ERMENÝ TERCÝHÝ

[PeRi]

10 Ocak 1828 yılında Katolik ve Gregoryen Ermenilerin arasında çıkan ihtilafların hat safhaya varması sonucu, Bab-ı Ã,li (Gregoryen)İstanbul Ermeni Patrikliki'ne bir ferman göndererekİstanbul ve Ankara'daki Katolik Ermeniler'in, Osmanlı sınırlarındaki taşra bölgelere zorunlu olarak gönderilmelerini emretmiştir. Bu olay Osmanlı tarihindeki ilk zorunlu Ermeni göçü (II. Mehmed'in Bursa'danİstanbul'a getirdikleri hariç) olarak kayıtlara geçmiştir.

Başlangıçta Katolik ve Ortadokslardan farklı olarak Gregoryen mezhebe bağlı olan Ermeniler; dönem dönem farklı devletlerin etkisinde kalarak, değişik dinleri benimsediler. Bizans-Ýran mücadelesi içinde Zerdüşt ve Ortadoks olanları; Haçlı Seferleri esnasında Katolik olanları mevcuttu; ancak bu dinleri veya mezhepleri kabul edenler 19. yy'a kadar Gregoryenler'den ayrı bir cemaat oluşturamadılar. Etkileri, dinini kabul ettikleri devletin etkisinin azalmasıyla azaldı ve bir süre sonra sona erdi.

Ermeni Milleti, Osmanlı millet sistemi içerisinde,İstanbul'daki Ermeni patrikliğinin liderliği altında toplanmış Osmanlı Devleti'nin kalabalık bir unsuruydu. 16. yy'da, büyük bir çoğunluğu Osmanlı sınırları içerisinde yaşayan Ermeniler'den Katolik mezhebine ciddi sayıda geçenler oldu. Bu geçiş Fransa'nın, Vatikan'ın ve Cizvit papazların misyonerlik faaliyetlerinden kaynaklanıp; 17. ve 18. yy'lar boyu devam ederek, 19. yy'da Ermeniler'in büyük bir kısmının Katolik olmasıyla sonuçlandı..

Osmanlı Devleti'ndeİstanbul'da bulunan Ermeni Patriklik'i vasıtasıyla temsil edilen Ermeniler, Katoliklik Ermeniler'in ayrı bir temsil kurumu istemesi sonucu, ikiye bölündüler. Osmanlı Devleti bu Gregoryen-Katolik çatışması karşısında, devletin nizamının bozulduğu durumlar hariç, tarafsız kalmaya çalışsa da; Katoliklik propogandasının Avrupalı devletler tarafından desteklenmesi sebebiyle, 1828 yılına kadar Gregoryenler tarafında yer aldı.

1828 yılındaİstanbul Ermeni Patriklik'inin baskısı ve Ermeniler arasında artan iç çatışmaların sonucu olarak Padişah II. Mahmut tarafından çıkartılan bir fermanla, Ankara'da veİstanbul'da bulunan Katolik Ermeniler, Osmanlı sınırlarındaki bulunan taşra bölgelere zorunlu olarak göç ettirilmişlerdir. Sürgün esnasında, Katolik Ermeniler Gregoryen Ermeniler tarafından yapılan birçok sıkıntıya maruz kalmış,İstanbul'da ve Ankara'da sahip oldukları gayrimenkul ve değerli eşyalara Gregoryen Ermeniler tarafından el konulmuştur.

Aynı yıl patlak veren Osmanlı-Rus Savaşı'nda Katolik Ermeniler'in Osmanlı yanında yer alarak Ruslar'a karşı Ahılkelek'te kahramanca vatan savunmasına katılmaları, Katolik Ermeniler üzerindeki olumsuz izlenimi yok etmiş; baskıların azalamasına, sürgünden dönmelerine izin verilmesine ve ayrı bir millet ve kilise olarak tanınmalarına yardımcı olmuştur. 6 Ocak 1830'da Padişah II. Mahmud tarafından ilan edilen bir fermanla millet olarak tanınan Katolik Ermeniler'in kilisesine diğer Katolik azınlıklar da bu kiliseye bağlanmıştır.


                            ALINTIDIR


BEN BU BÝLGÝLERE ULAŞTIMİŞÃNEZE YARADIYSA NE MUTLU BANA