’ye savaş tazminatı vermesi Büyük Taarruz Özetv sosyal bilgiler