Sosyal bilgiler öğretmenlerin işine yarayabilecek 8.sınıf İnkilap tarihi ve Atatürkçülük 2.ünite Geldikleri gibi giderler konusu ders notu özeti.Gereksiz ayrıntılara girilmemiş kazanımlara uygun olarak.Konunun ana fikri verilmeye çalışılmıştır.
GELDİKELERİ GİBİ GİDERLER
Ateşkes antlaşması:Barış anlaşması imzalanmadan önce sıcak çatışmayı durduran anlaşmaya denir.Burada alınan kararlar barış anlaşmasına kadar devam eder.
Barış Antlaşması:Kalıcı barışı sağlamak için hazırlanır ve alınan kararlar süreklidir.
Kuvayi Milliye:Halkın işgallere karşı küçük yerel silahlı örgüt kurması.
Azınlık:Bir ülkedeki devleti kuran aslı unsura göre sayıca az olan unsur.Örnek olarak Almanya’da yaşayan Türkler Almanya da azınlıktır.
MONDROS ATEŞKES ANTLAŞMASI
1.Mondros ateşkes Antlaşması İtilaf devletleri ile Osmanlı arasında olmuştur.
2.Almanya’nın, Avusturya Macaristan’ın savaşta yenilmesi ve Bulgaristan’ın da teslim olmasından dolayı Zor durumda kalan Osmanlı Devleti Ateşkes antlaşması imzalamak zorunda kalmıştır
3. Bu antlaşmanın maddeleri son derece ağır koşullar içermektedir.Bazı önemli maddeler.
– 1.Çanakkale ve İstanbul boğazları herkeze açılacak bu boğazlardaki Osmanlı askerleri yerine İtilaf Devletleri Askerleri yer alacak.
Açıklama:Çanakkale savaşı ile ele geçiremedikleri yerleri bu strateji öneme sahip olan boğazları ateşkes antlaşması ile işgal ettiler.
-5.Sınır güvenliği ve iç güvenliği sağlamak için kullanan askeri güçler terhis edilecek.
Açıklama:Böylece ilerde Osmanlıya işgal edeceklerinde bir engelle karşılaşmayacaklardı.
-7.İtilaf devletleri güvenliklerini tehdit edebilecek yada ayaklanma çıkan yerleri işgal edebilecek.
Açıklama:Antlaşmanın en tehlikeli maddesi.Bu maddeyi dayanak göstererek ayaklanma çıkıp yada tehlike arz edip etmemesine bakılmaksızın ülkenin her yeri işgal edilmeye başlanmıştır.İstedikleri yerleri istedikleri gibi işgal etmeye başlamışlardı.
-8.Demiryolları ve ticaret gemileri İtilaf devletlerine teslim edilecek.
Açıklama:Bu madde Osmanlı’nın ekonomik gücü elinden alınmış olup Anadolu’yu sömürmek alt yapı oluşturulmuştur
-12.Hükümet haberleşmeleri dışında teslis telgrafların denetimi itilaf devletlerine devir edilecek.
Açıklama:Bu madde ile halkın bir biri ile haberleşmelerini birlik oluşturmalarını örgütlenip işgallere karşı gelmelerini engellemişlerdir.
-24.Altı ilde Erzurum, van, Elazığ,Diyarbakır vb illerde karışıklık çıkması halinde bu bölgeler işgal edilecek.
Açıklama:Bu maddeyi 7. Madde kapsamasına rağmen böğle ayrı bir madde koymalarının nedeni burada bir ermeni devleti kurmayı planlamış omlarıdır.
Mustafa Kemal ve Halkın tutumu
Mustafa Kemal bu ateşkes antlaşmasını bir yüz karası olarak görmüş ve Antlaşmayı kabul edilemez olarak görmüştür.antlaşma imzalanmasından sonra Atatürk İstanbul’a gelmiş ve itilaf devletlerin gemilerini İstanbul boğazında görünce dediği ilk kelime geldikleri gibi giderler sözcüğü olmuştur.Bu sözünde anlayacağımız gibi Atatürk Düşmanı yurttan atmayı kafaya koymuş ve vatan için seve seve canını vereceğini görmekteyiz.Bu uğurda elinden gelenide yapmıştır.6. İstanbul’da siyasi mücadeleler vermiş Vatanın kurtulması için girişimlerde bulunmuştu.Fakat İşgal altında olan İstanbul’da bir şey yapamayacağını anlayınca.Milli hareketi başlatmak için Anadolu’ya Samsuna Çıkmış ve kurtuluş savaşını başlatmıştır
Halk ilk etapta antlaşmanın vahi tehlikeli durumunu anlayamamış fakat ülke işgale uğramaya başlaması ile birlikte Cemiyetler ve Askeri birlikler kurarak işgale karşı çıkmış ve büyük bir mücadele içine girmiştir.İstanbul’da mitingler düzenlemiş.Dış dünyaya telgraflar çekmiş işgalin haksızlığı anlatmaya çalışmış.Küçük yerel askeri birlik kuvaye milliye kurmuştur Bu birlikler gönüllü halktan oluşmuştur.İlk etapta düşmanı yıpratmış ilerleyişi yavaşlatmıştır fakat Yurttan atabilecek güce sahip değildiler.
CEMİYETLER
Ülke zor duruma düşmesi ile birlikte bir takım cemiyetler kurulmuş yada daha önceden kurulmuş olan cemiyetler faaliyetlerine hız vermiştir.
-Bu cemiyetleri
|
YARARLI CEMİYETLER |
ZARARLI CEMİYETLER |
|
|
1.Anadolu Kadınları Müdefa-i Vatan cemiyeti |
TÜRKLERİN KURDUĞU |
AZINLIKLARIN KURDUĞU |
|
1.Kürt Tali |
1.Mavri Mira Cemiyeti |
|
Bu cemiyetlerin amacı bulunduğu bölgelerde düşmanlara karşı mücadele vermekti.Gazeteler çıkarıyor mitingler düzenliyor silahlı mücadeleler veriyorlardı.Fakat bu cemiyetler düşmanı yurttan atabilecek güce sahip değillerdi.
-Vatanın kurtulabilmesi için birlik içinde hareket etmekle mümkündü.Atatürk bu amaç için uğraşmış bütün cemiyetleri bir çatı altında toplamış ve halkı örgütleyip tek bir güç haline getirmiş düşmanı yurttan atmıştır.
Az biraz emek harcayıp bu özet hazırlayan vatandaş Sosyal Bilgiler Öğretmeni Veli KUZU
sosyal bilgiler