ABD’nin savaşa girmesi savaşın bitişini hızlandırdı.ABD Başkanı Woodrow Wilson savaşın bir an önce bitmesini sağlamak için 14 maddelik bir bildiri yayımladı.İngiltere ve Fransa ABD’nin savaşa devam etmesini sağlamak için bu maddeleri kabul ettiklerini söylediler.Bu maddeler şunlardı:

1. Devletler arasında açık diplomasi yürütülecek ve gizli antlaşmalar yapılmayacak

2. Kara suları dışında uluslar arası sular serbest dolaşıma açık olacak

3. Uluslar arası ekonomik engeller kaldırılacak

4. Silahlanma yarışına son verilecek ve devletler bu konuda birbirlerine garanti verecek

5. Sömürge yönetimleri bölge halkının da istekleri dinlenerek çözümlenecek

6. Rusya topraklarında işgal edilmiş olan bütün yerler boşaltılacak ve Rusya’nın kendisini geliştirebilmesi için her türlü imkan sağlanacak

7. Belçika toprakları boşaltılacak ve bağımsız Belçika devleti yeniden kurulacak

8. Alsas-Loren bölgesi ve savaş sırasında işgal edilen diğer Fransız toprakları Fransa’ya iade edilecek

9. İtalya’nın sınırları milliyet prensibine göre yeniden düzenlenecek

10. Avusturya-Macaristan İmparatorluğunda yaşayan halklara kendilerini geliştirme imkanları verilecek

11. Romanya,Sırbistan ve Karadağ’ın toprakları boşaltılacak ve Sırbistan’a Adriyatik sahilinde liman verilecek.Balkan devletleri arasındaki ilişkiler milliyet prensibine göre belirlenecek

12. Osmanlı Devletinin Türk olan bölgelerinin egemenliği tanınacak Türk olmayan bölgelere de kendi kendini yönetme hakkı tanınacak.Boğazlar bütün milletlerin gemilerine açık olacak.Bu durum milletler arası garanti altında olacak

13. Bağımsız bir Polonya devleti kurulacak

14. Bütün devletler toprak bütünlüklerini ve siyasi bağımsızlıklarını karşılıklı garanti altına almak için bir Milletler Cemiyeti(Cemiyet-i Akvam) kurulacak

Wilson İlkelerinin Önemi:

· Osmanlı toprakları milliyet prensibine göre parçalanmak istenmiştir.Bu durumdan cesaret alan azınlıklar cemiyetler kurarak bağımsız devlet kurmak amacıyla faaliyetlere başlamışlardır.

· İtilaf devletleri ABD’nin kendi yanlarında savaşa devam etmesini sağlamak amacıyla bu maddeleri kabul etmişlerdir.Fakat savaş sonrasında imzalanan antlaşmalarda sadece kendi çıkarlarına uygun olan maddeleri uygulayıp diğerlerini göz ardı etmişlerdir.

· Wilson ilkelerinin devletler arası eşitlik prensibine uygun olması ittifak devletlerinin savaştan çekilmesini hızlandırmıştır.

Kurtuluş savaşı sırasında daha önce işgal edilmiş olan Arap illeri Kars Ardahan Batum ve Batı Trakya’daki yönetimlerin halk oylaması ile belirlenmesi istenmiştir. Misak-ı Millide yer alan bu madde Wilson

2 thoughts on “Wilson İlkeleri ve Yorumu”
  1. ilkeler için sağolun fakat yorumları yok olsaydı daha iyi olurdu

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir