Doğru Bilgiye Nasıl Ulaşırım?
* İhtiyaç duyduğunuz bilgilere nasıl ulaşıyorsunuz?
Günümüzde bilgiye ulaşmanın en kolay ve en hızlı yolu Genel Ağ(Internet)’tir. Geçmişte bilgiye ulaşmak daha zor ve uzun sürüyordu; kütüphaneye gidilir, kitaplar, ansiklopediler, gazeteler ve dergiler…
* Internet’ten aldığımız bilgilerin tamamı doğru ve güvenilir midir?
Sanal ortamda eksik ve yanlış bilgi edinme olasılığı yüksektir.
Arama motoruna yazdığınız bir kelime ile ilgili olarak önünüze yüzlerce hatta binlerce sonuç gelmektedir. Çıkan tüm siteleri tek tek tıklayıp incelemek çok da mümkün değildir.
Bunca bilginin arasından hangi sitedeki bilgilerin ne kadar güvenilir olduğuna nasıl karar vereceğiz?
• Bilgiyi araştırırken tek bir bilgi kaynağına bağlı kalmayın. Bilginin birden fazla kaynakta(kitap, ansiklopedi, dergi…) aynı şekilde yer alıp almadığını kontrol edin.
• Uzun süredir yayın yapan ve güvenilir genel ağ siteleri kullanılmalı. Resmi(devlet) kurumlarının ‘gov’ uzantılı, eğitim kurumlarının ‘edu’ uzantılı siteler daha güvenilirdir.
Ör; www.meb.gov.tr www.gazi.edu.tr tdk.gov.tr www.tbmm.gov.tr
• Elde ettiğimiz bilgilerin güncel(eskimemiş) olduğuna dikkat etmeliyiz.
• Ulaştığımız bilgiler, ne-ne zaman – nerede- nasıl/niçin – kim sorularına doğru ve tutarlı cevaplar vermelidir.(?)
• Genel ağda bilgiler doğrudan veya dolaylı yollarla çeşitli kaynaklardan elde edilir. Bu yüzden genel ağ üzerinden ulaşılan bilgilerin kaynağına dikkat edilmelidir. “Söylenenlere göre…”, “Uzmanların belirttiği gibi…” ya da “Bilim insanlarının yaptığı son araştırmaya göre…” gibi kaynağı belirsiz haber ve bilgilendirmelere karşı şüpheyle yaklaşılmalıdır.
• Araştırdığımız konuyu arama motorunda tırnak içinde “…..” aratırsak daha doğru sonuçlara ulaşabiliriz.
• Arama yaparken aranan bilginin niteliğine göre sınıflandırma yapmak yani görseller, haberler, haritalar kısmından arama yapmak işinizi kolaylaştırır.
Doktora gitmeden, genel ağdan/sosyal medyadan okunan bilgilerle, kendine teşhis koyan/tedavi uygulayan binlerce insan var ki sağlıklarını tehlikeye atıyorlar….
Kitap, gazete, dergi, radyo, televizyon, genel ağ gibi iletişim ve kitle iletişim araçlarının tümüne “medya” adı verilir. Sosyal medya, kişilerin bilgi-görüş-fotoğraf,video paylaşıp, etkileşimde bulundukları internet platformlarıdır. (twitter, facebook, instagram, tik tok, youtube…)
Medya okuryazarlığı, medya aracılığı ile edinilen bilgilerin eleştirel bakış açısı ile incelenerek değerlendirilmesine yöneliktir. Medya okuryazarı ulaştığı bir haberin genel ağda yer alan resmi bir sitede mi, yerel bir haber sitesinde mi yer aldığını veya televizyonda alt yazı olarak mı geçtiğini göz önünde bulundurur. Bir arkadaşının kişisel sosyal medya sayfasından paylaştığı ileti ile il valiliği ya da ulusal bir haber sitesi haberlerinin güvenirliğini karşılaştırır.
Bilgi kirliliğine karşı, bilinçli genel ağ kullanıcısı olmalı, bir kaynaktan aldığımız bilgileri başka kaynaklardan kontrol ederek sorgulamalıyız.
• Unutma! İnternette bulduğun, okuduğun bilgi ve haberlerin hepsi doğru değildir!