Liderlik Türkleri Otokratik, Demokratik, Karizmatik Etkileşimci

Liderlik tarzları özeti:

Otokratik liderlik: Bu tarzda her sey liderde yani. Bütün yetki onda, kararları o alır, astlarına yetki falan vermez. Katılımcılık mı, o da ne, umrunda degil. Sert bir yönetim var, emirle motive etmeye calısır adamları. Her seyi kendi basına yapar, astlar sadece dedigini yapar.
Max Weber’in otorite türleri: Üç tane var. Geleneksel otorite, gücü aileden, hanedandan alır, mesela Osmanlı’da babadan oğula gecerdi taht. Yasal otorite, mantıga dayalı, sirketi diplomalı adamın yönetmesi gibi. Karizmatik otorite ise liderin karizmasından gelir, kahramanlıkları, basarılarıyla kendini gösterir.

Demokratik liderlik: Bu daha insancıl. Lider rehberdir, astları yönetime katar, onlara deger verir. Yetkiyi paylasır, cesaretlendirir, motive eder. Fikir alır, ama kurallar da koyar. Astlar kendini degerli hisseder, güven ortamı olur, herkes mutlu mesut calısır.

Tam serbest (Laissez-faire) liderlik: Bunda lider ortada yok gibi. Müdahale etmez, liberal takılır. Ama bu isleri bozar, performans düser. Kurum amirsiz kalır, herkes kafasına göre takılır, kargasaya döner ortalık.

Karizmatik liderlik: Bu liderler baska türlü. Özgüvenli, vizyonlu, iyi konusan, insanları etkileyen tipler. Güçlerini karizmalarından alır, takipçileriyle duygusal bag kurar. Hedefleri önemlidir, kriz zamanlarında parlarlar. Mesela tarihi liderler hep böyle çıkar. Schweitzer diye biri karizmayı üçe ayırmıs: Doğal karizma (cesaret, kahramanlık), inanç karizması (dini ya da ütopya isi), deger karizması (liderin savundugu degerler). Ama doğal karizma kalıcı degil, hep kriz lazım ona.
Karizmatik liderin etkileri: Takipçilerini özdeslesme, güven, vizyonla etkiler. Risk alır, fedakarlık yapar. Ama zor durumlarda çıkar, gelenekler bozuldugunda ya da insanlar bunalımdayken parlar.

Karizmatik liderligin sınırları: Her sey güllük gülistanlık degil tabi. Gerçekdısı beklentiler, lidere bagımlılık, ihanet hissi falan çıkabilir. Liderin kapasitesi sınırlıysa, her seyi tek basına cözemez, o da baska sorun.

Etkilesime dayalı liderlik: Bu tarz verimlilige odaklanır. Geleneklere baglıdır, ödül-ceza sistemiyle calısır. Olumlu davranısı ödüllendirir, hatayı cezalandırır. Yaratıcılık ikinci planda, daha cok isi yürütmek önemli. Çalışanları motive eder, ama degisimden cok sürdürmeye bakar.
Etkilesimci vs. dönüstürücü liderlik: Etkilesimci iş odaklı, geçmisi devam ettirir. Dönüstürücü ise degisimi baslatır, vizyonla hareket eder. Biri sürdüren, öbürü degistiren yani.