Atatürk’ün ilkeleri – Yapılan İnkılaplar Kısa ve Öz

ATATÜRK İLKELERİ

CUMHURİYETÇİLİK:
Cumhuriyetçilik: Cumhuriyeti benimseme, kabul etme, koruma ve yaşatmaya denir.

Cumhuriyetçilik İle İlgili Anahtar Kavramlar: Ulusal Egemenlik, Ulusal irade, Demokrasi, Milli Bağımsızlık, Çok Partili Yaşam, Seçme ve Seçilme Hakkı

Cumhuriyetin Kazandırdıkları:

• Toplumdaki ayrıcalıklar kaldırılarak vatandaşlar eşit katılma hakkı elde etti.
• Vatandaşlar kanun önünde eşit hale geldi, hakkını mahkemelerde aradı.
• Vatandaşların temel hak ve özgürlükleri güvence altına alındı, vatandaşlar fikrini söyleyerek huzurlu hayat sürme imkanı buldu.
• Gelişmemizin önündeki engeller kaldırılarak ülke ilerleme sağladı.

Cumhuriyetçilik İle İlgili İnkılaplar:

• TBMM’nin açılması
• Saltanatın kaldırılması
• Cumhuriyetin ilanı
• Çok partili hayata geçiş denemeleri
• Kadınlara verilen siyasi haklar

MİLLİYETÇİLİK:

Milet: Geçmişte bir arada yaşayan gelecekte de yaşama kararlılığı olan aynı vatan, dil, kültür ve duygu birliği olan topluluktur.

Milliyetçilik: Milleti sevme, yüceltme ve bu uğurda çalışmaya denir.

Milliyetçilikle İlgili Anahtar Kavramlar: Milli Birlik ve Beraberlik, Milli Bağımsızlık, Millet Sevgisi, Vatan Sevgisi, Milli Tarih anlayışı, Yurtta Sulh Cihanda Sulh, Dil ve Kültür Birliği

Milliyetçiliğin Özellikleri:

• Atatürk’ün milliyetçilik anlayışına göre: Kendini Türk kabul eden herkes Türk’tür.
• Atatürk’ün milliyetçilik anlayışı, vatanın bütünlüğü, milletin bağımsızlığı, Türk milletinin birlik ve beraberliğini amaçlar.
• Atatürk milliyetçiliği, toplumu birleştirici ve bütünleştiricidir.
• Atatürk milliyetçiliği, ırkçılığı reddeder.
• Atatürk milliyetçiliği, zümre, sınıf, mezhep ayrımı yapmaz.
• Atatürk milliyetçiliği, laik devlet anlayışını benimser.

Milliyetçilik İle İlgili İnkılaplar:

• Türk Tarih Kurumu’nun kurulması
• Türk Dil Kurumu’nun kurulması
• Kabotaj Kanunu
• Kapitülasyonların kaldırılması
• Misak-ı İktisadi kararları
• Tevhidi Tedrisat Kanunu

HALKÇILIK:

Milletin çıkarına ve yararına, eşit olarak, devletin halka hizmet etmesine denir.

Halkçılık İle İlgili Anahtar Kelimeler: İnsan sevgisi, eşitlik, adalet, dayanışma, halk, eşit oy,  sosyal devlet anlayışı.

Halkçılığın Özellikleri:

• Cumhuriyetçilik ve milliyetçilik ilkelerinin doğal sonucudur.
• Milli egemenliği esas alır.
• Devlet, işlerini halkın yararına göre yapar.
• Herkes kanun önünde eşittir.
• Halkın ekonomik yönden rahat etmesi için devlet gerekli tedbirleri alır.

Halkçılıkla İlgili İnkılaplar:

• Soyadı Kanunu’nun kabulü
• Türk Medeni Kanunu’nun kabulü
• Aşar vergisinin kaldırılması
• Kılık kıyafet İnkılabı
• Tekke ve zaviyelerin kapatılması
• Millet mekteplerinin açılması

DEVLETÇİLİK

Ülkenin güçlü bir ekonomiye sahip olmasını gerçekleştirmek için izlenecek yol ve yöntemlerin belirlenmesine denir.

Devletçilik İle İlgili Anahtar Kavramlar:

Kamu İktisadi Teşebbüsleri (KİT), I. ve II. Kalkınma Planları, Devlet yatırımı, Ekonomi, Liberalizm, Karma Ekonomi, Özel Teşebbüs

Devletçilikle İlgili İnkılaplar:

• Sümerbank ve Etibank’ın kurulması
• Birinci ve İkinci beş yıllık kalkınma planı
• Maden Tetkik Arama Enstitüsü (MTA)’ nün kurulması
• Devlet Demiryolları kurulması
• Merkez Bankası’nın kurulması
• İzmir İktisat Kongresi
• Teşvik i Sanayi Kanunu

Devletçiliğin Ekonomik Politika Kabul Edilmesinin Nedenleri:

Ekonomik Nedenler: Devletçilik, Türkiye’nin o zamanki şartlarından doğmuştur. Kişilerde para olmadığı için yatırımı devlet yapmıştır.

Siyasi Nedenler: Kurtuluş Savaşı’ndaki zorluklar ve ABD’de 1929’da yaşanan ekonomik bunalım sebebiyle devletçilik ilkesi 1931 yılında doğmuştur.

Sosyal-Kültürel Nedenler: Devlet toplumu sosyal ve kültürel alanda geliştirmek için okul, hastane, spor alanları yapar.

Liberalizm (Karma Ekonomi): Devletçilikte kişilerin yapamayacağı büyük işleri devletin yapması, küçük işçiler için destek, kredi gibi devletin aldığı önlemlerle özel sektörü teşvik etmesine denir.

LAİKLİK

Hukuk kurallarının dine değil, akla, bilime dayandırılması ve kişisel vicdan hürriyetinin sağlanmasıdır. Bir diğer tanıma göre: Din ve devlet işlerinin birbirinden ayrılmasıdır.

Laiklikle İlgili Anahtar Kavramlar:

Akılcılık,  Pozitif düşünce, Din ve vicdan özgürlüğü, Din ve devlet işlerinin ayrılması, Deney ve gözlem,

Laikliğin Özellikleri:

• Din ve vicdan hürriyeti, devlet tarafından güvence altına alınmıştır.
• Devlet dine göre değil, akla ve bilime göre yönetilir.
• Devlet her türlü inanca saygılıdır.
• Türk milletine yeni bir yaşam biçimi sunarak çağdaşlaşmanın yolunu açmıştır.

Laiklikle İlgili İnkılaplar:

• Saltanatın kaldırılması
• Halifeliğin kaldırılması
• Şeriyye ve Evkaf Vekaletinin kaldırılması
• Tevhid-i Tedrisat Kanunu
• 1928 yılında “Devletin dini İslam’dır.” ilkesinin anayasadan çıkarılması
• 1937’de laiklik ilkesinin anayasaya girmesi
• Medreselerin kapatılması
• Tekke ve zaviyelerin kaldırılması
• Kılık kıyafet İnkılabı
• Türk Medeni Kanunu

İNKILAPÇILIK

Çağın gerisinde kalmama, ilerleme, iyiye, güzele ve doğruya ulaşma kararlığıdır.

Atatürk’ün inkılapçılık anlayışı, zamana göre kalmış, toplumun ihtiyaçlarını karşılamayan kurumların ortadan kaldırılması ve yerine yeni kurumların kurulmasına dayanır.

Atatürk’ün İnkılapçılık ilkesi, Atatürkçü düşünce sistemine dinamik yapı kazandırarak çağdaşlaşmayı sürekli hale getirmiştir.

İnkılapçılık ile ilgili anahtar kavramlar: Yenileşme, yenilik, batılılaşma, çağdaşlaşma, muasır medeniyet, modernleşme, uygarlık.

İnkılapçılığın Özellikleri:

• İnkılapçılık Atatürk’ün tüm yaptığı inkılapları kapsar.
• İnkılapçılığın amacı: Türk milletini çağdaş medeniyet seviyesinin üzerine çıkarmaktır.
• İnkılapçılıkta sürekli bir yenilik yapma ve ilerleme vardır.
• Eskiyen kurumların yerine çağdaş, modern kurumlarının kurulması hedefi vardır.

Atatürk İlkelerinin Amaçları:

Çağdaşlaşma : Türk milletini çağdaş uygarlık seviyesinin üzerine çıkarma.

Milli kültürümüzü geliştirme: Milli kültürümüzü geliştirmek ve yükseltmek için çaba harcama.

Atatürk ilkelerinin ortak özellikleri :

• Kaynağı milli kültürdür.
• Taklitçi değildir, kabul edilmesinde dış baskı ve zorlama yoktur.
• Evrensel ve barışçıdır.
• Türk milletinin ihtiyaçlarından doğmuştur.
• Hak ve hürriyetleri koruyucudur.
• Akılcı ve bilimseldir.
• Birbiriyle uyumlu, birbirini tamamlayıcıdır.
• Uygulamaya da yansımıştır.
• Laik düşünce ve hukuka dayanır.
• Milli egemenlik ve bağımsızlık temeline dayanır.

Atatürk İlke Ve İnkılaplarını Oluşturan Temel Esaslar:

• Milli tarih bilinci ve Milli Dil
• Bağımsızlık ve özgürlük
• Vatan ve millet sevgisi
• Türk milletini çağdaş uygarlık seviyesinin üzerine çıkarma hedefi
• Egemenliğin millete ait olması
• Milli birlik beraberlik, ülke bütünlüğü

Atatürk İlke Ve İnkılapları İle İlgili Kişisel Sorumluluklarımız:

• Atatürk 1935 yılında İstanbul’da Uluslararası Kadın Kongresini toplamıştır.
• Atatürk eserlerini ve geleceğe yönelik ideallerini “Türk gençliğine” emanet etmiştir.
• Gençliğe hitabede Türk İstiklal ve Cumhuriyeti’ni koruma görevini gençlere vermiştir.
• “Ey Türk istikbalinin evladı” sözü ile sadece günümüzdeki gençlere değil, gelecekteki gençlere de seslenmiştir.

Modern Türkiye Ve Mazlum Milletler:

Atatürk’ün Milli Mücadele’deki liderliği ve başarısı mazlum (ezilen) milletlere örnek olmuştur.

MİLLET ADI                                                                      LİDERİ

Tunus                                                                                     Habip Burgiba

Pakistan                                                                                 Muhammed Ali Cinnah

Hindistan                                                                               Sir İbrahim (Meclis Başkanı)

Afganistan                                                                             Amanullah Han

Endonezya                                                                             Ahmet Sukarno

Kaynak:Mustafa Karakuş-egitimhane.com