Orta Asya Türk Devlerinde Toplumsal Yapı Nasıldır?

TOPLUMSAL YAPI

Orta Asya da yaşayan Türk boyları genel olarak atlı göçebe yaşam tarzı sürmekteydiler. Buda onlara savaşçı ve dinamik bir özellik kazandırmıştır. Aynı zaman da atlı göçebe yaşam tarzı ekonomik yaşamlarını da etkilemiş ve bunun sonucunda genel olarak hayvancılık ve ticaretle uğraşmışlardır

Sosyal bilgiler

• Orta Asya’nın coğrafi koşulları beraberinde bazı sonuçları ortaya çıkarmıştır. Bunlar:

§ Bozkır iklimi nedeniyle hayvancılık gelişme göstermiştir.

§ Hayvancılığa bağlı olarak otlak bulma ve su arayışı sonucunda göçebe yaşam tarzı zorunlu hale gelmiştir.

§ Göçebe yaşam sonucundaki bu hareketlilik insanların dinamik bir yapıya sahip olmalarında etkili olmuştur. Buda askeri yapının güçlü tutulmasında önemli yere sahiptir.

§ Şehirleşmenin olmaması ve bulundukları coğrafyada doğal korunakların olmaması sonucunda dış saldırılara açık kalmışlardır ve savaşçı özelliklerini geliştirmişlerdir.

§ Tarım faaliyetleri azda olsa yerleşik hayata geçinceye kadar ırmak kenarlarında gerçekleştirilmiştir.

Sosyal bilgiler

• Göçebe yaşamın Türk toplumu üzerindeki etkileri:

§ Temel üretim faaliyeti hayvancılıktır ve hayvancılığa dayalı ticari faaliyetler gelişme göstermiştir.

§  Toprak devlet mülkiyetindedir ve buda köleciliğe sınıflaşmaya dayanan bir toplum yapısının oluşmasını engellemiştir. Sadece taşınabilir malzemeler ve hayvanlar özel mülkiyettir.

§ Ordu millet anlayışı ve güçlü ordu teşkilatının oluşturulmasında etkili olmuştur.

§ Hukuk tazminat esasına dayandırılarak pratikleştirilmiştir. Bu nedenle uzun süreli hapis cezaları görülmez ve idam cezası sadece devlete karşı işlenen suçlarda uygulanmıştır.

§ Sanat faaliyetleri taşınabilir malzemeden oluşmuştur.

§ Din doğa olaylarına bağlı olarak gelişme göstermiştir.

• Eski Türk devlet geleneğine göre halk sosyal sınıflara ayrılmamıştır. Ancak toplum çeşitli birimlerden oluşmaktaydı. Bunlar:

• Siyasi örgütlenmenin en üst kademesinde il = devlet bulunurdu. İl’in tek ve mutlak yöneticisi hükümdardı.
• Devlet yönetimi ve sosyal düzeni sağlayan yazısız hukuk kurallarına Töre adı verilmekteydi.

Orta Asya Türk devletlerinde Bahar Bayramı, Toy, Örüs Sara ve Yeni Yıl Bayramı (Nevruz)  gibi şenlikler düzenlenmiştir. Düzenlenen şenliklerin amacı devlet ve toplum ararındaki kaynaşmayı sağlamaktır.

Sosyal bilgiler