Geçmişten Günümüze Yerleşme
7. Sınıf Sosyal Bilgiler Geçmişten Günümüze Yerleşme Tarih öncesi dönemlerde insanlar, üretim yapmayı bilmiyorlardı, tüketici yaşam tarzı vardı. Avcılık ve toplayıcılık yaparak hayatta kalıyorlardı. Av hayvanları ve yemişler tükenince başka yerlere göçüyorlardı, yani göçebe yaşam tarzı vardı. 7. Sınıf Sosyal Bilgiler Geçmişten Günümüze Yerleşme
İlk yerleşim yerleri; mağaralar ve ağaç kovuklarıydı.
* Mağara yerleşimlerini seçerken hangi faktörlere dikkat etmişlerdir?
tatlı su kaynaklarına yakın olmaya, iklimin uygun (ılıman) olmasına, av hayvanları ve yemişlerin-meyvelerin bol olduğu ormana yakın olmaya İnsanlar, MÖ 7000’lerde tarım yapmayı ve hayvanları evcilleştirmeyi öğrendiler. Yani üretici yaşam tarzını başladı. Tarım arazilerinin yanına ev kuran insanlar, köy yerleşimlerini kurdular. Yani yerleşik yaşam tarzına geçmeye başladılar.
* İnsanlar köy yerleşimlerini kurarken hangi faktörlere dikkat etmişlerdir?
Toprağın verimli, arazinin düzlük, iklimin ılıman, su kaynaklarının yeterli, otlakların bol olduğu yerleri tercih etmişlerdir.
Konya’daki Çatalhöyük yerleşimi, Çarşamba suyunun suladığı verimli toprakların yanında kuruldu. Ayrıca bölgede kerpiç ev yapımı için gerekli su, toprak, saman(ot) bulunması da etkilidir.
Evlerin girişi damdandı bunun nedeni vahşi hayvanlardan korunmaktı. Tarımdan elde edilen ürünlerin ihtiyaçtan fazla olması, insanları gerekli diğer ürünler ile takas edebilmesine imkân verdi. Pazar kurulan yerlerde, başka sosyal alanlarda(tapınak, okul, tiyatro…) yapıldı. Şehir yerleşmeleri ortaya çıktı. 7. Sınıf Sosyal Bilgiler Geçmişten Günümüze Yerleşme
* Kent yerleşimleri kurulurken insanlar hangi faktörleri dikkate almışlardır?
Ulaşımın kolay olmasına –limanı olmasına, ticaret yolları üzerinde olmasına Kurdukları şehirleri, saldırılardan korumak için surlarla çevirdiler. Şehirleri yönetmek için devlet teşkilatını kurdular. Truva kent yerleşmesi (Çanakkale’de), deniz kenarında kurulduğundan ticaret ve balıkçılık, çevresindeki bakır-altın yatakları sayesinde madencilik-maden işlemeciliği, bölgede bulunan verimli topraklar, akarsular ile tarımda önemli bir geçim kaynağı olarak ortaya çıkmıştır. Sanayi inkılabı ile birlikte şehirlere çok sayıda fabrika açıldı. İşgücü ihtiyacı nedeniyle köylerden şehirlere göçler yaşandı. Şehir nüfusu çok fazla artmış, kentler kale surlarının dışında da büyümeye başlamıştır. Artan konut ihtiyacı, gecekondu mahallelerinin, çok katlı binaların ortaya çıkışına neden olmuştur. 7. Sınıf Sosyal Bilgiler Geçmişten Günümüze Yerleşme
* Sanayi inkılabı sonrasında hangi özellikteki şehirler ön plana çıkmıştır?
Hammadde kaynaklarına yakın-sahip, üretilen ürünlerin pazarlanması açısından ulaşımın geliştiği – ticaret yolları üzerinde olan kentler Tarihteki insanların ilk medeniyet kurduğu coğrafyalardan biri Mısır’dır. Görüntüdeki sarı renkler gece Mısır’da yanan ışıkları göstermektedir. Sarı ışıklar buralarda yerleşim yeri olduğunun kanıtıdır. Topraklarının büyük bölümü çöl olan, yağış bakımından çok kurak olan Mısır günümüzde 100 milyon nüfusa sahiptir. 7. Sınıf Sosyal Bilgiler Geçmişten Günümüze Yerleşme
* Çöllerin büyük alan kaplaması ve kurak iklime rağmen hangi unsur bölgeyi çok önemli bir yerleşim yapmıştır?
Dünyanın en uzun nehri Nil’in Mısır toprakları boyunca akması, tarımın gelişmesini sağlamıştır
İklim ve yer şekilleri açısından yerleşime çok da uygun olmayan Mekke kenti neden tarih boyunca ve günümüzde çok önemli bir kent olmuştur. Neden?
Kentin İslam dini açısından kutsal mekanlara sahip olması, her yıl milyonlarca Müslümanın ziyaret etmesine, bundan dolayı turizm ve ticarette gelişmesine yol açtığından…Günümüzde yerleşmeyi etkileyen faktörlere eski tarihlere göre başka etkenlerde eklenmiştir. 7. Sınıf Sosyal Bilgiler Geçmişten Günümüze Yerleşme
Ankara, 1900’lerin başında 30 bin nüfuslu bir kent iken, günümüzde 5,5 milyon nüfusu ülkemizin en kalabalık 2. Kentidir. Neden?
Ankara’nın 1923’ten itibaren yeni Türk devletinin başkenti olması, kentin büyümesindeki en önemli etkendir. Yüzyıllar önce küçük bir balıkçı kasabası olarak kurulan Tokyo, günümüzde 35 m. nüfusa sahip önemli bir kent yerleşmesidir. 7. Sınıf Sosyal Bilgiler Geçmişten Günümüze Yerleşme
7. Sınıf Sosyal Bilgiler Geçmişten Günümüze Yerleşme
* Tokyo’nun hangi özelliği insanların buraya yerleşmesinde etkili olduğu söylenebilir?
Kentin sanayi, ticaret, ulaşım, bankacılık gibi alanlarda gelişmesi, 1868’den itibaren Japonya’nın başkenti yapılması
Zonguldak, tarıma elverişli olmayan arazi yapısına sahip olmasına karşın, sık nüfuslanmıştır. Neden?
Kentin zengin taşkömürü yataklarına sahip olması madenciliğin, çıkarılan taşkömürünün demir-çelik üretiminde kullanılması ile sanayinin, limanı bulunması ticaretin gelişmesine imkân vermiştir. Ust Nera, Rusya’da iklimin en soğuk olduğu kentlerden biridir. Sıcaklık -60o -70o dereceye kadar düşmektedir. Buna rağmen 10 bin nüfusa sahiptir.
* Kentin bu kadar soğuğa karşın 10 bin nüfuslanmasının nedeni nedir?
Kentin zengin doğalgaz ve maden kaynaklarına sahip olması, madencilik ile kentin büyümesine imkan sağlamıştır.
* İstanbul kentinin sık nüfuslanmasının nedenleri (doğal – beşeri) nelerdir?
ulaşımın – ticaretin – sanayinin – turizmin –eğitimin – sağlığın – bankacılığın gelişmiş olması, tarihi ve doğal varlıklara sahip olması, coğrafi açıdan çok önemli bir konumda olması,
Ilıman iklime, düzlük arazi yapısına sahip olması, 7. Sınıf Sosyal Bilgiler Geçmişten Günümüze Yerleşme
● Ormanların sık olduğu yerlerde nüfus fazladır.(….)
● Yer şekillerinin engebeli olduğu yerlerde nüfus azdır.(….)
● Birçok üniversitenin bulunduğu Eskişehir, sık nüfuslanmıştır.(….)