| 1961 Anayasası | 1982 Anayasası | |||
| İkisi de Kurucu Meclis tarafından hazırlandı. | Sivil Kanat | Askeri Kanat | Sivil Kanat | Askeri Kanat |
| Temsilciler Meclisi | Milli Birlik Komitesi | Danışma Meclisi | Milli Güvenlik Konseyi
|
|
| Oluşturulan Kurucu Meclisten | Yeni bir anayasa ve Siyasi Partiler yasası hazırlaması istenmiştir.
|
Yalnız anayasa hazırlaması istenmiştir. | ||
| İki anayasada referanduma götürülmüştür.
|
Sadece anayasa oylanmış ve %61,5 kabul edilmiştir. | Anayasanın kabulü ile Cumhurbaşkanlığı seçimi birleştirilmiş ve %91,3 kabul edilmiştir. | ||
| Referandumda hayır çıkarsa | Yeni bir kurucu meclis oluşturulması kararlaştırılmıştır.
|
Böyle bir ihtimale yönelik düzenleme yapılmamıştır. | ||
| Hazırlayan Komisyon Başkanları | Sıddık Sami Onar | Orhan Aldıkaçtı | ||
| Yapımında Siyasi partilerin rolü | CHP ve Cumhuriyetçi Köylü Millet Partisi var. DP kapatıldığı için yok
|
Bütün partiler kapatıldığı için hiçbir partinin rolü yok | ||
| Başlangıç Bölümü | İlk defa 61 anayasasında oluşmuştur. | 82 Anayasasında da başlangıç bölümü vardır.
|
||
| Yasama Organı | Çift Meclislidir. TBMM Millet Meclisi ve Cumhuriyet Senatosu’ndan oluşur.
|
Tek meclislidir. TBMM | ||
| Milletvekili olmayan bakan atanabilmesi | İlk kez dışarıdan bakan atanabileceği düzenlenmiştir.
|
Bu özellik korunmuştur. | ||
| Cumhurbaşkanının seçilme şartları ve şekli | Cumhurbaşkanlarının meclis içinden ve meclis tarafından 7 yıllığına bir sefer seçilmesi kararlaştırılmıştır.40 yaş ve yüksek öğretim mezuniyeti(ilk kez) CB siyasi parti bağı koparılmıştır. |
Cumhurbaşkanlarının meclis içinden veya dışından ve meclis tarafından 7 yıllığına bir sefer seçilmesi kararlaştırılmıştır. CB siyasi parti bağı koparılmıştır. 40 yaş ve yüksek öğretim mezuniyeti2007’de Halk tarafından 5 yıllığına ve 2 sefer (5+5) seçilebilme kuralı getirilmiştir.
|
||
| Yeni oluşturulan Kurumlar | Anayasa Mahkemesi MGK(Milli Güvenlik Kurumu) Devlet Planlama Teşkilatı Yüksek Hakimler Kurulu |
Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulu(HSYK) YÖK(Yüksek Öğrenim Kurulu) Devlet Denetleme Kurumu Cumhurbaşkanlığı Genel Sekreterliği |
||
| Ortaya çıkan normlar | KHK(Kanun Hükmünde Kararname) (olağan) 1971 düzenlemesi ile | Olağan üstü KHK Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi |
||
| Tanımlama | Özgürlükleri en geniş tanımlayan anayasadır.
|
Otoriteyi en geniş tanımlayan anayasadır. | ||
| Siyasi Parti Grupları | En az 10 milletvekilinden oluşur
. |
En az 20 milletvekilinden oluşur. | ||
| Öne çıkarılan husus | Bireye önem vermesi
|
Devletin öne çıkarılması | ||
| Çoğulcu- Çoğunlukçu | Çoğulcu bir anayasadır.
|
Çoğunlukçu bir anayasa olarak hazırlanmıştır. | ||
| İnsan haklarına | İnsan haklarına dayalı devlet
|
İnsan haklarına saygılı devlet | ||
| Şartlar oluştuğunda Cumhurbaşkanının meclis seçimlerini yenileme yetkisi | YOKTUR. | VARDIR.(Genel seçimlerden sonra 45 gün içinde Hükümet kurulamazsa CB isterse Genel Seçimleri yenileyebilir.)
|
||
Kaynak:egitimhane:marmara