8.Sınıf Bir Kahraman Doğuyor Ünite Özeti

8.Sınıf Bir Kahraman Doğuyor Ünite Özeti

1.KONU:19.YÜZYILIN SONLARINDA OSMANLI DEVLETİ

*Selanik, dönemin önemli liman ve ticaret şehirleri (Manastır, Üsküp, Belgrat, İstanbul vb.) ile bağlantısı olan- Rumeli’de yer alan – Rum, Sırp Bulgar, Ermeni, Yahudi gibi milletlerin bir arada yaşadığı bir şehirdi. 8.Sınıf Bir Kahraman Doğuyor Ünite Özeti

*19.yyla kadar devam eden huzur ve istikrar ortamı Fransız İhtilali’nin ortaya çıkardığı milliyetçilik akımının etkisiyle çatışma ortamına sürüklenmiştir.

*Bu çatışma ortamından ve devleti parçalanmaktan kurtarmak amacıyla Osmanlı aydınları bazı çareler aramış bunun sonucunda yeni düşünce akımları ortaya çıkmıştır. Bunlar;

–Osmanlıcılık: Bu fikir akımına göre Osmanlı Devleti içindeki tüm milletler bir ‘’Osmanlılık’’ duygusu ile Osmanlı milleti haline getirilmelidir. Böylece devlet içindeki değişik milletlerin ayaklanmaları önlenmiş olacaktır. Namık Kemal ve Ziya Paşa önemli savunucularıdır.

-İslamcılık: Bu akıma göre, devletin parçalanmasını engellemek için müslüman milletler Osmanlı halifesinin liderliğinde tek bir çatı altında birleşmelidir. Mehmet Akif ve II. Abdülhamit önemli savunucularıdır.

-Türkçülük: Osmanlı Devleti içinde yaşayan Türkleri milli bir duygu ile bilinçlendirmeyi amaçlamıştır. Balkan Savaşlarından sonra Osmanlıcılık akımının zayıflaması ile Osmanlı yönetimine hâkim olan düşünce akımıdır. Türkçülük fikir akımı Milli Mücadele’nin başarıya ulaşmasında ve Cumhuriyetin örgütlenmesinde önemli rol oynamıştır. Ziya Gökalp önemli savunucusudur.

-Batıcılık: Osmanlı Devleti’nin kurtuluşunun tek yolunun batıya ayak uydurmaktan geçtiğini savunan fikir akımıdır. Tevfik Fikret önemli savunucularıdır.

**Bu fikir akımlarının hiçbiri Osmanlı Devleti’nin parçalanmasını engelleyememiştir.

Mustafa Kemal Atatürk’ün Doğumu, Ailesi ve Çocukluğu

(M.Kemal’in çocukluk yıları hakkında)

*M.Kemal 1881 yılında Selanik’in Koca Kasım Mahallesi Islahane Caddesi’ndeki evinde dünyaya geldi.

*Annesi Zübeyde Hanım Konya’dan Rumeli’ye göç eden bir ailenin kızıdır. Babası Ali Rıza Efendi Aydın’nın Söke tarafından gelmiş, mesleği gümrük memurluğu olan iyi eğitimli biri idi. Mustafa’nın eğitimiyle anne ve babası yakından ilgilenmiştir.

* Zübeyde Hanım ve Ali Rıza Efendi’nin evliliklerinden altı çocuk dünyaya gelmiş Mustafa ve Makbule dışında Fatma, Ahmet, Ömer ve Naciye küçük yaşlarda ölmüşlerdir.

*Atatürk sevgi, saygı ve dayanışma duygularının hâkim olduğu bir aile ortamında yetiştiğinden aile hayatına büyük önem vermiştir.

8.Sınıf Bir Kahraman Doğuyor Ünite Özeti

2.KONU: MUSTAFA KEMAL ATATÜRK’ÜN ÖĞRENİM HAYATI

*Mahalle Mektebi: Mustafa, önce annesinin isteğiyle mahalle mektebine gitti.

*Şemsi Efendi İlkokulu: Mahalle mektebinde modern eğitim uygulanma­dığından Şemsi Efendi İlkokuluna başladı. Şemsi Efendi İlkokuluna devam ederken baba­sını kaybetti. Bunun üzerine kısa bir süre öğrenimine ara vermek zorunda kaldı.

*Babasının ölümüyle aile zor durumda kaldı. Zübeyde Hanım, oğlu Mustafa ve kızı Makbule ile birlikte Selanik yakınlarında çiftlik işleten kardeşinin yanına gitti.

*Selanik Mülkiye Rüştiyesi: Mustafa’nın öğrenim görmemesi annesini çok üzüyordu. Bu nedenle Zübeyde Hanım oğlunu öğreni­mine devam etmesi için tekrar Selanik’e gönderdi. Mustafa, Selanik’te Mülkiye Rüştiyesine (sivil ortaokul) yazıldı (1892).

*Selanik Askeri Rüştiyesi: Mustafa Kemal’in arzusu asker olmaktı. Askerî okul sınavına girdi ve başarılı oldu. Selanik Askerî Rüştiyesine (Selanik Askerî Ortaokulu) kaydoldu.

*Mustafa bu okulda, zekâsı ve üstün yetenek­leriyle öğretmenlerinin sevgisini kazandı.

*Doğduğunda kendisine “Mustafa” adı verilmişti. “Kemal” adını ise bu okuldaki matematik öğretmenin­den almıştır.

*Manastır Askerî İdadisi: Mustafa Kemal, Selanik Askerî Rüştiyesini bi­tirince Manastır Askerî İdadisine yazıldı (1895).

*Manastır kenti ve girdiği bu okul Mustafa Ke­mal’in ülke sorunları, vatan ve millet sevgisi, milliyetçi­lik, bağımsızlık, özgürlük gibi düşüncelerinin gelişme­sinde önemli rol oynamıştır

*Harp Okulu: Mustafa Kemal, Ma­nastır Askerî İdadisini bitirdik ten sonra İstanbul’a gelerek Harp Okulunun piyade sınıfına girdi (1899). Teğmen rütbesiyle mezun olduğu bu okulda el yazısıyla gazete çıkarmıştır.

*Harp Akademisi: Harp Okulundan sonra öğre­nimine İstanbul Harp Akade­misi, kurmay sınıfında devam etti. (1902). Derslerinin yanı sıra, ülkenin içinde bulunduğu siyası durum ve sorunları ile yakından ilgilendi.

*Mustafa Kemal, Harp Akademisini kurmay yüzbaşı olarak bitirdi (11 Ocak 1905). Böylece orduda görev almaya hazır bir kurmay subay oldu.

3.KONU: MUSTAFA KEMAL ATATÜRK’ÜN ASKERLİK HAYATI

*Şam’a atanması(1905): İlk görev yeri olarak  Şam’a 5. Ordu emrindeki 30. Süvari Alayına atandı.. Burada subaylara askeri bilgiler verecek ve bölgedeki asayişi sağlayacaktı.

*Suriye’de bulunduğu sırada yakın arkadaş­larıyla Vatan ve Hürriyet Derneğini kurdu (Ekim 1906). Bu derneğin bir şubesini Selanik’te açtı.

*1907’de kolağası olarak Şam 5. Ordu Komu­tanlığında, oradan da aynı yıl içerisinde Selanik 3. Ordu Komutanlığında görevlendirildi.

*31 Mart Olayı (1909): İstanbul’da meşrutiyet karşıtlarının çıkardığı 31 Mart Ayaklanmasını bastırmak ve düzeni sağlamak amacıyla hazırlanan Hareket Ordusu’nda kurmay yüzbaşı olarak Mahmut Şevket Paşa ile birlikte görev yaptı.

*Trablusgarp Savaşı (1911): İtalya 1911’de sömürge ihtiyacını karşılamak için Trablusgarp’a (Libya) saldırdı.

Osmanlı Devleti, Trablusgarp’a karadan ve denizden yardım gönderemedi.

*Bunu üzerine kaçak yollarla Mısır üzerinden Trablusgarp’a Mustafa Kemal, Enver Paşa ve Fethi Okyar gibi gönüllü subaylar gizlice bölgeye gönderildi.

*Bingazi, Derne ve Tobruk’ta İtalyanlara karşı başarılı savunma savaşları yapıldı. Mustafa Kemal ilk askeri başarısını burada kazanmıştır. Bu başarılarından dolayı Mustafa Kemal binba­şılığa terfi ettirildi.

NOT: Osmanlı Devleti, deniz gücü olmadığı için donanma ile Mısır İngiliz işgalinde olduğu karayolu ile Trablusgarp’a asker gönderememiştir.

*Balkan Savaşlarının başlamasıyla Trablusgarp’tan ayrılmak zorunda kaldı. 1912 yılında İtalyanlarla Uşi Antlaşması yapıldı. Bu analaşmaya göre:

-K.Afrikadaki son toprak parçası Trablusgarp ve Bingazi İtalyanlara verildi.

-Oniki ada geçici olarak İtalyanlara bırakıldı.

NOT: Trablusgarp’ın Uşi Antlaşması’yla İtalyanlara bırakılması sonucunda Kuzey Afrika’daki son toprağımız da elimizden çıkmıştır.

*Sofya Askeri Ataşeliğine Atanması: Mustafa Kemal 1913 yılında Sofya Askeri Ataşeliği’ne atandı. Mart 1914’te yarbaylığa yükseldi.

Birinci Dünya Savaşı ve Mustafa Kemal

*Çanakkale Savaşı (1915): Mustafa Kemal’in askeri yönden tanınmasını sağlayan, I. Dünya Savaşı’nda Çanakkale Cephesin­deki savaşlar olmuştur.

*Mustafa Kemal Çanakkale Cephesi’nde üstün bir askerlik yeteneği sergileyerek önemli savunmalar yaptı. Mustafa Kemal ve emrindeki tümen, Anafartalar,Conkbayır’ı ve Arıburnu’nda düşmanı ağır bir yenilgiye uğ­rattı. Çanakkale’deki başarılarından dolayı 1915 yılında yarbay olan rütbesi albaylığa terfi etmiştir.

*Kafkasya(Doğu)Cephesi((1916): 16. Kolordu Komutanlığı

*M.Kemal Çanakkale’deki başarılarının ardından Ruslara karşı mücadele verilen Kafkasya cephesinde 16.Kolordu komutanı olarak görevini sürdürdü. Burada Ruslar karşısında dağınık halde olan birlikleri bir araya getirerek Rusların elinden Muş ve Bitlisi geri almayı başardı.

*Suriye Cephesi(1917): 7. ordu komutanlığına atandı. Alman komutan ile düştüğü anlaşmazlık sebebiyle istifa etmiş İstanbul’a dönmüştür. 1918 yılında 7.ordunun da bağlı olduğu Yıldırım Orduları Grubuna komutan olarak atanmış, burada Arap ve İngiliz kuvvetlerini durdurmayı başarmıştır.

NOT: Mustafa Kemal’in I.Dünya Savaşı’nda mücadele ettiği son cephe Suriye Cephesidir.

NOT: Mustafa Kemal’in Trablusgarp’ta yerli halkı İtalyanlara karşı örgütlemesi onu Teşkilatçı ve Lider bir kişiliğe sahip olduğunun göstergesidir.

NOT: Mustafa Kemal’in Çanakkale Savaşları sırasında düşmanın hangi bölgeden çıkarma yapacağını tahmin etmesi ve tedbir alması ve düşmanın da o bölgeden çıkarma yapması İleri Görüşlü olduğunu gösterir.

NOT: Mustafa Kemal’in Anafartalar Savaşı sırasında göğsüne bir şarapnel parçası isabet ettiği halde hiçbir şey olmamış gibi savaşa devam etmesi onun Cesaretli olduğunu gösterir.

NOT: Mustafa Kemal’in Milli Mücadele sırasında işgallere karşı Türk halkını örgütlemesi ve yapılan mücadeleler sonunda ülkeyi düşmandan temizlemesi Onun Birleştirici Ve Bütünleştirici Bir Kişiliğe sahip olduğunu ve Bağımsızlığa verdiği önemi göstermektedir.

8.Sınıf Bir Kahraman Doğuyor Ünite Özeti

4.KONU: MUSTAFA KEMAL’İN ŞEHİRLERİ

1-SELANİK

* M.Kemal Selanik siyasi, ekonomik ve kültürel açıdan çevre ül­kelerden çok fazla etkilenen bir bölge idi.

* M.Kemal, bu şehirde farklı kültürleri, farklı yaşam tarzlarını tanımıştır. Avrupa’da meydana gelen yeni fikirleri yakından takip etmiştir.

* Bü­yük devletlerin yayılma ve nüfuz alanlarının en çok etkilediği Selanik şehri aynı zamanda Balkan milletlerinin Osmanlı’ya karşı ayak­lanmalarına da merkezlik yapmıştır.

*M.Kemal 1907 askeri görevle geldiği Selanik’te burada faaliyet halinde bulunana İttihat ve Terakki Cemiyetine katıldı. İttihat ve Terakki Cemiyetinin çalışmaları sonucunda II. Meşrutiyet ilan edildi.(1908)

*Bir müddet sonra M.Kemal ordunun siyasetten ayrılması gerektiğini düşündüğünden ve İttihat ve Terakki ile olan fikir uyuşmazlıkları sebebiyle cemiyetten ayrıldı.

NOT: Mustafa Kemal’in değişim, gelişim ve yeni fikirlere açık bir kişiliğe sahip olmasında Selanik şehrinin katkısı büyüktür.

2-MANASTIR

* Bugün Bitola adıyla bilinen Manastır Mustafa Kemal’in fikir hayatının oluşma­sında büyük etkiye sahiptir.

* Mustafa Kemal Askeri idadide öğrenim görmek üzere geldiği Manastır’da vatan ve hürriyet şairi Namık Kemal, Türkçülüğü savunan Mehmet Emin Yurdakul ile tanıştı.

*M.Kemal’in tarih bilincinin gelişmesinde öğretmeni Mehmet Tevfik Bey’in rolü büyüktür.

*Burada bazı Fransız düşünürlerinin eserleriyle tanıştı.

*Namık Kemal, Ziya Gökalp, Mehmet Emin Yurdakul ve bazı Fransız düşünür ve edebiyatçıların eserlerini okuması, milli düşünce yapısı şekillenmeye başlamıştır.

*Okuduğu yabancı yazarların eserleriyle; yönetim, siyaset vb. alanlarda düşünce yapısını geliştirmiştir.

NOT: Mustafa Kemal’in Manastır’daki yaşantısı, onun milliyetçi bir kişiliğe sahip olmasında etkili olmuştur.

3-İSTANBUL

*İlk kez eğitim amaçlı geldiği İstanbul’da siyasi fikirleri ve düşünceleri olgunlaşmıştır.

*Kaldığı yerlerdeki (Beyoğlu, Galata) sosyal ve kültürel hayat, farklı yaşam tarzlarını daha iyi tanımasını sağlamıştır.

*Arkadaşlarıyla gerek okulda, gerekse evinde yaptığı toplantılarda, ülkenin geleceği adına önemli fikir alışverişi, konuşmalar ve tartışmalar düzenlemiş, gazete ve dergi çıkarmıştır.

4-SOFYA

*Mustafa Kemal, 27 Ekim 1913’te Sofya As­keri Ataşeliği’ne atanmıştır. Bir yıldan fazla süren bu görevi sırasında Atatürk, Balkan­ların ekonomik, politik ve sosyal ortamında bütün azınlıkları, dış güçleri, bunların emellerini ve çeşitli dinleri tanımış;  bu büyük karışıklık ortamında kendini yetiştirmiştir.

NOT: Ataşe: Askeri konularda uzman elçilik görevlisidir.

NOT: Mustafa Kemal’in Sofya’da batılı diplomatlarla görüşmesi ve Türklerin sorunlarıyla ilgilenmesi Dış Politika Tecrübesi kazanmasında etkili olmuştur.