Saltanattan milli egemenliğe

[Sosyal Bilgiler1]

TBMM (23 NÝSAN 1920)
Ýstanbul'un işgali üzerineİstanbul ile tüm ilişki kesildi.
M. Kemalİstanbul'dan kaçan milletvekillerinin TBMM'ye katılabileceğini bildirdi. Bu M. Kemal'in milli iradeye verdiği önemi gösterir.
M. Kemal'in verdiği önerge aynen kabul edilir. Buna göre;
1-TBMM'nin üzerinde bir güç yoktur.
* Bu madde saltanatın kaldırılıp Cumhuriyet yönetimine geçileceğinin göstergesidir.
2. HÜKÜMET KURMAK ZORUNLUDUR.
* Bu madde ileİstanbul Hükümeti yok sayılmış Türk Milleti adına söz söyleme yetkisinden mahrum bırakılmıştır.

3. GEÇÝCÝ OLARAK HÜKÜMET BAŞKANI YADA PADÝŞAH VEKÝLÝ TAYÝN ETMEK DOÐRU DEÐÝLDÝR.
* Meclisin üstünlüğü ve sürekliliği vurgulanmıştır.

4. TBMM, YASAMA, YÜRÜTME , YARGI YETKÝLERÝNÝ KENDÝNDE TOPLAMIŞTIR.
* Cumhuriyete geçileceği belirtilmiştir.
5. PADÝŞAH VE HALÝFENÝN DURUMU BASKIDAN KURTULDUKTAN SONRA MECLÝS TARAFINDAN KANUNLA BELÝRLENECEKTÝR.
* Milli egemenliğe aykırı olan bu madde ortama uygun olmadığı için konmuştur.

1.TBMM' NÝN ÖZELLÝKLERÝ
- Kurucu meclistir.
-İnkılapçı ve yenilikçidir.
- Olağan üstü yetkilere sahiptir.İhtilalcidir.
- Güçler birliği ilkesi benimsenmiştir.
-  Meclis hükümeti sistemi uygulanmıştır.
- Ulusal bir meclistir. (Azınlıklar yoktur)
- Temsil Heyetinin görevi sona ermiştir.
- Milli egemenlik tam anlamıyla sağlanmıştır.
- Farklı düşünceleri barındıran demokratik bir meclistir.

TEŞKÝLATI  ESASÝYE (20 OCAK 1921) 21 ANAYASASI
*TBMM'nin ilk anayasasıdır.
1.EGEMENLÝK KAYITSIZ ŞARTSIZ MÝLLETÝNDÝR.
* Cumhuriyete gidildiğini gösterir.
2.YASAMA, YÜRÜTME, YARGI TBMM' YE AÝTTÝR.

* Olağan üstü bir dönem olduğu için kararların hızlı bir şekilde alınıp uygulanması gerekiyordu.
3.DÝNÝ FAALÝYETLER, ŞERÝATİŞLERÝ, SAVAŞ, BARIŞ, KANUN YAPMA, KALDIRMA MECLÝSE AÝTTÝR.
* Din ve şeriat işlerinin meclisce yapılması ilk anayasanın laik olmadığını gösterir.
* Cumhuriyetin ilanı ile Türk devletinin yönetim şeklinin cumhuriyet olduğu hükmü anayasaya eklenmiştir.

Saltanatın Kaldırılması (1 Kasım 1922)
Padişah milli mücadeleyi engellemek için her şeyi yapmıştı. M.Kemal saltanatı kaldırmak istiyordu.Ancak ortam uygun değildi.M.Kemal'    in aradığı fırsat Lozan Ant. Sırasında ortaya çıktı.İtilaf Devletleri'nin Lozan'aİstanbul Hükümeti'ni çağırması üzerine saltanat kaldırıldı.
*Ýtilaf Devletleri Lozan'a TBMM ileİstanbul Hükümeti'ni beraber çağırarak aradaki görüş ayrılığından yaralanmak istiyorlardı.
*Laikliğe geçişin ilk aşaması olan saltanatın kaldırılması ile milli egemenlik yolunda önemli bir adım atılmış ve cumhuriyetin ilanına zemin hazırlamıştır.

Lozan Ant.(24 Temmuz 1923)
Ýsviçre'nin Lozan kentindeki konferansa TBMM,İngiltere, Fransa, İtalya, Yunanistan, Japonya, Romanya, Yugoslavya, Belçika ve Portekiz kaldı .Rusya ve Bulgaristan yalnızca Boğazlar konusu görüşülürken konferansa  katıldı. ABD gözlemci bulunurdu.
•   Mudanya'daki başarısından dolayı Lozan'da TBMM'yiİsmet Paşa temsil etti.
•   M. Kemal misak-i Milli, Ermeni meselesi ve kapitülasyonlardan taviz verilmesini istedi.
20 Kasım 1922'de başlayan görüşmeler 4Şubat 1923'te kesildi.Fransa veİtalya'nınİngiltere'ye baskı yapması sonucu23Nisan 1923'te görüşmeler yeniden başladı.
-Sınırlar
1.Suriye sınırı Ankara Ant. Göre çizildi.
2.Irak sınırı ve Musul sorunu çözülemedi.
3.Yunan sınırı:Meriç sınır olsu.
4.Doğu sınırı Moskova ve Kars Ant. göre çizildi.
5. Adalar:Boğazların güvenliği için Bozca-ada ve Gökçeada bize verildi.
-Boğazlar:Başkanı Türk olan uluslararası bir komisyona bırakıldı.(Bu madde tam bağımsızlığımıza gölge düşürmüştür.)
-Kapitülasyonlar kaldırıldı.
-Dış borçlar Osmanlı Devleti'nden ayrılan diğer devletlerle bölüşüldü.Türki-ye borcunu faizsiz ve TL olarak ödeyecekti.
-Yabancı okullar Milli Eğitim Bakanlığı'ına bağlandı.
-Fener Rum Patrikhanesi'nin yetkileri alındı ve ekümen (evrensel) olmaktan çıkarıldı.(Hristiyanların iç işlerimize karışması önlendi.)
-Azınlıklar Türk vatandaşı sayıldı.
-Batı Trakya'daki Türklerle,İstanbul'daki Rumlar değiş tokuş edilecek.
Önemi:
1.Türk devletinin bağımsızlığı tüm dünyaca tanındı.
2.Bu olay sömürge altındaki uluslara örnek oldu.