Halk kültürü dersinde öğrenme alanları

1. HALK BİLİMİ
Bu öğrenme alanıyla öğrenciler halk biliminin, halk kültürü ürünlerini ve
yaşama biçimlerini konu edinen, bunları kendine özgü yöntemlerle derleyen,
sınıflandıran, çözümleyen, yorumlayan ve son aşamada da bir bireşime vardırmayı
amaçlayan bir bilim dalı olduğunu kavrar. Halk biliminin yazılı, sözlü ve görsel
kaynaklarının halk kültürünü aktarmadaki önemini kavrayarak halk bilimi
ürünlerini derlemenin önemini fark eder.
2. TOPLUMSAL UYGULAMALAR
Bu öğrenme alanıyla öğrenciler; geçiş dönemlerini (doğum, askerlik, evlenme,
ölüm vb.), bunlarla ilgili bir dizi kural, gelenek, tören ve uygulamaları, bu
uygulamalar sırasında ortaya çıkan toplumsal yardımlaşma ve dayanışmayı fark
eder. Bunun yanı sıra bayram, kutlama, şenlik ve özel gün çeşitlerini, bu günlerde
gerçekleştirilen komşu, dost, akraba ziyareti ve uygulamalar ile birlikte bunların
geleneğin aktarılmasındaki önemini, sosyal ve kültürel ilişkilerin oluşmasına
katkısını kavrar. Halk inançlarının oluşma nedenleriyle birlikte üyesi olduğu
kültürün, etkileşim içinde bulunduğu kültürler ve inançlardan izler taşıdığının
farkına varır.
3. HALK SANATLARI
Bu öğrenme alanıyla öğrenciler; giyim kuşamın geçmişten günümüze
değişiklikler gösterdiğini, bu değişikliklerde toplumun sosyo-ekonomik yapısının,
ekolojinin, kullanılan malzemenin, iklimin etkili olduğunu kavrar.
Geleneksel hayatta giyim kuşamı bütünleyen takı kullanma ve süslenme
geleneğinin günümüzde de devam ettiğini; geleneksel ögeler içeren bir giyim kuşam
örneğinin bize, ait olduğu toplulukla ilgili pek çok bilgi sunabildiğini ( bir Türkmen
ya da Yörük köyüne gidildiğinde kimin sözlü, kimin nişanlı, kimin dul olduğunun
kullanılan başlıktan ve giysilerin renklerinden anlaşılması gibi), günlük giysilerin ve
özel gün giysilerinin farklı olduğunu kavrar. Bunun yanında geleneksel el
sanatlarının insanların ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla oluşturulduğunu,
toplumun duygularını, sanatsal beğenilerini ve kültürel özelliklerini yansıttığını
kavrar. Öte yandan halk mimarisinin toplumun değer yargılarını, dünya görüşlerini,
gelenek, görenek, inanç sistemlerini, aile ve akrabalık bağlarını, komşuluk
ilişkilerini anlamaya, anlatmaya kaynaklık eden önemli alanlardan biri olduğunu ve
yerel ustalar tarafından yapıldığını fark eder.
4. SÖZLÜ ANLATIMLAR
Bu öğrenme alanıyla öğrenciler; sözlü anlatımların (bilmece, tekerleme,
masal, atasözü, deyim, fıkra, mit, efsane, destan, halk hikâyesi, halk şiiri vb.)
halkın duygu ve düşüncelerini aktarmadaki yerini, halk kültürü içindeki önemini,
varyantlarını, aktarıcılarını (ozan, âşık, masal ve fıkra anlatıcısı vb.) ve bunların
günümüzdeki durumunu fark eder.
15
5. HALK BİLGİSİ
Bu öğrenme alanıyla öğrenciler; Türk mutfağının çeşitliliğini, yiyecek ve
içeceklerin hazırlanması, saklanması ile ilgili uygulamaları, ikram geleneğini vb.
fark ederek yeme alışkanlıklarındaki değişimi tartışır. Halk hekimliğinin oluşma
nedenlerini kavrar. Halk hukukunun, halk kültürünün geleneksel kurallarından
oluştuğunun farkına varır. Uzun süreli deneyim ve bilgi birikimlerinin ürünü olan
halk takvimini belirleyen ögeleri tanıyarak halk takviminin günümüzdeki
uygulamalarını fark eder.
6. MÜZİK, OYUN, EĞLENCE
Bu öğrenme alanıyla öğrenciler; geleneksel çocuk oyunlarını tanır ve bu
oyunları kendi oyunlarıyla karşılaştırarak oyunlardaki ve oyun alanlarındaki
değişimi sorgular. Halk müziği ve oyunlarının ortaya çıkış nedenlerini, yörelere göre
çeşitlilik gösterdiğini, yaratıcılarını ve bunlara eşlik eden çalgıları tanır. Geleneksel
tiyatronun halk kültürü içindeki yerini, geleneksel tiyatro örneklerinden hareketle
fark eder.
7. KÜRESELLEŞME VE HALK KÜLTÜRÜ
Bu öğrenme alanıyla öğrenciler; kültürel küreselleşmenin önüne geçmek
amacıyla ortaya konan “Somut Olmayan Kültürel Miras Sözleşmesi”ni tanır. Kültür
turizminde halk kültüründen yararlanma yollarını öğrenerek kültürel değerlerin
yaşatılması, toplanması, korunması ve müzeleştirilmesinin önemini kavrar.