Sosyal bilgiler 6. Yeryüzünde Yaşam Bu Toprağın Medeniyetleri Konu Özeti

BU TOPRAĞIN MEDENİYETLERİ

Firgler kralları ve soylu kşlerin gömülmesi için

Anadolu’muzun yüzyıllar boyunca bir medeniyete ev sahibi yapmıştır.Tarih öncesi çağlardan günümüze kadar bir çok uygarlık Anadolu için savaşlar mücadeleler yapmıştır.
Anadolu için bu kadar mücadelelin verilme nedeni olarak
1.Anadolu’nun toprağın verimli olması, sulak olanlar sahip olması ikliminin insan yaşamasına son derece elverişli olması gibi nedenler sayıla bilinir
.
ANADOLUDA KURULAN İLK UYGARLIKLAR

HİTİLER (Anadolu’da kurulan ilk uygarlıktır)
1-İç Anadolu bölgesinde Çorum ilinde Hattuşaş denilen başkentleri vardır.
2-Ülke krallıkla yönetiliyordu .Kral ordunun dinin ve yargının başı idi.
3.Tavannanna denilen kralın eşi ülkeyi kral olmadığında yönetirdi.Geniş yetkileri vardı.Kadına değer verildiğinin göstergesidir.
4.Pankuş denilen soyluların oluşturduğu meclisleri vardı.Bu meclis Kral öldüğünde yenisi seçiyor ve kralı yargılayabilirdi.
5.Ülkenin ekonomisi yani en önemli geçim kaynakları tarımcılıktı.Hayvancılık ve madencilik gelişmişti
6-Askerliğe çok önem vermişlerdir çünkü bulundukları bölgede diğer komşu devletlerin gözü vardı.
7-Mısırlarla tarihte ilk yazılı antlaşmayı imzalamışlardır.Kadeş antlaşması
8-Krallar tanrıya hesap vermek için günlükler Anallar yazarlardı.Tanrıya yazdıkları için kesinlikle yalan yanlış uydurmaca olaylar yazmazlardı bu yüzden bu anallar tarafsız ilk tarihi metinlerdir.
9-Anadolu da sanatı geliştirdiler taşlar üzerine kabartma yapma konusunda ustalaşmışlardır.

URARTULAR

1.Doğu Anadolu Bölgesinde kurulmuşlardır.
2.Başkentleri Van gölü kenarındaki Tuşpa dır.
3.Urartular sarp dağlık kayalık bir alanda kuruldukları için şehirlerini düşmanlara karşı kaleler yaparak korumuşlardır.
4.Taş işçiliğinde ustalaşmışlardır
5-Bulundukları bölgenin yapısından dolayı insanların önemli geçim kaynakları arasında hayvancılık yer almaktadır.
6-Sulama kanlarlı günümüze kadar kalmıştır.Tarım arazilerini sulamak için barajlarda yapmışlardır.Şamran kanalları
7-Maden yatakların bol olduğu bir yerde bulunmalarından dolayı maden işlemeciliği çok gelişmiştir.

FİRİGLER
1-Sakarya nehri kenarında Polatlı da Gordion denilen başkentleri vardır.
2-Bulundukları bölgenin tarıma son derece elverişli olmasından dolayı tarıma çok önem verilmiştir.Hatta sapanını kıran çiftçinin cezası ölümdür.Tarımı korumak için sert önlemler alınmıştır
3-Fabl denilen hikayesi Frigler bulmuştur Yazıları hala okunamamıştır.Hayvancılıkta önemli geçim kaynakları arasındadır.Bir çok müzik aleti bulmuşlardır
4-En önemli tanrıları bereket tanrıçası kibeledir.
5-Ölülerini gömdükleri Tümülüs denilen mezarları vardır.Tepe şeklinde olur ölülerin yanına değerli eşyalarını da gömerlerdi.
6.Tapetes denilen halı ve kilimleri önemlidir
LİDYALILAR
1.Batı Anadolu da menderes ırmağı havzasında verimli topraklar üzerinde kurulmuştur
2.Başkentleri Manisa’daki Sard denilen şehirleridir
3.Medeniyet feodal sistem ile yönetiliyordu.Kralın yanında ülkede söz sahibi zengin bir sınıf vardı.
4.Ticarete çok önem vermişlerdir.İzmir milletten başlayıp Mezopotamya da bulunan pers imparatorluğuna kadar uzanan kral yolunu yapmışlardır.Bu yol vasıtası ile ticaretleri çok gelişmiş verimli toprağında etkisi ile kısa sürede zengin olmuşlardır
5.Tarihte ilk parayı bulmuşlardır.Böğlece takas usulu ticaretten para ile yapılan ticarete geçiş olmuş dünya ekonomisi ve ticareti hızlanmıştır.

İYONLAR
1.Deniz kenarında foça millet te kurulmuşlardır.İzmir de kurulmuş Ege bölgesinde varlık gösteriri
2.Bilim alanında çok gelişmişlerdir.Önemli bilim adamları vardır.Herodot, Pisogor, Hipokrat Tales gibi değerli bilim adamları vardır
3.Ülkeyi Tiran denilen deneğimli zeki devlet adamları yönetiyordu
4.Verimli arazi, deniz ve kara ticaretitnin gelişmiş olması iklimin uygunluğu gibi nedenlerden dolayı medeniyet kısa süre gelişmiş zenginleşmiş büyük şehirler kurmuştur.
5.Uygarlık şehir devletleri şeklinde kurulmuştur.
6.Yunan kültüründen etkilenmiştir.

MEZOPATAMYA’DA KURULAN UYGARLIKLAR
Mezopatamya genel anlamda verimli toprakların yer aldığı iklimin insan yaşamasına elverişli olduğu, yağışlı ve düzlük geniş bir alandır.Dağ taş fazla yoktur.Nehirlerin bol olduğu güzel bir coğrafi alandır

SÜMERLER
1.Kendisinden sonra kurulan bütün medeniyetleri etkilemişlerdir.Çünkü her alanda ilkleri bu uygarlığa ait
2.Yazıyı bularak bütün uygarlıkların tarihi çağlara geçmesine sebep olmuşlardır.Yazıyı bulmuşlardır
3.Site denilen şehir devletleri halinde yaşamışlardır.
4.Rahip krallar tarafında yönetiliyorlardı.bu karalarla ensi veya patesi denilirdi
5.Dönemin bilim alanında en ileride olan uygarlıklarıdır.Yıldızları gök cisimlerini araştırmışlar.Geometri ve matematik bilmin doğmasına neden oldular.
6.Ziggurat denilen çok katlı tapınakları vardır.Bu tapınakları bir çok işleri için yararlanıyorlardı.Alt katlarda çiftçilerin tarım ürünlerini depoladığı ambar, tapınak devlet yönetim merkezi ve üst katlar bilim ve uzayı inceleme merkezi olarak kullanıyorlardı
7.Zengin olmalarında dolayı sürekli saldırıya uğruyorlardı bu yüzden güçlü bir askeri sistemleri vardı.
8.Sulama kanalları barajlar ve kilden topraktan yapılmış evleri vardır.Topraklardan yapılma nedeni ise taşın fazla bulunmamasıdır.

ASURLAR
1.Yukarı Mezopotamya da kurulmuştur
2.Anadolu ile ticaret yapmışlar ve Anadoluya Sümerlerden öğrendikleri yazıyı öğretmişlerdir.Böylece Anadolu Tarihi devirlere geçmiş oldular
3.İlk kütüphanecilik sistemini Ninova denilen başkentlerinde kurmuşlardır.
4.Anadolu da ticaret kolonileri kurmuşlardır.(Ticaret şehirleri, alış verişin yapıldığı yerler)
5.Çok savaşçı zalim bir uyarlıktır.

BABİLLER
1.Babiler mezopatamayada kurulan uygarlıklardandı
2.Hamburabi denilen ünlü kralları vardır.Bu kral kendi adı ile anılan Hamburabi kanunları çıkarmıştır.Bu kanunlara kısasa kısastır.Yani çok sert kanunlardır.Örneğin birini öldürdüğünde katilde öldürülüyor.birisinin elini kestiğinde kesininde eli kesiliyor.Karşı tarafa ne yapmışsa aynısı ona da yapılıyordu.
3.Babillerde Sümerler ve Asurlar gibi ziggauratlar yapmışlardır.
4.Bu uygarlığa ait Dünyanın 7 harikasından olan babilerin asma bahçeleri vardır.Babil kuleleri de ünlüdür
Sorular
1.Anadolu medeniyetleri ile Mezopatamya medeniyetleri arasında benzer ve farklılıklarını yazınız?
2.Mezopatamya medeniyetleri Anadolu uygarlıkları hangi yönde etkilemiştir örnekler veriniz?