Rusların Orta Asya’yı İstilası
20.yüzyılın başlarından itibaren Çarlık yönetimin baskılarına maruz kalan Türkler ve diğer uluslar 1905 yılında Rusya’ya karşı ayaklandılar. Özellikle Yusuf Akçura ve İsmail Gaspıralı önderliğinde 1905 yılında ‘Rusya Müslümanları I.Kongresi’ düzenlendi. Çalışmalar sonucunda Rus Meclisi Duma’ya temsilciler gönderildi. Bu temsilciler arasında yaptığı çalışmalarla ün kazanan Ufa Müslümanlarının temsilcisi olarak gönderilen A.Zeki Velidi Togan’ yer aldı. Ancak siyasi ve kültürel hakları verilmeyen Türkler 1916 senesinde Türkistan’da ‘Milli İstiklal Ayaklanması’nı başlattılar. Bu gelişmelerden rahatsız olan Rusya harekete geçerek 1920 yılından itibaren Türk devletleri üzerindeki baskıyı artırdı. Bağımsız olan Türk devletlerine teker teker son veren Ruslar bölgede asimilasyon politikasını hayata geçirmeye başladı. Bunun içinde;
- Bölgedeki Türkler Hristiyanlaştırılmaya çalışıldı.
- Bölgede Rus okulları açıldı. Ancak Türkler bu okullara rağbet etmedi.
- Rus harita ve kitaplarında Türkistan ismi silindi ve kullanılması yasaklandı.
- Türkler arasında birlik ve beraberliğin bozulması amacıyla farklı lehçelerin kullanılmasını yaygınlaştırdı. Türkler arasında boy (asabiyet) duygusunu ortaya çıkarıldı.
- Tarih kitaplarında Türklerin milli ruhunu konu alan eserlere yer verilmedi.
- Cami ve mescitler çeşitli bahanelerle yıkıldı. Buraların mal ve mülkleri devleştirildi.
- Din adamı yetiştiren medreseler kapatıldı. Din adamları sürgün edildi.
- Yüz binlerce Türk işçi sıfatıyla Rusya’nın uzak bölgelerine gönderildi.
Rus Kiril harfleriyle karışık Latin harf sistemine geçerek Türklerin öz dillerini unutmasını sağladılar