I. DÜNYA SAVAŞI ÖNCESİ OSMANLI DEVLETİ’NİN GENEL DURUMU

I. DÜNYA SAVAŞI ÖNCESİ OSMANLI DEVLETİ’NİN GENEL DURUMU
Ekonomik Durum:
1. Avrupa’daki gelişmelerin hiçbiri yaşanmamıştır.
 Avrupa’da Rönesans ve Reform hareketleri sonucu özgür düşünce ortamı oluşmuş, Aydınlanma felsefesinin yaşanması ile bilim ve teknik alanında önemli gelişmeler olmuş (ama Osmanlı’da bu gelişmeler yaşanmamış).
 Coğrafi keşifler sonucu sömürgeleşme hareketi başlamış, Avrupa zenginleşmiş (bu keşifler sonucu yeni ticaret yolları bulunmuş, Osmanlı’nın elindeki ticaret yolları önemini kaybetmiş).
 Avrupa’da bilimsel gelişmelerin üretim alanında uygulanması sonucu Sanayi Devrimi gerçekleşmiş. Sanayi Devrimi sonuçları; emek azaldı, üretim arttı; üretimde aletin yerini makine aldı; uluslar arası ticaret hızlandı; işçi sınıfı oluştu; göçler başladı, büyük kentler oluştu; hammadde ve pazar sorunu sömürgeciliği başlattı; sömürgecilik uluslar arası rekabeti doğurdu (Osmanlı Devleti, Sanayi Devrimi’ni yaşayamaması sonucunda, hammadde ve Pazar alanı olmuştur).
2. 1841 yılında kapitülasyonların devlet denetiminden çıkması ile ekonomik iflasın eşiğine gelinmiş ve Avrupa’nın açık pazarı olunmuştur.
 Osmanlı sanayisi çökmüş, hammadde üreticisi konumuna gelmiştir.
 Dışarıdan bol sayıda ucuz hammadde gelmesi ile Avrupa’nın açık pazarı haline gelmiştir.
 Lonca örgütü önemini yitirmiş, işsizlik artmıştır.
 Dış ticaret açığı artmıştır.
Siyasal Durum
1. Sened-i İttifak: II. Mahmut ile ayanlar [büyük toprak sahipleri] arasında imzalandı. Sened-i İttifak’a göre, ayanlar devlet otoritesini tanıyacak, ıslahatları benimseyecek, buna karşılık bulundukları bölgede vergi toplama hakkını elde edeceklerdi.
NOT: Osmanlı Devleti’nde demokratikleşme alanında atılan ilk adım 1808 yılında imzalanan Sened-i İttifak’tır. Bu belge ile padişahın otoritesi, egemenlik hakları ilk kez kısıtlanmıştır. Ayrıca Osmanlı Devleti’nin ayanlara söz geçiremeyecek kadar zayıf olduğunu gösterir.
2. Tanzimat Fermanı ve Islahat Fermanı: Padişahın egemenlik hakları ilk kez yasayla kısıtlanmıştır. Anayasal düzenin ilk adımıdır.
3. I. ve II. Meşrutiyet: Padişahın egemenlik hakları ilk kez Anayasa ve Parlamento (meclis) ile kısıtlanmıştır. Halk yönetime katılmaya başlamıştır.
NOT: Ekonomik güçsüzlüğün sonucunda, Osmanlı’nın dünya siyasi yaşamında pek fazla etkisi bulunmuyordu.
Sosyal Durum:
1. Tanzimat Fermanı ile tüm halkın can, mal ve namus güvencesi sağlanmıştır.
 Anadolu, Türk köylüsünün malı değildi, bu nedenle de mal ve can güvencesi pek bir şey ifade etmiyordu.
 Ticaret azınlıkları, tarım ise Türklerin yaptığı uğraşlardı (uğraşları da toplum içindeki statülerini belirliyordu).
2. Askerlik tamamen Türklere ait bir uğraş olmuştu, azınlıklar askerlik yapamazdı.
3. Ordu, eski sayısı ve gücünü kaybetmişti (Tımar sistemi bozulmuş, bu da hem orduyu hem de ekonomiyi etkilemişti).
4. İmparatorluk içinde çok sayıda din ve ulustan insanlar bulunuyordu.
Sömürgecilik:
1. Sanayi Devrimi’nin doğal sonucu olarak ortaya çıkmıştır.
2. Seri üretim, bol hammadde gereksinimini de beraberinde getirmiştir.
3. Üretilen sanayi malları için de Pazar gereksinimi, sömürge yarışını hızlandırmıştır.
4. İlk sömürgeci devletler: İngiltere, Fransa, Hollanda ve Belçika’dır.
5. Almanya ve İtalya; siyasi birliklerini geç tamamladıkları için sömürgecilik eylemlerinde geç kalmışlardır.